معناى (تقوا) و (اخلاص) چیست و براى تقوا و خلوص نیت، چه‏کار باید کرد؟

تقوا؛ یعنى، قدرت کنترل نفس به گونه اى که محرمات را ترک کرده و به واجبات عمل نماید. اگر چنین نیرویى در انسان وجود دارد تقوا در او حضور دارد. براى تقویت تقوا باید در دو بعد نظرى و عملى اقدام نمود. در بعد نظرى با تقویت مبانى عقیدتى، به ساختمان و چهارچوب عقاید استحکام بخشید و سپس با عمل، در راسخ تر شدن آنها کوشید. در این زمینه مطالعه منظم کتاب هاى زیر توصیه مى شود: 1- گناهان کبیره،شهید دستغیب 2- جهان بینى اسلامى،شهید مطهرى 3- نامه ها و برنامه ها،حسن زاده آملى 4- نقطه هاى آغاز در اخلاق عملى،مهدوى کنى «اخلاص» به معناى پیراستن نفس از همه تعلقات و انگیزه هاى غیر الهى است. و نه تنها همه اعمال را براى خدا انجام دادن، که حتى وجود خویش را نیز براى خدا خواستن. در روایتى از پیامبر(ص) خطابه به ابوذر آمده است: ... و ما بلغ عبد حقیقةالاخلاص حتى لایحب ان یحمد على شیئى من عمل للَّه ...؛ بنده هرگز به حقیقت اخلاص نمى رسد، جز آن که دوست نداشته باشد او را بر عمل خدایى بستایند...»(بحارالانوار، ج 82، ص 204 و ج 51، باب 116) . براى رسیدن به این مرحله عزمى راسخ و تلاشى دراز آهنگ لازم است و هرکس به قدر همت و تلاش خویش - البته با عنایات و فیوضات خداوندى - مراتبى را سیر خواهد کرد و به فیوضاتى نائل خواهد آمد. آنچه در این مرحله بسیار ضرورى است دو جهاد همسو و همراه است: جهاد علمى و عملى. الف) جهاد علمى مستلزم داشتن مطالعات روشمند خداشناختى از طریق مطالعات فلسفى و عرفان نظرى است. ب ) جهاد عملى پیوستگى قلبى، یاد دائم حضرت حق و عبودیت و سر سپارى در پیشگاه پروردگار است، و آن نیز مراتبى دارد: مرتبه اول ترک محرمات و انجام واجبات است. مرتبه دوم ترک مکروهات و انجام مستحبات بویژه اهتمام به نماز شب است. مرتبه سوم ترک آنچه موجب اشتغال قلب به غیر خداى مى شود. مانند بسیارى از مباحات، و همواره در جست و جوى خدا بودن و التزام به آنچه مقرب درگاه الهى است. اگر کسى این مراحل را به طور جدى پشت سر گذارد باز یک قدم به پیش برداشته و آن تسلیم نمودن اقالیم سبعه تن تحت فرمان الهى است. مرحله دوم بیرون راندن تمام رذایل نفسانى و حب دنیا از نهانخانه دل است و آن کس که بتواند شیطان نفس اماره را از خانه دل بیرون افکند، آن گاه خواهد دید که خداى سبحان - که صاحبخانه است - فضاى دل او را پر نموده است. در حدیث قدسى نیز آمده است که: قلب المؤمن عرش الرحمان . به هر حال بهترین راه شروع نماز است که کون جامع و عبادت تام است و تا آن اصلاح نشود به جایى نمى توان رسید.