خودروسازان در قله تولید ماهانه

طبق داده‌های سایت کدال بورس تولید خودرو در دی ماه امسال نسبت به سال گذشته رشد 4‌درصدی را تجربه کرده حال آنکه رشد ماهانه (دی به آذر) به 5/ 7‌درصد رسیده است. به این ترتیب تا پایان اولین ماه از فصل زمستان مجموعا 738‌هزار و 500 دستگاه خودرو تولید شده، حال آنکه از مجموعه خودروهای تولید شده 88‌هزار و 700 دستگاه متعلق به دی ماه است. بر این اساس در شرایطی تولید ماهانه خودرو در دی ماه 5/ 7‌درصد رشد را به خود می‌بیند که در آذرماه نسبت به آبان تیراژ، رشد 5/ 3‌درصدی داشته است.

اما ریشه رشد تولید در دی ماه به اعمال افزایش قیمت خودرو در آذرماه برمی‌گردد. در 17 آذرماه امسال بعد از لغو رشد قیمت‌ها در آبان ماه توسط ابراهیم رئیسی، رشد 18‌درصدی قیمت‌ها کلید خورد. همراه با افزایش دستوری قیمت‌ها، وعده و وعید‌ها مبنی بر ساماندهی تولید و عرضه نیز آغاز شد، این در شرایطی است که بنا بر گزارش‌های سایت کدال خودروسازان در کنار تولید سالانه، رکود جدیدی در رشد تیراژ ماهانه به ثبت رساندند. حال سوالی که مطرح می‌شود این است که رشد تولید آیا به عرضه مناسب و ساماندهی بازار منجر شده است؟ در گزارش روز پنج‌شنبه رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرده بود که عرضه خودرو از سوی خودروسازان در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد، به همین دلیل بازار در رکود فرو رفته است. اظهارات وی به‌طور تلویحی از سوی برخی از دست‌اندرکاران صنعت خودرو و همچنین مقامات سازمان بازرسی نیز مورد تایید قرار گرفته چرا که آنها نیز اذعان کرده‌اند که اگرچه خودروساز تولید را افزایش داده اما به همراه رشد تیراژ، خودروهای ناقص و دپویی نیز روند صعودی به خود گرفته است. بنابراین مشخص است که خودروساز لزوما هر آنچه تولید کرده به بازار عرضه نکرده و به دلایلی واضح این خودروها در پارکینگ خودروسازان جای گرفته است. همان‌طور که در گزارش‌های پیشین نیز اشاره کردیم مشکلات مربوط به تامین ریزتراشه‌های الکترونیکی و همچنین دشواری در تهیه برخی از قطعات خطوط تولید، منجر به رشد محصولات ناقص در دو شرکت خودروساز شده است. در این زمینه یکی از دست‌اندرکاران صنعت خودرو به «دنیای‌اقتصاد» گفته بود که هرچه تولید رشد پیدا می‌کند به همان میزان تیراژ ناقصی‌ها نیز افزایش می‌یابد. به این ترتیب به نظر می‌رسد که نباید چندان به رشد تیراژ خودرو دل بست، چرا که با وجود مشکلاتی که شرح آن رفت، تمامی تولیدات خودروسازان امکان تجاری شدن نمی‌یابند. با این وجود اما رشد تولید در دی ماه را می‌توان به فال نیک گرفت و امید داشت که در کنار روند صعودی تیراژ مشکلات نیز روندی نزولی پیدا کند.

بر این اساس اگرچه خودروسازان با رشد سالانه و ماهانه در تولید روبه‌رو بودند اما آمارهای دی ماه بیانگر آن است که دو شرکت بزرگ خودروسازی کشور باز هم از برنامه‌ریزی وزارت صمت عقب هستند. طبق برنامه وزارت صمت، خودروسازان تا پایان سال‌جاری باید یک‌میلیون و 100‌هزار دستگاه خودرو تولید کنند که این به معنای تولید 91‌هزار و 700 دستگاه به‌طور ماهانه است.

به این ترتیب با وجود تولید 738‌هزار و 500 دستگاهی خودرو تا آخر دی‌ماه امسال، تولیدکنندگان 5/ 19‌درصد از برنامه وزارت صمت عقب افتاده‌اند.

اما آمارهای ارائه شده از سوی سایت کدال بورس در دی ماه بیانگر آن است که خودروسازان در تولید محصولات پرتیراژی همچون پژو 206، سمند و... که از آنها به عنوان خودروهای زیان‌ده نام برده می‌شود، همچنان عقب هستند.

افت و خیز تولید ماهانه

بررسی آمارهای ماهانه خودرو طی 10 ماه نشان می‌دهد تولید خودرو در اولین ماه از فصل زمستان به نوعی در قله قرار گرفته است. سه خودروساز بزرگ کشور در بازه زمانی یاد شده توانسته‌اند نزدیک به 88‌هزار و 700 دستگاه انواع محصولات سواری تولید کنند. این میزان در قیاس با تولید یک ماهه آذر از رشد تولید حدود 5/ 7درصدی حکایت دارد. در آخرین ماه از فصل پاییز در مجموع 82‌هزار و 553 دستگاه انواع خودروی سواری در خطوط تولید خودروسازان تکمیل شد.

روند رشد تولید خودرو از آبان ماه آغاز شد و خودروسازان توانسته‌اند در دومین ماه از فصل پاییز بیش از 79‌هزار و 700 دستگاه خودرو تولید کنند. تولید این تعداد خودروی سواری در دومین ماه از فصل پاییز به نسبت مهرماه از رشد حدود 5/ 13 درصدی خبر می‌دهد. اما در مهرماه در مقایسه با شهریورماه شاهد افت تولید خودرو بودیم. در حالی که خودروسازان توانسته بودند در شهریورماه حدود 81‌هزار و 500 دستگاه خودرو تولید کنند. اما در مهر ماه تولید خودرو به حدود 14‌درصد افت کرد. این افت سبب شده مجموع تولید خودروی سواری در اولین ماه از فصل پاییز به حول و حوش 70‌هزار و 100 دستگاه کاهش یابد. سه خودروساز بزرگ کشور در مرداد ماه تولید بیش از 54‌هزار و 600 دستگاه انواع خودروی سواری را نهایی کردند. بنابراین تولید شهریورماه در قیاس با مرداد از رشد حدود 50‌درصدی حکایت دارد. اما تولید مرداد ماه در مقایسه با تولید تیر سال‌جاری افت حدود 32‌درصدی را نشان می‌دهد.

در تیرماه خودروسازان حدود 86‌هزار دستگاه انواع خودروی سواری تولید کردند. تولید این تعداد خودرو در اولین ماه از فصل تابستان سال‌جاری نشان می‌دهد خودروسازان نسبت به خرداد تنها رشد تولید بیش از یک‌درصد را تجربه کردند. سه خودروساز بزرگ کشور در آخرین ماه از فصل بهار توانستند حول و حوش 84‌هزار 900 دستگاه خودروی سواری تولید کنند.

تولید این تعداد خودرو در خرداد ماه در حالی اتفاق افتاده است که در قیاس با تولید اردیبهشت حدود 56‌درصد رشد را به خود دید. در اردیبهشت ماه ایران‌خودرو، سایپا و پارس خودرو در مجموع 54‌هزار و 200 دستگاه خودرو تولید کردند. فروردین ماه سال‌جاری نیز خودروسازان حدود 64‌هزار و 700 دستگاه انواع محصولات سواری خود را نهایی کردند. بنابراین تولید اردیبهشت نسبت به فروردین ماه افتی حدود 16‌درصدی را به خود دیده است.

افت تولید پژو، دنا و سمند

اما نگاهی به جزئیات آمار تولید خودروهای سواری در 10 ماه امسال بیندازیم تا مشخص شود غول‌‌‌های جاده مخصوص چه افت‌‌‌وخیزی در این بازه زمانی داشته‌‌‌اند. ایران خودرویی‌ها تا پایان دی ماه در مجموع 381‌هزار و 321 دستگاه خودروی سواری تولید کردند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 2‌درصد افت تولید را تجربه کردند.

طبق آمار استخراج‌‌‌شده از صورت‌های مالی ایران‌‌‌خودرو، این خودروساز در گروه پژو تیراژی 254‌هزار و 875 دستگاهی را تا پایان اولین ماه از فصل زمستان امسال از خود به جا گذاشته است. این آمار نشان می‌دهد تولید محصولات پژو در ایران‌‌‌خودرو تا پایان دی و نسبت به 10 ماه سال گذشته، نزدیک به 9‌درصد کاهش یافته است. افت تولید گروه پژو از ابتدای سال‌جاری همزمان با ادعای زیان‌ده بودن این محصولات توسط خودروسازان آغاز شد، با این حال کاهش تولید در این گروه، حذف برخی مدل‌‌‌های پژو به‌خصوص 206 تیپ 5 و کاهش تیراژ پژو 206 صندوق دار است. این خودروساز در حال‌گذار از خانواده 206 و جایگزین کردن آن با پژو 207 است اتفاقی که هنوز به طور کامل نیفتاده و همین مساله سبب شده تا شاهد افت تولید گروه پژو باشیم. ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها اما آمار پژو 2008 را خارج از خانواده پژو منتشر می‌کنند و صورت‌های مالی آنها نشان می‌دهد خودروی موردنظر 103 دستگاه تولید طی 10 ماه امسال داشته است. با توجه به این آمار، تولید پژو 2008 افتی 78 دستگاهی را نسبت به بازه زمانی ذکر شده در سال گذشته به خود می‌‌‌بیند. از گروه پژو که بگذریم، آبی‌های جاده مخصوص در تولید گروه سمند نیز با کاهش تولید روبه‌رو بوده‌اند. بنابر آمار منتشره، این شرکت طی 10 ماه امسال، 41‌هزار و 940 دستگاه سمند را به تولید رسانده و این آمار سبب کاهش 7/ 5درصدی تولید محصول موردنظر نسبت به مدت مشابه در سال 99 شده است. غول آبی جاده مخصوص سال گذشته تا پایان دی ماه سال‌جاری حدود 44‌هزار و 507 دستگاه تولید انواع سمند را در خطوط تولید خود نهایی کرده است. ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها در 10 ماه سال‌جاری اما 42‌هزار و 499 دستگاه انواع دنا را هم به تولید رسانده‌‌‌اند تا این خودرو نسبت به مدت مشابه سال گذشته حول و حوش 7‌درصد کاهش تولید را به خود ببینند. بنابراین دنا نیز پشت سر گروه سمند و پژو در جاده افت تولید حرکت کرده است. ایران خودرویی‌ها دنا را در مدل‌‌‌های مختلف شامل معمولی، پلاس، پلاس با گیربکس معمولی و موتور توربوشارژ و پلاس با گیربکس اتوماتیک و موتور توربو شارژ به تولید می‌رسانند. با توجه به تیراژ ذکر شده برای این خودرو شاهد هستیم که دنا حالا پس از پژو پرتیراژترین محصول این خودروساز به شمار می‌رود. بررسی‌ها نشان می‌دهد آبی‌های جاده مخصوص سال گذشته در همین بازه زمانی در مجموع تولید حدود 44‌هزار و 500 دستگاه انواع دنا را در خطوط تولید خود تکمیل کرده‌اند. به سراغ دیگر محصول ایران‌‌‌خودرو به نام رانا برویم که در 10 ماه امسال تیراژ آن جهشی بلند را تجربه کرده است.

طبق گزارش ارائه شده به بورس، تا پایان دی ماه امسال حدود 29‌هزار و 370 دستگاه رانا در ایران‌‌‌خودرو به تولید رسیده که رشدی حدود 190‌درصدی را نشان می‌دهد. ایران‌خودرویی‌ها تا پایان اولین ماه از فصل زمستان سال گذشته نزدیک به 10‌هزار و 100 دستگاه رانا را در خطوط تولید خود نهایی کردند. اما دیگر محصول ایران‌‌‌خودرو به نام هایما که چینی است و در سایت خراسان این شرکت مونتاژ می‌شود، افزایش تولید را در10 ماه سال‌جاری تجربه کرده است. طبق آمارهای ارائه شده در سایت کدال سازمان بورس این خودروساز در مجموع پنج‌هزار و 466 دستگاه هایما تا پایان دی امسال تولید شده که نسبت به 10 ماه سال گذشته افزایش حدود 71 ‌درصدی را نشان می‌دهد. در آمار ایران‌‌‌خودرو تولید 7‌هزار و 60 دستگاه تارا نیز به ثبت رسیده، خودرویی که جدیدترین محصول این شرکت به شمار می‌رود و سال گذشته تا پایان دی ماه حدود 52 دستگاه از آن تولید ‌‌‌شد که تمام آن در یک‌ماه دی ماه 99 به سرانجام رسید.

رشد تولید تیبا و کوئیک

حال به سراغ دیگر خودروساز بزرگ کشور یعنی سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در تولید محصولات خود طی 10 ماه امسال به جا گذاشته است. غول نارنجی جاده مخصوص نیز تا پایان اولین ماه از فصل زمستان بیش از 257‌هزار دستگاه خودروی سواری در خطوط تولید خود تکمیل کرد. تولید این تعداد خودرو در مقایسه با تولید سال گذشته در همین بازه زمانی از رشدی حدود 8‌درصدی حکایت دارد.

 بنابر آمار ارائه شده به سازمان بورس، سایپایی‌‌‌ها در تولید تیبا تیراژی 238‌هزار و 588 دستگاهی را در 10 ماه سال جاری از خود به جا گذاشته‌‌‌اند. این آمار نشان می‌دهد تولید خانواده تیبا در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدودا 27‌درصد افزایش پیدا کرده است. این خودروساز این محصول را در مدل‌های تیبا صندوق دار، تیبا 2 (هاچ بک) و تیبا پلاس تولید می‌کند. نارنجی‌های جاده مخصوص تا پایان اولین ماه از زمستان 99 در مجموع تولید 187‌هزار و 777 دستگاه انواع تیبا را در خطوط تولید خود نهایی کردند. البته تیبا تنها محصول تولیدی سایپا در دی ماه نبود و این شرکت تولید شاهین محصول جدید خود را نیز در برنامه داشت. بنابر آمار منتشر شده در سایت کدال سازمان بورس، 18‌هزار و 315 دستگاه شاهین در 10 ماه امسال به تولید رسیده است. این در حالی است که طی 10 ماه مشابه سال گذشته تنها 107 دستگاه شاهین تولید شده بود. همچنین تولید آریو نیز در 10 ماه امسال تنها 130 دستگاه بوده که 6 دستگاه بیش از مدت مشابه سال گذشته است. آریو تا قبل از تحریم، تیراژ بسیار بالاتری در سایپا داشت و به نظر می‌رسد در صورت لغو تحریم، تولید این محصول رشد قابل‌توجهی را به خود خواهد دید، البته اگر قرار بر ادامه تولید آن باشد.

از سایپا بگذریم و نگاهی هم به وضعیت تولید خودروساز زیرمجموعه این شرکت یعنی پارس خودرو بیندازیم. پارس خودرو به عنوان زیرمجموعه سایپا حدود 100‌هزار و 150 دستگاه از محصولات سواری خود را تولید کرد. تولید این تعداد خودرو در مقایسه با دی ماه 99 رشد حدود 24‌درصدی را نشان می‌دهد. بنابر گزارشی که پارس‌‌‌خودرو به سازمان بورس ارائه داده، این شرکت در 10 ماه امسال 52‌هزار و 153 دستگاه از محصولات گروه Q200 (کوئیک) را تولید کرده است. تولید این تعداد از محصولات گروه Q200 در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد، تولید این گروه خودرویی را حدود 35‌درصد بالا برده است. سال گذشته در همین بازه زمانی در مجموع 38‌هزار و 547 دستگاه انواع محصولات حاضر در گروه Q200 در خطوط تولید پارس‌‌‌خودرویی‌‌‌ها تکمیل شد. این خودروساز همچنین 29‌هزار و 520 دستگاه کوئیک معمولی را در 10 ماه امسال به تولید رسانده  که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشدی حدود 5/ 365درصدی را به خود می‌بیند. اما گروه S200 یا همان ساینا نیز تیراژی 17‌هزار و 884 دستگاهی در 10 ماه امسال داشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، 220‌درصد رشد کرده است. همچنین بنابر آمار ارائه شده به بورس، پارس‌‌‌خودرویی‌‌‌ها در 10 ماه امسال تنها 594 دستگاه برلیانس را مونتاژ کرده‌‌‌اند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 83‌درصد افت داشته است.