صومعه سنت کاترین (Saint Catherine’s Monastery) مکانی دورافتاده و منزوی در میان قلههای صخرهای رشته کوه سینا در کشور مصر است. این مکان یکی از قدیمیترین صومعههای فعال جهان به شمار میرود که برای قرنها پذیرای زائران و مسافران بوده است.
شهرت و مرموز بودن صومعه «کاترین مقدس» به دلیل موقعیت آن در دامنه کوه سینا است، مکانی که داستان ده فرمان عهد عتیق در آنجا رخ داده و مسیحیان، یهودیان و مسلمانان به طور یکسان به آن احترام میگذارند.
در این صومعه همچنین «بوته سوزان» نیز دیده میشود و یکی از مشهورترین مجموعه نمادهای مذهبی جهان در آن قرار دارد، مجموعهای که منتخبی از آن در موزه صومعه به نام The Sacred Sacristy به نمایش گذاشته شده است.
صومعه «سنت کاترین» در میان کوه سینا و در فاصله چند کیلومتری از سکونتگاهی کوچک به نام المیلجا (Al-Milga) قرار دارد، مکانی که در آنجا چندین هتل و مسافرخانه کوچک و همچنین رستوران سادهای به چشم میخورد. این مکان همچنین برای شروع کوهنوردی در میان کوه سینا بسیار عالی است. در ادامه به معرفی بخشهای مختلف صومعه سنت کاترین میپردازیم.
کلیسای تجلی
Church of the Transfiguration
کلیسای تجلی (Church of the Transfiguration) نقطه کانونی صومعه به شمار میرود که بر کل مجموعه اشراف دارد. این کلیسا به دستور امپراتور بیزانسی جوستینین ساخته شده و با عبور از درب چوبی حکاکی شده آن وارد فضایی سو ایوانی خواهید شد.
ستونهای گرانیتی سنگین با سرستونهای شاخ و برگ تزیین شده و راهروها را از یکدیگر جدا میکنند و در این حالی است که روی دیوارها از بالا تا پایین نقاشیهای قدیسان به چشم میخورند. شبستان نیز توسط مجسمه طلاکاری شدهای متعلق به سال 1612 میلادی از محراب کلیسا جدا شده است.
در محراب و خارج از محدوده بازدیدکنندگان نیز تابوت باشکوه و پر آذینی قرار دارد که بقایای سنت کاترین در آن نگهداری میشود. این تابوب هدیهای از سوی امپراتور روسیه به این صومعه بوده است. در پشت این محراب نیز کلیسای کوچک بوته سوزان (Chapel of the Burning Bush) قرار دارد که به روی بازدیدکنندهها باز نیست.
بوته سوزان
The Burning Bush
بسیاری از کسانی که از صومعه سنت کاترین دیدن میکنند، توجه بسیار زیادی به بوته سوزان (The Burning Bush) در داخل این صومعه دارند. بنابر افسانههای محلی، این بوته از نسل مستقیم همان بوته سوزان عهد عتیق است که خدا از طریق آن با حضرت موسی صحبت کرده است. امروزه دیواری در پیرامون این درختچه قرار دارد تا از تکه تکه شدن آن توسط زائران جلوگیری شود چراکه قبلا زائران شاخههای آن را جدا میکردند تا به عنوان سوغاتی با خود ببرند.
موزه صومعه سنت کاترین
The Sacred Sacristy: The Gold and Glory of the Monastery Museum
موزه صومعه یا The Sacred Sacristy یکی دیگر از بخشهای صومعه سنت کاترین به شمار میرود که در غرب کلیسای تجلی قرار دارد و با بالا رفتن از یک پلکان میتوان به آنجا رسید. این موزه یکی از جالبترین بخشهای صومعه به شمار میرود و در آن نیز یکی از گستردهترین و ارزشمندترین مجموعه دست نوشتههای مذهبی، هنری و نمادین به چشم میخورد.
بازدید از تمام اشیاء موجود در موزه صومعه بسیار دشوار است و در بسیاری از موارد نیز دسترسی برای عموم وجود ندارد. یکی از مشهورترین گنجینه این موزه، پوستههایی از Codex Sinaiticus است که به عنوان قدیمیترین انجیل در سراسر جهان از آن یاد میکنند.
مسجد صومعه سنت کاترین
Monastery Mosque
در مقابل کلیسای تجلی، مسجد سادهای با منارهای جداگانه قرار دارد. این مسجد در قرن یازدهم میلادی و در دوران حکومت فاطمیه بر مصر توسط راهبها ساخته شده است. در این دوران، خلیفه حکیم در حال ویران کردن عبادتگاههای مسیحیان بود و بنای مسجد در این صومعه به منظور جلوگیری از تخریب این صومعه صورت گرفته است.
کتابخانه صومعه سنت کارتین
کتابخانه صومعه سنت کاترین یکی از بزرگترین و جالبترین مجموعه متنو دینی موجود را درون خودش جای داده است اما بازدید از آن برای عموم امکان پذیر نیست. بیش از 2000 نسخه خطی قدیمی ارزشمند در این جا وجود دارد که شامل نسخههایی به زبان یونانی، سریانی، فارسی، آمهری، عربی، ترکی و روسی میشود.
باغهای صومعه سنت کاترین
Monastery Gardens
در بیرون دیوارهای صومعه سنت کاترین و در شمال غربی آن، باغهای بسیار زیبا و چشمنوازی دیده میشوند که زیر سایههای سروهای بلند قرار گرفتهاند و در ماه مارس و آوریل شکوفه میدهند. این باغها در تراسهای مختلف قرار دارند و علاوه بر گلهای خوشبو، انواع میوهها و سبزیجات در آنها تولید میشود.
تاریخچه صومعه سنت کاترین
Saint Catherine’s Monastery
قدمت صومعه فعلی سنت کاترین به سال 530 پس از میلاد و حکومت امپراتور بیزانسی جوستینین باز میگردد. با این حال، قبل از آن نیز در اینجا کلیسایی وجود داشته که توسط امپراتور هلنا ساخته شده است. قبلتر از آن نیز زاهدان و گوشهنشینان به اینجا میآمدند و آن را محل داستان موسی در عهد عتیق میدانستند.
با وجود پیشرفت اسلام در این سرزمین، صومعه سنت کاترین توانست به لطف مهماننوازی از مسلمانان و همچنین مسافران مسیحی و احترام قائل شدن برای زیارتگاههای مسلمانان، خودش را پایدار نگه دارد و امروزه نیز راهبهایی از کرت و قبرس به اینجا سفر میکنند.