علی عبدالمحمدی: بورس تهران که در دو روز ابتدایی هفته تحت‌تاثیر خوش‌بینی‌‌‌‌‌‌های منتج از مشخص‌‌‌‌‌‌شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری در مدار صعودی قرار گرفته‌بود، با تضعیف جریان تقاضا و افزایش عرضه‌ها، در دو روز اخیر در مدار نزولی قرار گرفته‌است. در روز گذشته، شاخص‌کل بورس تهران با کاهش 0.19درصدی همراه شد و در سطح 2میلیون و 217هزار‌واحدی ایستاد. در روز گذشته، ارزش معاملات خرد، رقم 2هزار و 840میلیارد تومان را ثبت کرد و 300میلیارد تومان پول حقیقی نیز از بازار خارج شد.
استقبال از کوچک‌ترها
در روز گذشته همچنین شاخص هموزن در مدار نزولی قرارگرفت، اما برای دومین روز متوالی عملکرد بهتری از شاخص‌کل از خود برجای گذاشت. بررسی ترکیب صف‌‌‌‌‌‌های خرید بازار در روز گذشته نشان می‌دهد که در شرایط فعلی، اقبال به سمت سهام متوسط و کوچک بازار است. بازار برای آغاز یک روند صعودی معقول، ابتدا باید ناترازی خود را اصلاح کند، رفع این ناترازی دو راه دارد، یا اینکه سهام بزرگ و شاخص‌‌‌‌‌‌سازان یک اصلاح جدی کنند یا اینکه بزرگان و شاخص‌سازها درجا بزنند و سهام متوسط و کوچک این شکاف را پر‌کنند. به‌نظر می‌رسد بازار مسیر دوم را انتخاب کرده‌است؛ یعنی بزرگان استراحت می‌کنند و کوچک‌ترها رشد می‌کنند تا با ورود سنگین پول، خود را برای رشدهای آتی آماده کنند.
بورس در انتظار برنامه جدید
بعد از پیروزی مسعود پزشکیان در جریان انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری، بورس تهران واکنش مثبتی به این موضوع داشت، اما رفته‌رفته از شدت هیجانات حاکم بر اذهان اهالی بورس تهران کاسته شد و بورس در دو روز اخیر، با افت اندک شاخص‌کل همراه شده‌است، اما اهالی بازار سرمایه چه انتظاراتی از رئیس‌جمهور منتخب دارند؟ پرواضح است که اهالی بازار سهام یکی از مهم‌ترین حامیان رئیس‌جمهور منتخب بودند و طبیعتا انتظار دارند در دوره وی، بازار سهام و بهبود وضعیت آن، به‌عنوان یکی از اولویت‌های دولت جدید مدنظر قرار بگیرد. دولت سیزدهم نیز با وعده بهبود اوضاع بورس به‌میدان آمد، اما در سه سال‌اخیر، بورس تهران گرفتار سلسله‌‌‌‌‌‌ای از چالش‌ها شد و حل و فصل‌نشدن این چالش‌ها در نهایت به بحران انجامید. نرخ بهره بالا که برای کنترل تورم در دولت قبل اجرایی شد، یکی از مهم‌ترین چالش‌های بورس بود و به کرات موجی از انتقادات فعالان بازار را برانگیخت.
سرکوب قیمت‌ها و قیمت‌گذاری دستوری نیز معضلی است که نه‌تنها در دوره دولت قبلی، بلکه در دولت‌های پیش از آن نیز در تالار شیشه‌ای وجود داشته و تاثیرات منفی خود را بر معاملات گذاشته‌است. اختلاف میان دلار نیمایی با دلار بازار آزاد نیز در زمره یکی از مهم‌ترین ریسک‌های بازار سهام در دوران دولت قبلی بود که باید دید در دولت جدید برای مرتفع ساختن این موضوع، چه تمهیدات ویژه‌ای از سوی تیم اقتصادی جدید اندیشیده خواهد شد. رئیس‌جمهور منتخب در اولین روزهای پس از تایید صلاحیت، سلسله توییت‌هایی را درخصوص بازار سهام منتشر کرد که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می‌شود: «مشکل بورس همان مشکل اقتصاد کشور است.
دخالت ناروای دولت در کسب‌وکارها و تحریم‌های بین‌المللی از مهم‌ترین مشکلات بورس و اقتصاد است. بورس تهران بدترین دوران خود را در 4 سال‌گذشته سپری کرده‌است. قرار بود سه روزه مشکل بورس حل شود، اما بحران سه سال‌کامل ادامه یافت. با توجه به آنچه گفته شد، مشخص می‌شود که دولت جدید به‌خوبی به چالش‌هایی که در بورس و در دولت قبلی وجود داشته، آگاه است و باید دید که چه تدابیری درخصوص دونرخی‌بودن ارز و شکاف میان دلار بازار آزاد و نیما، قیمت‌گذاری دستوری، عدم‌اعتماد مردم، مساله نرخ بهره و همچنین دخالت ناروای دولت در کسب‌وکارها اندیشیده خواهد شد.»
رشد دلار نیمایی
در روز گذشته، دلار در بازار آزاد در مسیر نزولی قرارگرفت و به پله‌های ابتدایی کانال 59هزار‌تومان رسید. همین موضوع از عواملی بود که بر جریان تقاضا در بورس تهران و صندوق‌های طلا اثرگذار بود. در جریان معاملات روز گذشته، صندوق‌های طلا یکدست سرخ‌پوش شدند و صندوق‌های اهرمی نیز در مدار نزولی قرارگرفتند، اما دلار نیمایی در روز گذشته با رشد همراه شد و به قیمت 43هزار و 380تومان رسید. همان‌طور که عنوان شد، اختلاف میان این دو نرخ، یکی از مهم‌ترین ریسک‌های حال‌حاضر بورس تهران است که باید دید در دولت جدید برای رفع شکاف میان این دو نرخ و حذف رانت در این حوزه، چه تصمیماتی اتخاذ خواهد شد. یکی از دلایلی که در چند وقت اخیر مانع از رشد بورس تهران شد، جاماندگی دلار حواله یا دلار نیمایی نسبت به دلار بازار آزاد است که مانع از روانه‌‌‌‌‌‌شدن جریان تقاضا به بورس تهران شده‌است.