سنت پسندیده دیگری که در بین معصومان (علیهم السلام) هنگام تولد فرزندانشان رواج داشته تحنیک می باشد که عبارت از برداشتن کام است. این کار در سنت نبوی معمولاً با آب گرم یا خرما صورت می گرفته است. ایشان کام مبارک ابراهیم و فرزندشان امام حسن و امام حسین (علیهم السلام) را با «خرما» برداشتند و گاه به دیگران توصیه می فرمود: «یُحَنَّکُ المَوْلُودُ بِالماءِ السُّخْنِ»؛ «کام نوزاد با آب گرم برداشته می شود.»
پس از شهادت امام حسین (علیه السلام) در صحرای کربلا، اهل بیت (علیهم السلام) کام فرزندان خویش را با آب فرات و تربت حسینی بر می داشتند، چنان که امام باقر (علیه السلام) به یکی از شیعیان خود که فرزند دار شده بود؛ فرمود: «کام نوزادت را با آب فرات بردار و در گوشش اذان و اقامه بگوی.»
این سنت تا جایی مورد سفارش ائمه قرار گرفت که آن را در ولایت پذیری نوزاد از اهل بیت (علیهم السلام) مؤثر دانستند. امام صادق (علیه السلام) فرمود: «حَنِّکُوا اَوْلادَکُم بِتُربَةِ الحُسَین (علیه السلام) فَإنَّها اَمانٌ»؛ «کام نوزادان خود را با تربت امام حسین (علیه السلام) بردارید که مایه ایمنی آنان است.» نیز فرمود: «اَما اِنَّ اَهْلَ الکوفَةِ لَوْ حَنَّکُوا اَوْلادَهُمْ بِماءِ الفُراتِ لَکانُوا شیعةً لَنا»؛ «بدانید که اگر کوفیان کام نوزادان خویش را با آب فرات بر می داشتند پیروان (راستین) ما می شدند.»
یکی دیگر از سنتهای مستحبی که امام رضا(ع) به آن توجه نموده، این است که دهان فرزند را پس از تولد، با آب فرات و یا عسل بگشایند. آن امام همام علیه السلام در این رابطه فرموده اند: «وَ حَنِّکْهُ بِمَاءِ الْفُرَاتِ اِنْ قَدَرْتَ عَلَیْهِ اَوْ بِالْعَسَلِ سَاعَه یُولَدُ؛[10] اگر توانستی دهان بچه را با آب فرات یا با عسل بگشا، در ساعتی که به دنیا آمده است.» این دستور، دقت دین مبین اسلام را می رساند که برای لحظه، لحظه زندگی برنامه دارد؛ حتی برای چگونگی بازگشایی دهان کودک.
پی نوشت: [10]. نظامات اخلاقی و تربیتی اسلام به روایت معصومین:، بیوک آقا خاتمی زنجانی، مرکز احیاء و انتشار آثار علماء زنجان، چ اول، 1370، (به نقل از مستدرک الوسایل، ج2، ص620).
