تحریریه زندگی آنلاین : «مردد بودم. نمیدانستم برای خاله جان که دو روزی دیگر جشن تولدش بود، چه رنگ پارچهای بگیرم. از روزی که دستم توی جیب خودم میرود و میتوانم برای اطرافیانم هدیههای کوچکی بخرم، همیشه این سوال ذهنم را درگیر کرده که برای افرادی که کمی سنشان بالا رفته چرا نباید رنگهای روشن را انتخاب کرد؟ چرا اصلا از سنی به بعد سراغ بعضی رنگها نمیروند؟ انگار براساس قانونی نانوشته، پوشیدن بعضی لباسها و انتخاب بعضی رنگها برایشان افت شخصیت دارد! به همین دلیل هم امروز مردد بودم که چه رنگ و چه طرح پارچهای برای خالهام بخرم.» حتما شما هم با این مساله روبرو شدهاید که افراد سالخورده که حتی شاید تازه به مرز سالخوردگی هم رسیدهاند از پوشیدن بعضی لباسها و انتخاب بعضی رنگها امتناع میکنند. به نظر میرسد بیش از هر چیز فرهنگ ما این رفتار را به سالخوردگان تحمیل کرده و آنها نیز به شکل قانونی نانوشته آن را پذیرفته و اجرا میکنند. به نظرتان سالمندان چه بپوشند بهتر است؟با چه رنگی؟با چه جنسی؟ برای پاسخ به این پرسشها، با « طیبه مختاریان» ؛کارشناس ارشد روانشناسی صحبت کردیم تا از دیدگاه روانشناسی، نگاهی به انتخاب رنگ، جنس و طرح پارچه برای سالمندان داشته باشیم.
بیشتربخوانید:
امید به زندگی و احساس شادی و نشاط مهمترین عامل تاثیرگذار روی روحیه سالمندان است. این عوامل با بالابردن اعتماد به نفس سالمندان نه تنها روی سلامت روان آنها اثر دارد، بلکه روی سلامت جسمی آنها هم موثر است. به این دلیل که احساس افرسودگی و خمودگی بیماریزاست. انتخاب لباس یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار روی روان همه افراد و بهویژه سالمندان است و نباید از این تاثیر غافل بود. در انتخاب پوشش برای سالمندان و سالخوردگان آنچه بیشتر از هر عاملی تاثیرگذار است، نگرش افراد جامعه ما نسبت به این موضوع یعنی « انتخاب رنگ و لباس سالمندان» است. با بالارفتن سن، بهجای اینکه تمایلات خود را برای انتخاب لباس در نظر بگیرند، ناخودآگاه نظر و نگرش افراد جامعه را مد نظر قرار میدهند. در حالیکه شرط اول برای انتخاب طرح و رنگ لباس سلیقه فرد و نه سلیقه دیگران است. به این دلیل که نوع پوشش افراد بهشدت روی روان ، خلق و خو و شادابی آنها موثر است. توجه به این مساله در مورد سالمندان بسیار مهم است. به این دلیل که افراد سالمند و سالخورده به لحاظ روحی بسیار حساس هستند. به همین دلیل حتی برای درمان افسردگی تغییر در نوع پوشش توصیه میشود.
تیره مناسب شما نیست
در هر سنی که باشید، پوشیدن لباس تیره در دراز مدت باعث ایجاد احساس افسردگی میشود. این احساس در سالمندان شدیدتر است. اکثر افراد مسن خود را از کارافتاده، ناتوان و ناکارآمد تصور میکنند. به همین دلیل وقتی تفادت زیادی بین پوشش خود و جوانتر ها میبینند ناخودآگاه احساس افسردگی و گوشهگیریشان تقویت میشود. برای همین اجازه ندهید آنها از رنگهای تیره استفاده کنند. شاید این کاملا طبیعی باشد که رنگ نارنجی یا فسفری را انتخاب نکنند اما پژوهشهای روانشناسی نشان میدهد انتخاب رنگ صورتی ملایم برای خانم ها و سبز روشن برای آقایان گزینه خوبی بوده و روی روان آنها تاثیر بسیار مثبتی دارد.
لباسهای گشاد را کنار بگذارید
خیلی از افراد مسن علاقه به استفاده از لباسهای تنگ نداشته و از پوشیدن آنها امتناع کنند. اما پوشیدن لباسهای خیلی گشاد هم به آنها توصیه نمیشود.هر چند پوشیدن لباسهای خیلی تنگ با توجه به اینکه مشکلساز است،توصیه نمیشود. با این همه پوشیدن لباسهای خیلی گشاد هم به سامندان توصیه نمیشود. چرا که با توجه به اینکه قبلا هم گفتیم، سالمندان همواره خود را با جوانیشان مقایسه میکنند و از این رو مدل لباس آنها نباید تفاوت زیادی با لباس جوانترها داشته باشد. به علاوه اینکه سالمندان نسبت به سالهای جوانی تکیده و لاغر یا دچار اضافه وزن شدهاند. بنابراین اگر لباسشان خیلی گشاد باشد از آنها ظاهری نامتعادف میسازد که بیشتر از هر کس در نظر خودشان ناخوشایند جلوه میکند. مانتو یا دامن خانمهای مسن هم بهتر است تا زیر زانو باشد و حتما خمیدگی پاها پوشیده شود چون از این طریق قوس ایجاد شده در پاها که ممکن است در نظر خود فرد عیب تلقی شود، پوشیده میشود.
بیشتربخوانید:
برای سالمندان اتحاد لازم نیست
بهتر است سالمندانی که در آسایشگاه سالمندان زندگی میکنند؛ لباسهای یک شکل و یکرنگ نپوشند. بنابراین به پرستاران خانههای سالمندان توصیه میشود افراد را ملزم به استفاده از لباسهای فرم و یک شکل نکنند. همین که سالمندان در هر موقعیتی که زندگی میکنند بتوانند تاحدی لباسهای دلخواهشان را بپوشند در ایجاد حس سرزندگی آنها به شدت موثر است.
چین و چروک ها را مخفی کنید
سالمندان بهدلیل تغییرات ظاهرشان احساس ناامیدی میکنند. ایجاد چین و چروک و کمرنگ شدن رنگ لبها، تکیده و لاغر شدن صورت از تغییرات ناخوشایند دوره سالمندی است. به دنبال ایجاد این تغییرات سالمند اعتماد بنفس و امیدش را از دست میدهد. برخلاف تصور، افراد مسن بهشدت ظاهرشان را با جوانها و در حقیقت با جوانی خودشان مقایسه میکنند. برای همین هم علاقه زیادی به صرف وقت برای تماشای آلبومها دارند. بنابراین نباید آنها را از رسیدگی به ظاهر و چهرهشان منع کرد. سالمندان گرایش به پوشیدن لباسهای آستین بلند و مدلهایی با یقه بسته دارند تا این تغییرات مانند چین و چروکهای دست و گردنشان با لباس مخفی شود. البته اگر فرد سالمندی روی این موضوع حساسیتی ندارد و علاقه به پوشیدن لباسهای دیگر دارد نباید به او حرفی زده و یا او را از پوشیدن این لباسها او را منع کرد.
بیشتربخوانید:
لباس زیاد نپوشید
حالت بیولوژیک بدن در میانسالی طوری است که اغلب افراد مسن در تابستان احساس گرمای شدید و در زمستان احساس سرمای شدید میکنند. به همین دلیل بسیاری از سالمندان در زمستان چند لباس روی هم تن میکنند تا خودشان را گرم کنند و در تابستان به خاطر اینکه احساس گرما میکنند، لباسهای گشاد نه چندان زیبا به تن میکنند.همه اینها از آراستگی ظاهری آنها کم میکند و آنها را نامرتب جلوه میدهد. برای جلوگیری از این اتفاق توصیه میکنیم در زمستان از لباس خیلی گرم استفاده کنند و در تابستان با پوشیدن لباسهای نخ و کتان به آراستگی خود کمک کنند. سالخوردگان باید از لباسهایی که جنس آن الیاف مصنوعی است استفاده نکنند چون پوست سالمندان نازک و حساس است و این جنس لباس ممکن است ایجاد حساسیت کند. سالمندان باید در برنامه روزانه خود حتما باید نیم تا یک ساعت از خانه بیرون بروند. پیادهروی در پارک، خرید، معاشرت با همسالان و... راهی برای رسیدگی به خود، آراستگی و توجه به خود است.
حدی از آراستگی مهم است
روشهای دیگری هم برای برطرف کردن تغییرات دوره سالمندی وجود دارد. برای اینکه چهره خانمهای مسن شاداب به نظر رسیده و اعتماد بنفس بهتری داشته باشند، توصیه میشود از رژلبهای کمرنگ استفاده کنند چرا که در میانسالی رنگ لبها کمرنگ میشود و این ممکن است برای سالمند خوشایند نباشد.آقایان باید حتما صورتشان را همیشه اصلاح کنند. چون با بالا رفتن سن، صورت لاغر میشود و داشتن چهره نامرتب باعث میشود که چهره خمود به نظر برسد. استفاده از عطرهای ملایم که مشام افراد مسن را آزرده نکند برای آراستگی ظاهری آنها توصیه میشود. رایحه معطر حتی اگر آنقدر ملایم باشد که چندان به مشام بقیه نرسد و فقط خود فرد آن را احساس کند در ایجاد حس خوشایند و شادابی روانی نقش مهمی دارد.