به دنبال انتشار اخبار غیر رسمی آزادسازی منابع ایران در کرهجنوبی در روزهای گذشته، جزئیات جدیدی در ارتباط با گشایش منابع ارزی در رسانهها مطرح شد. از جمله مواردی که رسانههای داخلی به آن اشاره کرده بودند این بود که قرار است مکانیزم مشابه توافق اخیر با انگلیس در ازای پرداخت بدهی ایران پیادهسازی شود. براساس این توافق که به امضا و قطعیت رسیده است، چارچوب و فرآیند لازم برای رفع مسدودی بخش قابل توجهی از منابع ارزی مسدود شده ایران، مشخص شده و مورد توافق طرفین قرار گرفته است. طبق این فرآیند، وجوه مسدودی در یک بازه زمانی مشخص طی چند هفته در حسابهای ایران وصول خواهد شد. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ایران در این خصوص اعلام کرده که طی تلاشهای صورتگرفته منابع بلوکهشده ایران در کرهجنوبی قرار است آزاد شود؛ ولی زمان آن را بیان نکردند.
به گفته حیدری، البته کرهجنوبی چندینبار از آزادسازی منابع بلوکهشده ایران صحبت کرده ولی آن را عملیاتی نکرده است؛ اما امیدواریم در این مرحله این اتفاق صورت گیرد. تلاشهای خوب و موثری برای آزادسازی پولهای بلوکهشده تا این لحظه صورت گرفته است و طی تماسها و جلسات با وزارت خارجه، گفته شده که نزدیک به نتیجه برای دریافت این منابع بلوکهشده هستیم. امیدواریم منجر به نتیجه شده باشد واین پولها آزاد شده باشند. از سوی دیگر بلومبرگ با انتشار خبری تاکید کرد که هنوز هیچ یک از مقامات ایالات متحده و دولتهای مختلف درباره وضعیت داراییهای مسدودشده ایران اظهارنظر جدیدی نکردهاند. بر اساس گزارش بلومبرگ، مقامات ایرانی در ماههای اخیر با مقامات کرهجنوبی برای گفتوگو درباره منابع مالی و سایر مسائل مالی، دیدار داشتهاند تا ظاهرا برای احیای توافق هستهای آماده شوند. توافقی که برخی تحریمها از جمله صادرات نفت ایران را در ازای محدود کردن برنامه اتمی آن، کاهش میدهد. «دنیایاقتصاد» پیشتر در گزارشی با عنوان «گشایش ارزی در راه است؟» به این موضوع پرداخته بود.
مکانیزم دومین گشایش ارزی
در روز پایانی هفته گذشته «ایرنا» خبری مبنی بر تایید غیر رسمی آزادسازی منابع ایران در کرهجنوبی منتشر شد. این رسانه در گزارش خود به نقل از یک منبع آگاه به احتمال آزادسازی منابع بیشتری از داراییهای مسدودشده ایران در کرهجنوبی پرداخت. بنا بر برآوردهای رسمی، میزان این منابع در حدود 7میلیارد دلار تخمین زده شده است که درصورت تایید این خبر، دومین گشایش ارزی در سال جاری محسوب میشود. روز گذشته جزئیات جدیدی از گشایش ارزی منتشر شد. به گزارش«فرهیختگان»، در ادامه روند گفتوگوهای فرابرجامی ایران که از دی ماه سال گذشته برای دستیابی ایران به منابع مسدودشده خود در کشور کره جنوبی شروع شده بود؛ مقرر شد که فارغ از نتایج گفتوگوها در وین، دولت کرهجنوبی موظف به آزادسازی پولهای بلوکهشده ایران بوده و تحریمهای یکجانبه آمریکا نتواند توجیهی برای عدمپرداخت بدهیها به ایران باشد. کرهجنوبی نیز با بیانیهای نسبت به آزادسازی پولهای بلوکهشده ایران ابراز امیدواری کرد.
نخستین موردی که این رسانه، به آن پرداخته این است که قرار است مکانیزم مشابه توافق اخیر با انگلیس در ازای پرداخت بدهی ایران پیادهسازی شود. براساس این توافق که به امضا و قطعیت رسیده است، چارچوب و فرآیند لازم برای رفع مسدودی بخش قابل توجهی از منابع ارزی مسدودشده ایران، مشخص شده و مورد توافق طرفین قرار گرفته است. طبق این فرآیند، وجوه مسدودی در یک بازه زمانی مشخص طی چند هفته در حسابهای ایران وصول خواهد شد. بنا بر گزارشهای رسمی، رقمی که با اجرای موافقتنامه اخیر آزادسازی خواهد شد، چندین برابر مبلغ 470میلیون یورویی است که پس از توافق با انگلیس وصول شد.
ابهام در زمان آزادسازی منابع بلوکهشده
درخصوص آزادسازی این منابع مقامات مسوول ایرانی واکنشی ندادند؛ اما از معدود واکنشهای روز چهارشنبه، «شهریار حیدری» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی درباره آزادسازی منابع بلوکهشده ایران در کرهجنوبی به خبرگزاری فارس گفته بود: در جلسه غیر رسمی روز سهشنبه 16 فروردین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با اعضای وزارتخارجه، بیان شد که طی تلاشهای صورتگرفته قرار است منابع بلوکهشده ایران در کرهجنوبی آزاد شود؛ ولی زمان آن را بیان نکردند.
به گفته او البته کرهجنوبی چندینبار از آزادسازی منابع بلوکهشده ایران صحبت کرده ولی آن را عملیاتی نکرده است؛ اما امیدواریم در این مرحله این اتفاق صورت گیرد؛ تلاشهای خوب و موثر برای آزادسازی پولهای بلوکهشده تا این لحظه صورت گرفته است، طی تماسها و جلسات با وزارت خارجی گفته شده که نزدیک به نتیجه برای دریافت این منابع بلوکهشده هستیم و امیدواریم منجر به نتیجه شده باشد و این پولها آزاد شده باشند.
گزارش بلومبرگ درباره گشایش جدید
از میان خبرگزاریهای خارجی، روز گذشته بلومبرگ با استناد به منابع داخلی ایران این خبر را رسانهای کرده بود. این خبرگزاری در خبری با اشاره به اخبار و منابع داخلی کشور به این موضوع اشاره کرده بود که هنوز هیچ یک از مقامات ایالات متحده و دولتهای مختلف درباره وضعیت داراییهای مسدودشده ایران اظهارنظر جدیدی نکردهاند. به گزارش بلومبرگ، مقامات ایرانی در ماههای اخیر با مقامات کرهجنوبی برای گفتوگو درباره منابع مالی و سایر مسائل مالی، دیدار داشتهاند تا ظاهرا برای احیای توافق هستهای آماده شوند؛ توافقی که برخی تحریمها از جمله صادرات نفت ایران را در ازای محدود کردن برنامه اتمی آن، کاهش میدهد.
داراییهای آزادشده برای کیست؟
سوال مهمی که در این خصوص مطرح میشود این است که اگر داراییهای بلوکهشده ایران به کشور بازگردانده شوند، این منابع صرف چه کاری میشود؟ آیا دولت میتواند از این منابع برای هزینههای جاری خود بهره ببرد؟ کارشناسان اقتصادی بر این باورند که از این جهت دولتهای قبلی پیشتر ریال این منابع را از بانک مرکزی دریافت کردهاند؛ باید داراییهای مذکور در حساب ذخایر ارزی بانک مرکزی قرار گیرد. به عبارت دیگر بهدلیل اینکه ریال داراییهای بلوکهشده پیشتر پیشخور شده است، درصورت آزادسازی آنها باید در حساب بانک مرکزی بنشیند. اما با دسترس قرار گرفتن این داراییها بانک مرکزی میتواند بخشی از این منابع را در جهت مدیریت نقدینگی کشور صرف کند.بنابراین مطابق اظهارنظرها مقامات پولی کشور، داراییهای آزادشده باید در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد و دولت نمیتواند دوباره از این منابع استفاده کند.