تراز تجاری تجارت خارجی ایران رکورد زد. بر اساس اعلام رئیسکل گمرک ایران، کسری تجاری ایران به نزدیک به 17میلیارد دلار رسیده‌است. این رقم بالاترین کسری تجارت خارجی کشور است. صادرات ایران از نظر ارزش نسبت به سال‌گذشته با کاهش مواجه‌شده و در ازای آن ارزش واردات رشد زیادی را تجربه‌کرده است؛ این در حالی است که اگر به آمار صادرات غیرنفتی، صدور نفت، برق و خدمات فنی‌مهندسی و تجارت چمدانی را اضافه کنیم با مازاد تراز تجاری مواجه خواهیم شد. توجه به این نکته لازم است که اواسط سال‌گذشته، گمرک ایران آمارصادرات نفت، برق، خدمات فنی‌مهندسی و تجارت چمدانی را هم به آمارهای گمرکی افزوده است.
رئیسکل گمرک ایران گفت: تجارت خارجی کشور (مجموع واردات و صادرات) در سال1402 با 2.6درصد افزایش به رقم 153میلیارد و 170میلیون دلار رسید. از این میزان تجارت خارجی کشور، 86میلیارد و 890میلیون دلار به صادرات با احتساب نفت، برق، خدمات فنی‌مهندسی و تجارت چمدانی و 66میلیارد و 280میلیون دلار به واردات اختصاص داشت. رضوانیفر گفت: در این مدت 35میلیارد و 870میلیون دلار نفت، 370میلیون دلار برق و یک‌میلیارد و 293میلیون دلار خدمات فنی‌مهندسی صادر شد.
صادرات غیرنفتی در 1402
محمد رضوانیفر درخصوص میزان صادرات بدون احتساب صادرات نفت، برق، خدمات فنی‌مهندسی و تجارت چمدانی در سال1402 گفت: در این مدت میزان صادرات بدون احتساب نفت، برق، خدمات فنی‌مهندسی و تجارت چمدانی، 136میلیون و 409هزار‌تن کالا به ارزش 49میلیارد و 330میلیون دلار بوده که به لحاظ ارزش 8.87درصد کاهش و از حیث وزن 82.9درصد افزایش داشته‌است. در 12ماهه سال1402 بدون احتساب صادرات نفت‌خام، خدمات فنی‌مهندسی و برق حدود 16.87میلیارد دلار کسری تجارت خارجی و با احتساب صادرات نفت‌خام، خدمات فنی‌مهندسی و برق شاهد 20.6میلیارد دلار مازاد تجارت خارجی روبه‌رو بودیم. به گفته او، در این مدت همچنین 48میلیون و 800هزار تن کالای پتروشیمی به ارزش 19میلیارد و 400میلیون دلار صادر شده‌است که به لحاظ وزن و ارزش به ترتیب 11.32درصد و 28.59درصد کاهش نشان می‌دهد. وی درخصوص سه قلم عمده کالای صادراتی در سال1402 افزود: گاز طبیعی مایع‌شده با 3میلیارد و 90میلیون دلار، پروپان‌مایع‌شده با 3میلیارد و 62میلیون دلار و قیر نفت با 2میلیارد و 197میلیون دلار سه قلم عمده کالای صادراتی در این مدت بودند. رضوانیفر اظهارکرد: در بین 10 قلم عمده کالای صادراتی بیشترین رشد به لحاظ ارزش به گازهای نفتی و هیدروکربن‌‌‌‌‌‌های گازی شکل مایع‌شده با 62.68درصد، سنگ‌آهن با 62.46درصد و قیر نفت با 21.84درصد و بیشترین کاهش در ارزش به گازهای طبیعی مایع‌شده با 59.11درصد، پروپان‌مایع‌شده با 19.26درصد و بوتان مایع‌شده با 5.84درصد اختصاص یافت. وی درخصوص بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی ایران در سال1402 گفت: چین با 13میلیارد و 915میلیون دلار، عراق با 9میلیارد و 215میلیون دلار، امارات‌متحده‌عربی با 6میلیارد و 611میلیون دلار، ترکیه با 4میلیارد و 160میلیون دلار و هند با 2میلیون دلار و 173میلیون دلار 5 کشور اول مقصد کالای صادراتی ایران بودند که در مجموع 53.74درصد از وزن و 73.13درصد از کل ارزش صادرات کشور را به خود اختصاص دادند. به گفته وی متوسط ارزش گمرکی هر‌تن کالای صادراتی با 17درصد کاهش به 362 دلار رسیده‌است.
واردات در 1402
معاون وزیر اقتصاد و رئیسکل گمرک ایران درخصوص واردات کالا به کشور در سال1402 افزود: در این مدت 39میلیون‌تن کالا به ارزش 66میلیارد و 280میلیون دلار وارد کشور شده‌است که به لحاظ وزن 4.39درصد و از حیث ارزش 9/77درصد افزایش را نشان می‌دهد.
رضوانیفر با اشاره به اینکه سه قلم عمده کالاهای وارداتی در سال1402 ذرت دامی، گوشی تلفن‌همراه و شمش طلا بوده‌است، اظهار کرد: در این مدت 3میلیارد و 783میلیون دلار ذرت دامی، 2میلیارد و 906میلیون دلار گوشی تلفن‌همراه و یک‌میلیارد و 936میلیون دلار شمش طلا وارد کشور شده‌است.
وی درخصوص بیشترین افزایش و کاهش به لحاظ ارزش در بین اقلام عمده کالای وارداتی در سال1402 افزود: واردات شمش طلا، تراکتور و قطعات منفصله جهت تولید خودروی‌سواری از بیشترین افزایش به لحاظ ارزش و گندم، برنج و دانه سویا از بیشترین کاهش در ارزش در بین اقلام عمده وارداتی در این مدت برخوردار بودند.
به گفته وی، امارات‌متحده‌عربی با 20میلیارد و 782میلیون دلار، چین با 18میلیارد و 545میلیون دلار، ترکیه با 7میلیارد و 541میلیون دلار، آلمان با 2میلیارد و 155میلیون دلار و هند با یک‌میلیارد و 917میلیون دلار 5 کشور عمده طرف معامله واردات در سال1402 بوده‌اند. در سال1402 حدود 65درصد از وزن و 76درصد از ارزش کل واردات کشور از 5 کشور فوق‌الذکر انجام گرفت. رضوانیفر گفت: متوسط ارزش گمرکی هر‌تن کالای وارداتی با 5.16 درصد افزایش به رقم 1697 دلار رسید.
تجارت با همسایگان
رئیسکل گمرک ایران گفت: تجارت ایران با 15کشور همسایه در سال1402 با 1.35درصد افزایش به رقم 60میلیارد و 773میلیون دلار رسید. رضوانیفر ادامه داد: میزان وزنی تجارت (مجموع صادرات و واردات) ایران در سال1402 با 15کشور همسایه 95میلیون و 924هزار تن بوده که این رقم نسبت به سال‌ماقبل 2.45درصد کاهش نشان می‌دهد. وی درخصوص تجارت ایران با کشورهای همسایه در سال1402 به تفکیک صادرات و واردات افزود: در این مدت 28میلیارد و 288میلیون دلار کالا به 15 کشور همسایه صادر و 32میلیارد و 485میلیون دلار وارد کشور شده که به ترتیب 9.51درصد کاهش و 13.17درصد افزایش داشته‌است.
معاون وزیر اقتصاد عنوان کرد: در این مدت صادرات ایران به لحاظ ارزش به کشورهای عراق، ترکیه، جمهوری‌آذربایجان، ترکمنستان، ارمنستان، کویت، قطر و عربستان‌سعودی با کاهش و به کشورهای امارات‌متحده‌عربی، پاکستان، افغانستان، عمان، روسیه، قزاقستان و بحرین با افزایش روبه‌رو بوده است.
رضوانیفر درخصوص واردات کالا از کشورهای همسایه در سال1402 افزود: در این مدت واردات از پاکستان، قزاقستان، کویت و بحرین به لحاظ ارزش کاهش و از کشورهای امارات‌متحده‌عربی، ترکیه، روسیه، عمان، عراق، قطر، جمهوری‌آذربایجان، ارمنستان، افغانستان، ترکمنستان و بحرین افزایش نشان می‌دهد. همچنین در این مدت از کشور عربستان وارداتی انجام نگرفته‌است.
وی گفت: بررسی آمار تجارت ایران با کشورهای همسایه نشان می‌دهد تجارت کشورمان (صادرات و واردات) با کشورهای امارات‌متحده‌عربی، پاکستان، روسیه، عمان و افغانستان افزایش و تجارت با کشورهای ترکیه، عراق افغانستان، جمهوری‌آذربایجان، ترکمنستان، ارمنستان، قزاقستان، کویت، بحرین و عربستان در سال1402 کاهش داشته‌است.
معاون وزیر اقتصاد درخصوص 5 کشور اول همسایه که در سال1402 بیشترین حجم مبادلات تجاری (مجموع صادرات واردات) به لحاظ ارزش با آنها انجام شده‌است، افزود: در این مدت بیش از 54میلیارد دلار از تجارت ایران با 5کشور همسایه شامل امارات‌متحده‌عربی، ترکیه، عراق، پاکستان و فدراسیون‌روسیه انجام گرفته است.