خانمی با روسری آبی رنگ این روزها به تصویر ثابت خبرهای اول وسایل ارتباط جمعی بین المللی تبدیل شده است.
اجویت، نخست وزیر ترکیه درباره او می گوید: کاواکچی علیه نظام لائیک ترکیه اعلام جهاد کرده است.
ارزیابی اجویت در حقیقت، نماد یک گسل تاریخی است که از 76 سال پیش تلاش شده است تا به انتهایی ترین لایه در ساختار زندگی ترکیه رانده شود. سقوط امپراتوری عثمانی - در سرزمینی که 99درصد آن مسلمان هستند - و به حکومت رسیدن کمال آتاتورک، نقطه تکوین این گسل است.
شاید شعار دانشجویان فلسطینی در حمایت از خانم کواکچی را بتوان به عنوان نقطه مقابل ارزیابی اجویت قلمداد کرد، شعار آنها این بود: «خوبی علیه بدی » .
اعضای پارلمان 550 نفری ترکیه که 110 تن از آنان را اعضای حزب اسلامگرای فضیلت تشکیل می دهند، همصدا با رئیس جمهور و نخست وزیر ترکیه در برخوردهایی توهین آمیز با خانم کواکچی خواستار اخراج او از پارلمان شده اند، اما پرسش اینجاست آیا همه ماجرا در کواکچی و پوشش او خلاصه می شود؟
خانم کواکچی تنها یک سمبل است، چیزی شبیه پلاکاردی در صف اول یک تظاهرات که از موج بیداری و هویت جویی خبر می دهد. خانم کواکچی می تواند یکی از هزاران دانشجویی باشد که می خواهند با روسری در کلاسهای خود در دانشگاههای ترکیه حضور یابند یا یکی از اعضای حزب رفاه که به خاطر اسلامگرایی منحل شده و یا یکی از اعضای حزب فضیلت که حالا با گیوتین دادستان ترکیه مواجه شده است. اما همه اینها نیز نمادهای دیگری از ظرفیت واقعی اسلامگرایی در ترکیه به حساب می آیند و در عین حال شاخصه های پارادکس های بزرگ سیاسی در سرزمینی که دخالت دین در سیاست را به صورتی یک طرفه منع کرده است. در خیابان یک طرفه لائیکها، دین حق دخالت در سیاست را ندارد، اما به عکس، سیاست می تواند در همه امور دین مداخله کند، انحلال حزب رفاه، مقابله با مدارس علوم دینی، کنترل مساجد، ممنوعیت حجاب در مدارس و ادارات، بازداشت تظاهر کنندگان مسلمان و تهدید به انحلال حزب فضیلت از موارد مداخله سیاست در امور دینی ترکیه است. این مداخلات در مسیر پیشروی خود اکنون به جایی رسیده است که تناقض های دمکراسی با اندیشه مبتنی بر لائیسم را در نادیده گرفتن آرای مردم و نقض مبانی بدیهی آزادی به خوبی نشان می دهد: مردم حق انتخاب ندارند.
آقای دمیرل دیپلمات کهنه کار و رئیس جمهور ترکیه با یک واکنش قابل پیش بینی، ریشه این هویت جویی تاریخی را به خارج از مرزهای ترکیه منتسب کرده است. اما بی تردید آقای دمیرل در ورای این ساده سازی به دو مساله ریشه دارتر هم می اندیشد:
1- بررسی راههای مقابله شدیدتر با جریانهای مردمی اسلامگرا در ترکیه.
2- بررسی راههای مقابله شدیدتر با احزاب اسلامگرای سازمان یافته به نحوی که مسیر انتقال تجربه از قالب حزب رفاه به حزب فضیلت و از فضیلت به حزب اسلامگرای بعدی را سد کند.
