بر اساس بررسی دادههای «چین‌‌‌‌‌‌آنالیز»، موسسه برجسته تحقیقاتی حوزه بلاک‌چین، حدود 8/ 7میلیارد دلار، بین بایننس و بزرگ‌ترین صرافی ارز دیجیتال ایران، نوبیتکس، جریان داشته است. 75درصد از سرمایه‌های ایرانی که از طریق بایننس معامله می‌شدند توسط رمزارز کمتر شناخته‌شده‌‌‌‌‌‌ای به‌نام ترون بود که به‌کاربران این امکان را می‌دهد تا هویت خود را پنهان کنند.
در یک پست وبلاگی در سال‌گذشته، نوبیتکس کاربرانش را تشویق کرد تا از ترون، برای ناشناس‌ماندن بدون «به‌خطر انداختن دارایی‌ها به دلیل تحریم‌ها» استفاده کنند. مقیاس جریان مالی رمزنگاری شده میان طرف ایرانی و بایننس و این واقعیت که کماکان ادامه دارد، قبلا این‌چنین شفاف در دسترس عموم قرار نگرفته بود.
بایننس از ارائه جزئیات مکان یا نهادی که مسوولیت قانونی Binance.com را بر عهده دارد خودداری می‌کند. نوبیتکس ایران نیز سوالات خبرنگاران رویترز پیرامون این مقاله را پاسخ نداده است.
همچنین ترون و بنیان‌گذار آن جاستین سان، از ارائه اطلاعات بیشتر در مورد این پرونده طفره می‌روند. یافته‌‌‌‌‌‌های جدید رویترز در حالی منتشر‌شده که خبرها حاکی از آن است که وزارت دادگستری آمریکا در حال اجرای تحقیقاتی درباره نقض احتمالی قوانین پولشویی آمریکا توسط بایننس است.
بایننس، این غول صنعت رمرز ارز بازاری به بزرگی یک تریلیون دلار و با بیش از 120میلیون کاربر مسلط است. به گفته وکلا و کارشناسان تحریم، افشای این معاملات شرکت را در معرض خطر ایراد اتهام نقض تحریم‌های آمریکا برای تجارت با ایران قرار می‌دهد. در اوت2021، بایننس اعلام کرده بود که مشتریان دیگر قادر به افتتاح حساب و استفاده از خدمات آن بدون احرازهویت نخواهند بود.
در بیانیه بایننس آمده بود که این شرکت تمامی کاربران خود را ملزم به انجام احرازهویت کرده است و ساکنان ایران از افتتاح یا نگهداری حساب منع می‌شوند، در نتیجه این تدابیر، از جمله رصد لحظه‌‌‌‌‌‌ای تراکنش‌ها بین ژوئن 2021 تا نوامبر 2022، تعامل بایننس با نهادهای مرتبط با ایران کاهش تصاعدی داشته است.
با این حال بر اساس دادههای «چین‌‌‌‌‌‌آنالیز» مشاهده می‌شود تا نوامبر سال‌جاری این صرافی تقریبا 05/ 1میلیارد دلار معاملاتی را مستقیما با نوبیتکس و سایر صرافی‌‌‌‌‌‌های ایران داشته است.
رویترز در گزارش خود چنین ادعا می‌کند که از سال2018 در مجموع حدود 95/ 2میلیارد دلار ارز دیجیتال به‌طور مستقیم بین صرافی‌‌‌‌‌‌های ایرانی و بایننس جابه‌جا شده‌است. داده‌ها همچنین نشان می‌دهد که 5میلیارد دلار ارز دیجیتال دیگر از طریق واسطه‌‌‌‌‌‌هایی میان صرافی‌‌‌‌‌‌های ایرانی و بایننس معامله شده‌است.
بر اساس دادههای صنعت، بایننس بزرگ‌ترین بازار برای تجارت ترون را داراست. برخی از صرافی‌‌‌‌‌‌های بزرگ دیگر، از جمله کوین‌‌‌‌‌‌بیس و جمینی که تحت‌نظارت آمریکا فعالیت می‌کنند، این رمزارز را پشتیبانی نمی‌کنند. تا همین اواخر، ترون تا حد زیادی زیر رادار ردیاب‌‌‌‌‌‌های ارزهای دیجیتال حرکت میکرد.
«چین‌‌‌‌‌‌آنالیز» که موسسه مسلط تحقیقات بازار کریپتو محسوب می‌شود از ماه مه امسال شروع به بررسی و ردیابی ترون کرده است. مجموعه دادههای قابل‌بررسی ترون بیش از 15/ 1میلیون انتقال مستقیم بین بایننس و نوبیتکس را از آوریل2020، نشان می‌دهد. این داده‌ها شامل آدرس کیف‌پول و شماره شناسایی منحصربه‌فرد برای هر تراکنش است.
علاوه‌بر توکن ترون، مابقی تراکنش‌های ایران از طریق ارزهای دیجیتال اصلی همچون بیت‌‌‌‌‌‌کوین، اتر، تتر و XRP و لایت‌‌‌‌‌‌کوین بوده‌است.
داده‌ها نشان می‌دهد که حجم کل تراکنش‌های ایران از طریق بایننس بسیار بیشتر از هر صرافی دیگری است. پس از بایننس، محبوب‌‌‌‌‌‌ترین صرافی برای کاربران نوبیتکس، KuCoin است که تنها 820میلیون دلار از سال2018 در تراکنش‌های مستقیم و غیرمستقیم پردازش کرده است.
خطر تحریم
تمرکز اصلی تحقیقات وزارت دادگستری آمریکا بر روی این سوال است که آیا بایننس قوانین ضد‌پولشویی آمریکا را نقض کرده است؟ به‌عنوان بخشی از این پرونده که از سال2018 ادامه دارد، این وزارتخانه همچنین در حال بررسی تاریخچه بایننس در مورد نقض احتمالی تحریم‌های ایران است.
در اواخر سال2020 بود که این دپارتمان به‌دنبال موشکافی سوابق بایننس برای یافتن هرگونه انطباقی با موارد نظارتی مدنظر خود از جمله هرگونه اسناد مربوط به انتقال وجوه به‌صورت رمزنگاری‌شده برای افراد یا نهادها در کشورها از جمله ایران بوده‌است.
هر چند تا به این روز وزارت دادگستری آمریکا از اظهارنظر مستقیم در این پرونده خودداری کرده است، با این‌حال طبق ارزیابی 6 وکیل و کارشناس تحریم گفته می‌شود که تراکنش‌های ایران که توسط رویترز مستند شده است، بایننس را در معرض خطر تحریم‌های «ثانویه» آمریکا قرار داده است. تحریم‌های ثانویه مختص اعمال برای شرکت‌های غیرآمریکایی است که آنها را از تجارت با نهادهای تحریم‌شده باز‌می‌‌‌‌‌‌دارد یا از کمک به ایرانیان برای دور زدن تحریم تجاری آمریکا جلوگیری می‌کند.
تحریم‌های ثانویه می‌تواند دسترسی یک شرکت به سیستم مالی آمریکا را به‌طور کامل قطع کند. در سال2019، استاندارد‌چارترد بریتانیا، شرکت چندملیتی خدمات مالی و بانکداری، با پرداخت حدود 930میلیون دلار به مقامات آمریکا به‌خاطر نقض تحریم‌های کیفری که شامل انتقال حدود 240میلیون دلار از طریق موسسات مالی آمریکا برای مشتریان ایرانی بود، موافقت کرد و به این‌صورت مسوولیت تخلفات را پذیرفت. بی‌‌‌‌‌‌ان‌‌‌‌‌‌پی پاریبا، بانک فرانسوی، در سال2014 با اعتراف به نقض تحریم‌های آمریکا علیه کشورهایی از جمله ایران و پرداخت غرامتی معادل 9/ 8میلیارد دلار موافقت کرد. هر دو بانک پس از چنین اتفاق‌هایی متعهد به بهبود کنترل برای جلوگیری از وقوع دوباره چنین مواردی شده‌اند. بایننس که شرکتی با ماهیتی غیرآمریکایی است ادعا می‌کند به‌کاربران آمریکایی خدمت ارائه نمی‌کند. مشتریان آمریکایی در عوض به صرافی جداگانه‌‌‌‌‌‌ای به‌نام «بایننس. یواس» هدایت می‌شوند که توسط یک شرکت آمریکایی اداره می‌شود که از سال2019 تحت‌عنوان شرکت مالی در وزارت خزانه‌‌‌‌‌‌داری آمریکا ثبت شده‌است.
مدیرعامل بایننس، Binance.US را نهادی کاملا مستقل از صرافی اصلی توصیف کرده است. رویترز در ماه اکتبر گزارش داد که ژائو، مدیرعامل بایننس، به‌رغم ادعای خود؛ در واقع مسوولیت اجرایی صرافی ایالات‌متحده را در دست داشته و مدیریت آن را از خارج کشور بر عهده دارد. اکثریت قریب به اتفاق 8میلیارد دلار تراکنش‌های ارز دیجیتال ایران که توسط رویترز شناسایی شده‌اند، مربوط به صرافی اصلی بایننس است، با این‌حال دادههای «چین‌‌‌‌‌‌آنالیز» نشان می‌دهد بایننس.یواس که مسوول معاملات این صرافی در بازار آمریکا است، همچنین تراکنش‌هایی به ارزش 5/ 1میلیون دلار به واسطه ارزهای دیجیتال از صرافی‌‌‌‌‌‌های ایرانی نوبیتکس، والکس و تترلند را پردازش کرده است. این آمار به این جهت از اهمیت بالاتری برخوردار است؛ چراکه شرکت‌های آمریکایی که تحریم‌های ایران را نقض کنند ممکن است با جریمه‌‌‌‌‌‌های هنگفتی تا یک‌میلیون دلار برای هر تخلف مواجه شوند و افراد درگیر ممکن است با مجازات‌‌‌‌‌‌های حبس سنگینی تا 20سال روبه‌رو شوند. در اکتبر گذشته وزارت خزانه‌‌‌‌‌‌داری، صرافی «بیترکس» مستقر در سیاتل را به دلیل نقض تحریم‌های ایران و سایر کشورها از طریق پردازش تراکنش‌های ارز دیجیتال به ارزش بیش از 260میلیون دلار، 24میلیون دلار جریمه کرد.
بهترین گزینه
صرافی ایرانی نوبیتکس چشم‌‌‌‌‌‌انداز خود را امکان‌پذیر ساختن سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال برای ایرانیان زیر سایه تحریم‌ها اعلام کرده است. از آنجایی‌که تحریم‌ها در عرصه تجارت، ایران را دچار دشواری‌‌‌‌‌‌های فراوانی کرده‌است، کریپتو برای مبادلات ارزی بین‌المللی درمیان ایرانیان محبوبیت پیدا کرده است. نوبیتکس همچنین در گزارش سالانه خود در سال2021 اعلام کرده بود که 70درصد از تراکنش‌های رمزنگاری‌شده ایران را بر عهده دارد. دادههای «چین‌‌‌‌‌‌آنالیز» همچنین مشخص می‌کند که حجم تراکنش‌های صورت‌گرفته از طریق ترون بین نوبیتکس و بایننس از اوت2020 افزایش یافته‌است. تقریبا همزمان با خبری که بنیان‌گذار ترون، جاستین سان، در صفحه توییتر خود به اشتراک گذاشت که ویژگی جدیدی را برای رمزارز ترون فعال کرده است؛ به معامله‌گران اجازه می‌دهد هویت خود را پنهان کنند.
این ویژگی که به‌عنوان zk-SNARK شناخته می‌شود، از دادههای کاربران با قوی‌‌‌‌‌‌ترین پروتکل‌‌‌‌‌‌های موجود در صنعت از حریم خصوصی افراد محافظت می‌کند. بر اساس داده‌ها مشخص می‌شود؛ پس از اینکه بایننس در 20اوت2021 با سختگیری‌‌‌‌‌‌های بیشتری با کاربران برخورد میکرد، مشتریان نوبیتکس همچنان می‌توانستند از بایننس برای تجارت از طریق ترون و سایر توکن‌‌‌‌‌‌های رمزنگاری‌شده استفاده کنند. به‌عنوان مثال تنها در اکتبر امسال، 20میلیون دلار در ترون مستقیما بین بایننس و نوبیتکس رد و بدل شده‌است.
