۱۰ هشدار به بیماران آلزایمر

ناهید مومن خانی

از ضعیف شدن قدرت حافظه‌، قضاوت و استدلال گرفته تا تغییراتی که در اخلاق و رفتار به‌وجود می‌آید‌، همگی علائم متعددی هستند که به بیمار و اطرافیانش هشدار می‌دهند. البته بیماری‌هایی دیگری نیز وجود دارند که نشانه‌های مشابهی دارند ولی قابل علاج هستند. به همین دلیل‌، اگر چند علامت از این علایم با هم‌، در فردی مشاهده شوند، حتما باید جهت تشخیص بیماری آلزایمر به پزشک مراجعه کند.

1- از دست دادن حافظه:  فراموش کردن یک قرار ملاقات‌، نام یک همکار و یا شماره تلفنی به طور اتفاقی و بعدا به خاطر آوردن آنها‌، امری عادی است؛ اما کسی که دچار بیماری آلزایمر است‌، مدام اتفاقات جدیدی را که برایش می‌افتد از یاد می‌برد و هیچ وقت آنها را به خاطر نمی‌آورد. 

2- مشکل در انجام امور خانه: گاهی پیش می‌آید که در چهارچوب فعالیت‌های روزمره دچار حواس پرتی می‌شویم؛ مثلا فراموش می‌کنیم که سبزیجات را روی شعله اجاق گاز گذاشته‌ایم؛ در حالی‌که فرد مبتلا  به آلزایمر ممکن است اصلا نتواند آشپزی کند و یا حتی فراموش کند که غذا خورده است. 

3- مشکل‌های گفتاری: بعضی اوقات‌ پیدا کردن کلمه مورد نظر مشکل است. با این وجود‌، شخصی که آلزایمر دارد، کلمات آسان را نیز فراموش و یا به جای آنها از کلمات بی‌ربط استفاده می‌کند. بنابراین، برای دیگران فهم صحبت‌های آنها مشکل می‌شود.

4- گم کردن زمان و مکان: گاهی اوقات ممکن است روزهای هفته و یا حتی جاهایی را که رفته‌ایم موقتا از یاد ببریم. اما فرد مبتلا به آلزایمر در محله زندگی‌اش نیز راه را گم می‌کند. او نمی‌داند که چگونه به آنجا رفته و همچنین نمی‌داند که چطور به خانه‌اش برگردد.

5- تشخیص ضعیف: کسی که بیماری آلزایمر دارد، سلامتی خود را جدی نمی‌گیرد و نزد پزشک نمی‌رود . از طرفی، چنین بیماری‌، ممکن است لباس‌های نامربوط بر تن کند؛ مثلا در هوای گرم سه عدد لباس بافتنی بپوشد. 

6- مشکل در برابر مفاهیم پیچیده: احتمال دارد هر کسی در سالخوردگی در اداره حساب‌های بانکی‌اش با مشکل مواجه شود؛ اما مبتلایان به آلزایمر مفهوم اعداد و ارقام و حتی کاری را که باید انجام دهند به طور کل فراموش می‌کنند. در مورد سالگردها نیز چنین است. خیلی‌‌ها سالگردها را جشن می‌گیرند‌، در حالی‌که کسانی که آلزایمر دارند ممکن است حتی معنای این مناسبات را از یاد ببرند.

7- جاهای اشتباه: هر کس ممکن است فراموش کند که کیف پول و یا دسته کلیدش را کجا گذاشته است.با این وجود‌، کسی که آلزایمر دارد، وسایلش را در مکان‌های نامربوط می‌گذارد (مثلا اتو را در فریزر و یا ساعت مچی را در قندان).

8- تغییراتی در خلق و خو و رفتار: خلقیات فرد مبتلا به آلزایمر به طور خیلی سریعی تغییر می‌کند؛ به عنوان مثال بدون هیچ دلیل مشخصی‌، در حالتی آرام یکدفعه به گریه می‌افتد و یا به خشم می‌آید.

9- دگرگونی‌های شخصیتی: کسی که دچار بیماری آلزایمر است، احتمالا حالت‌های متفاوتی از خود بروز می‌دهد؛ مثلا در حال حیرت و گیجی می‌رود و یا مات و مبهوت شده و یا احساس بدگمانی و سوءظن به او دست می‌دهد.

در شمار دگرگونی‌های احتمالی، می‌توان به بی‌قیدی‌، ترس و رفتارهای غیر معمول که هیچوقت از وی سر نمی‌زده نیز اشاره کرد.

10- بی‌اهمیت شدن علایق: هر کدام از ما بعضی اوقات حوصله انجام کارهای خانه، محل کار و الزامات اجتماعی را نداریم.

با این وجود، بیشتر مردم خیلی زود دوباره شور و هیجان خود را باز می‌یابند؛ اما افراد مبتلا به آلزایمر به شدت بی‌اعتنا و بی‌قید و بی‌انگیزه‌ می‌شوند‌، و احتیاج به دلگرمی و تشویق بسیاری برای انجام دادن کارها پیدا می‌کنند.  

یک راه ساده برای پیشگیری از بیماری آلزایمر

ورزش، سه بار در هفته!

در بیشتر جوامع صنعتی که از دیدگاه جمعیت شناسی با ازدیاد افراد سالخورده مشخص می‌شوند‌، بیماری آلزایمر و دیگر اختلالات ذهنی از دلایل اصلی مرگ و میر و بیماری به شمار می‌آیند؛ با این همه‌، برگ برنده در دست کسانی است که تمرینات فیزیکی را به طور منظم انجام می‌دهند. این تمرین‌‌ها به راحتی انجام می‌شوند و بسیار کم‌هزینه و مفید می‌باشند.

یک گروه تحقیقاتی تاثیر تمرین‌های منظم فیزیکی را در مورد بیماری آلزایمر، روی 1740 فرد مسن و سالم زیر 65 سال ارزیابی کردند. در یک دوره حدودا شش ساله‌، 168 مورد از این افراد دچار افزایش اختلالات ذهنی شدند که 107 مورد آنها بیماری آلزایمر بود. به طور حتم بین تمرینات منظم فیزیکی و خطر اختلالات ذهنی رابطه‌ای وجود دارد. به همین ترتیب‌، در مواردی که حداقل سه بار در هفته فعالیت ورزشی داشتند‌، فرکانس اختلالات ذهنی 13 از 1000 مورد در سال (تقریبا 7/19 از 1000 در مورد کسانی که فعالیت ورزشی کمتر داشتند) تخمین زده شد. بنابراین، خطر نسبی مربوط‌، با در نظر گرفتن سن و جنسیت‌، 62/0 می‌شود.

تاثیر متقابل بین ورزش و عملکرد‌های وابسته به حالت فیزیکی به صورت آماری موثر آشکار شد. این اقدام حتی در موارد بالای 65 سال نیز موثر واقع شد. بنابراین، مطالعه این گروه تحقیقاتی در مورد تمرینات منظم ورزشی به منظور پیشگیری از اختلالات ذهنی به خصوص بیماری آلزایمر، مثبت ارزیابی شد.