جادوگر روسی بر فراز آسمان

سوخو-35، جنگنده چند منظوره ساخت روسیه با قابلیت مانور بالا و جنگنده برتری هوایی است. سوخو-35در ناتو با نام فلانکر شناخته می‌‌شود. رادار این جنگنده توانایی شناسایی اهداف هوایی در فاصله 400کیلومتری را دارد و می‌‌تواند 30هدف هوایی را از فاصله 300کیلومتری رهگیری کرده و همزمان با 8فروند از آنها درگیر شود. سوخو-35 با انوع اهداف زمینی، دریایی و هوایی درگیر می‌‌شود.برخی به سوخو-35، جنگنده نسل چهارم می‌‌گویند.

مشخصات جنگنده‌های نسل چهارم

هواپیماهای جنگنده نسل چهارم، یک رده از هواگردهای جنگنده هستند. این هواگردها تقریبا از سال1980 تا به امروز در حال خدمت در کشورهای مختلف هستند و نمادی از کلیات طراحی جنگنده‌ها در دهه1970 هستند. طراحی‌‌های نسل چهارم به‌شدت تحت تاثیر تجربیات و آموخته‌های تولید و طراحی نسل‌‌های قبلی هواپیماهای رزمی است. موشک‌‌های دوربرد هوابه‌‌هوا که در ابتدا تصور می‌‌شد داگ‌‌فایت کردن را منسوخ می‌‌کنند، تاثیری کمتر از حد انتظار داشته و تاکید بر قابلیت مانورپذیری جنگنده‌ها مجددا اهمیت یافت. هزینه‌های رو به رشد هواپیماهای نظامی به‌طور کلی و موفقیت آشکار هواپیماهایی مانند اف-4 فانتوم2، باعث محبوبیت جنگنده‌های چندمنظوره در کنار پیشرفت‌‌های بعدی، منجر به ظهور جنگنده‌های نسل چهارم شد. سوخو-35 نیز جزو جنگنده‌های نسل چهارم است.

جنگنده نسل چهارم سوخو-35، یک جت جنگنده تک‌‌سرنشین دو موتوره است که نخستین‌‌بار توسط اتحاد جماهیر شوروی در دهه1980 ساخته شد و در سال1988 پرواز کرد. به اعتقاد کارشناسان، این جت ابتدا براساس سوخو 27 بهبود و توسعه یافته بود، اما در در اواسط دهه1990 و پس از انحلال اتحاد جماهیر شوروی برنامه تولید متوقف شد. در نهایت نیز در سال2003 بار دیگر روسیه برنامه توسعه سوخو- 35 (Su-35S) را در دستور کار قرار داد و نسخه ارتقایافته را تحت نام سوخو- 35 اس را در سال2009 وارد ناوگان نیروی هوایی روسیه کرد. در نسخه جدید از دو موتور توربوفن Saturn AL-41F1A استفاده شده که به جنگنده توانایی پیشی گرفتن از جنگنده‌های نسل چهارم مشابه خود را می‌‌دهد. به همین دلیل برخی آن را جنگنده نسل چهارو‌نیم می‌‌خوانند. حداکثر سرعت گزارش‌شده این جنگنده 1550مایل در ساعت با سقف 59050 فوت است که معادل 2494 کیلومتر در ساعت است. علاوه بر این جنگنده سوخو-35 امکان ردیابی همزمان 30هدف و درگیری با 8هدف را در سطح آسمان، دریا و زمین را دارد.

برد رادار 400کیلومتر است و توان پوشش زوایایی بالا و پایین خود را تا 60درجه و اطراف تا 120درجه دارد. این جنگنده همچنین از یک توپ 30میلی‌متری Gsh-30-1 برخوردار بوده و قادر به حمل طیف وسیعی از مهمات است. حداکثر بار این جت 17630 پوندی نیز می‌‌تواند شامل طیف وسیعی از موشک‌‌های هوا به هوا، هوا به زمین، موشک‌‌های ضد تشعشع و ضد کشتی باشد. سوخو- 35اس (Su-35S) فقط برای روسیه ساخته نشده و پیش‌‌تر صادر هم شده است. چین در سال2015 قرارداد خرید 24فروند را امضا کرد و تا سال2019 روسیه تمام این سوخوها را به نیروی هوایی ارتش این کشور تحویل داد. البته روسیه مشتریان بالقوه دیگری را جذب کرده است؛ اما تهدید تحریم‌‌های آمریکا با موفقیت برخی را منصرف کرده است. مصر در ابتدا با خرید 20 فروند موافقت کرد، اما پس از مواجهه با تهدید تحریم، مانند اندونزی و الجزایر، این خرید را پس گرفت. فارغ از کشور‌‌هایی مانند چین که مایل به تحمل تحریم‌‌ها هستند، این امر صادرات سوخو روسی (Su-35S) را با مشکل مواجه کرده است. با این وجود، طبق گزارش «فورتی‌‌فایو19»، کشور‌‌هایی مانند ترکیه و ایران هنوز در حال مذاکره برای خرید هستند.

برتری سوخو-35

سوخو-35 نسبت به سوخو-27ام، از ویژگی‌‌های آیرودینامیکی و مانورپذیری بهتر، برد بیشتر، موتور قوی‌‌تر، وسایل الکترونیکی و تجهیزات ارتباطات هوایی پیشرفته‌‌تری برخوردار است. پس از ساخت اولین گونه از سوخو-35 اولیه، سپس سوخو-37 به‌عنوان مدل توسعه‌یافته از سوخو-35 که دارای قابلیت جهت‌‌دهی رانش است به‌‌صورت آزمایشی تولید شد. هیچ‌‌کدام از جنگنده‌های نامبرده، در تعداد بالا تولید نشدند.سپس سوخو-35یوبی و سوخو-35بی‌‌ام ساخته‌‌شدند که به‌عنوان جنگنده‌های نسل 4 دابل پلاس شناخته می‌‌شوند. درنهایت در سال2010 میلادی، خط تولید مدل جدید این جنگنده با عنوان سوخو-35اس در روسیه راه‌‌اندازی شد که تا سال2021 میلادی 139 فروند از آن تولید شده است. سوخو-35 به‌‌قدری از مانورپذیری بالایی برخوردار است که  به‌عنوان جنگنده «ابر چابک» شناخته می‌‌شود. نشنال اینترست در گزارش پنجم ژانویه در سال جاری میلادی خود دست به مقایسه سوخو-35 با اف‌‌15 ایگلِ آمریکا زده است.

سباستین رابلین، کارشناس جنگنده‌های جنگی در این وب‌گاه نوشت: جنگنده روسی جزو جنگنده‌های نسل چهارم است که به‌طورگسترده‌‌ای قابلیت به‌‌روز شدن دارد و برای دهه‌ها می‌‌تواند در خدمت نیروهای هوایی کشورها قرار گیرد.» از نظر این کارشناس سوخوی فلانکر کمابیش شبیه اف-15 ایگل است. در واقع از این به بعد این مهارت خلبان‌‌ها است که می‌‌تواند برتری را در نبرد بین این دو تعیین کند. این کارشناس در مقایسه تصریح می‌‌کند که سوخو-35 در برابر اهداف زمینی بسیار موثر بوده و دارای سیستم ردیابی بسیار قوی است. استفاده از سیستم جست‌وجو و ردیابی مادون قرمز موسوم به «IRST» این امکان را به این جنگنده می‌‌دهد که اهدافی را در 50 کیلومتری خود شناسایی کند اما اف-15 از این سیستم برخوردار نیست. این نقیصه اما در اف‌‌-22 دیده نمی‌‌شود و آمریکا این ضعف را در جنگنده اخیر جبران کرده است.

البته اف-15 قرار نبوده که رادار گریز باشد؛ اما اف-35 برای رادارگریز بودن طراحی شده است و طبق گزارش‌ها می‌‌تواند به سطح مقطع راداری بین یک تا سه متر مربع دست یابد. شباهت بین این دو جنگنده نیز در این خلاصه می‌‌شود که می‌‌توانند هر دو پروازی طولانی داشته باشند. البته سوخو-35 می‌‌تواند موشک R-37M با برد فوق‌العاده (300تا400 کیلومتر) را شلیک کند که برای از بین بردن کشتی‌‌های نفت‌‌کش و هواپیماهای پشتیبانی آواکس طراحی شده است.