عصرایران ؛ دکتر جلیل بیات (پژوهشگر روابط بین الملل) - میزگرد سیاست خارجی مسعود پزشکیان را می توان نقطه عطفی در تقسیم بندی های سیاسی کشور دانست که دو جریان اصلی سیاسی کشور را با دو نام و صفت جدید متمایز کرد و می توان از آن با عنوان «حامیان مردم» و «مخالفان آمریکا» نام برد.
در حالی که در این برنامه، پزشکیان بر حمایت از مردم و حل مشکلات آنها به هر طریق ممکن تاکید می کرد، فواد ایزدی که در واقع نماینده اصولگرایان تندرو محسوب می شود صرفا از مخالفت با آمریکا و غیرقابل اعتماد بودن این کشور و سازمان ها و نهادهای غربی می گفت.
این برنامه که تا حدودی جلوه مناظره هم یافته بود به خوبی نشان داد دغدغه امثال فواد ایزدی در درجه نخست مردم نیستند، چنانکه وقتی پزشکیان بارها به او اعلام کرد اگر شما راه بهتری برای حل مشکلات مردم دارید بسم الله، این گوی و این میدان، باز هم ایزدی از مخالفت با آمریکا صحبت کرد.
لذا اگر زمانی طیف های مختلف سیاسی در کشور با نام «اصولگرا» و «اصلاح طلب» نامیده می شدند و در سال های اخیر حتی عنوان «موافقان برجام» و «مخالفان برجام» هم پیدا کردند، با برنامه سیاست خارجی پزشکیان به نظر می رسد باید عنوان جدیدی به آنها داد که در رساترین بیان، «حامیان مردم» و «مخالفان آمریکا» است.
از سوی دیگر خطابه کوتاه ظریف در این برنامه که به عنوان مشاور مسعود پزشکیان حضور یافته بود و در فضای مجازی از آن با عنوان «طوفان ظریف در صدا و سیما» نام برده شد، می تواند معیاری برای سنجش عیار کارشناسان دو طیف اصلی سیاسی کشور هم باشد.
سخنان ظریف که با بغضی نهفته در گلو بیان می شد به نوعی دفاعیات او هم بود که نزدیک به سه سال هجمه و توهین و افترا را با سکوت گذرانده بود. او هم از خاتمی و روحانی حمایت کرد، هم به نقد احمدی نژاد و رئیسی پرداخت و از همه مهمتر چهره «انقلابی نماها» و «انقلابیون واقعی» را برای مردم روشن ساخت.
ظریف نشان داد یک انقلابی به تمام معنا است. او هم اطلاعات علمی بالایی دارد (علم روابط بین الملل)، هم اطلاعات سیاسی و بین المللی کاملی دارد، هم به گفتمان انقلاب اسلامی مسلط است و هم تسلط بالایی به قرآن و احادیث دارد. او با آمار و نمودار نشان داد تحریم ها چه به روز مردم آورده است و گفت که تلاش او در گذشته برای کاستن از رنج و مشقت مردم چه دستاوردهایی داشته است.
اما همین آقای ظریف از سوی برخی ها به عنوان غرب زده یا حتی خائن خطاب می شود و آن وقت امثال کسانی که حتی دعای تحویل سال نو را هم نمی توانند درست بخوانند انقلابی نامیده می شوند و در دسته بندی های سیاسی، در جریان به اصطلاح انقلابی قرار می گیرند.
در واقع پر بیراه نیست اگر بگوییم جای «انقلابی» و «انقلابی نما» در کشور عوض شده است. دغدغه امثال ظریف در درجه نخست مردم هستند، چنانکه دغدغه اصلی بنیانگذار انقلاب اسلامی نیز همین مردم بوده است. آنها به اصول و ارزش ها توجه دارند اما برای دستیابی به این اصول شعارهای توخالی نمی دهند.
ظریف دیروز از قدرت مردم گفت. او از قول امام گفت اگر مردم پشت ما نباشند بزرگترین تسلیحات هم داشته باشیم هیچ فایده ای نخواهد داشت. او بارها نشان داده که مطیع اوامر رهبری است ولی اهل تملق و چاپلوسی نیست. اما در مقابل خیلی ها که ادعای پیروی از رهبری دارند و از هیچ تملق و چاپلوسی هم ابا ندارند در واقعیت راه دیگری می روند که شاید مهم ترین مثال آن، همان رئیس جمهور اسبق باشد.
فواد ایزدی که در واقع مهم ترین نماینده اصولگرایان تندرو در حوزه سیاست خارجی محسوب می شود، در این برنامه عیار خود و این جریان را نشان داد. او که حتی بیشتر از وقت اختصاص یافته صحبت کرد به طوری که مجری همسو با وی مجبور شد میکروفنش را هم قطع کند چیزی جز لزوم مقابله با آمریکا و غیرقابل اعتماد بودن این کشور نگفت و نداشت که بگوید. هرچند ایشان ظاهرا فراموش کردند اساسا در روابط بین الملل بحث «اعتماد» مطرح نیست و آنچه اهمیت دارد «منافع» است.
او حتی نمی دانست یا شاید نمی خواست بداند که میزان تحریم هایی که آنقدر به افزایش آن در دوره روحانی تاکید می کرد، در دوره ریاست جمهوری رئیسی بسیار بیشتر افزایش یافته است. و ظریف اگرچه این موضوع را به او یادآور شد اما این واقعیت را هم گفت که «کیفیت» تحریم ها مهمتر از «کمیت» آن است.
ظریف دیروز نشان داد نه تنها مهم است که چه کسی رئیس جمهور شود، بلکه مهم است که رئیس جمهور از چه بدنه کارشناسی استفاده کند. اینکه امثال ظریف به رئیس جمهور آینده مشورت دهند یا امثال فواد ایزدی، قطعا در منافع مردم و زندگی آنها تاثیر قابل توجه خواهد داشت. اکنون مردم باید تصمیم بگیرند که می خواهند کدام فرد و مسیر را انتخاب کنند.