رد خرافی بودن اندیشه مهدویت

احمد امین اندیشه مهدویت را خرافی معرفی کرده و گفته است: این فکر همراه خودش خرافات دیگری نیز به همراه داشته و اصولاً مخالف عقل است. رشید رضا هم در عبارتی کوتاه می نویسد:
 
برای شیعه در باره مهدویت، خرافاتی هست که مخالف با اصول دین می باشد.[1]
 
احمد امین با پروراندن این موضوع، چنین اظهار نظر می کند:
 
حدیث مهدی یک حدیث خرافه است. . . که با این حدیث، بسیاری از اخبار غیبی عجیب و غریب و اخبار از آینده همراه شد. . . در این باب، اخباری وجود دارد که برخی یهودیان مسلمان شده گمان کرده اند این اخبار را در کتاب های دینیشان مشاهده کرده اند؛ همانند کعب الاحبار و وهب بن منبه. . . پس افکار مردمان پرشده است از احادیثی که نقل شده و داستان هایی که نقل می شود. . . و همه این اخبار نیز به پیامبر نسبت داده می شود.[2]
 
وی در ادامه، با برشمردن برخی آثار منفی که گمان کرده است برای اعتقاد به مهدی وجود دارد می نویسد:
 
تمام این ها [آثار] از نتایج فکر خرافی است که همان فکر مهدی است و این نظریه ای است که با سنت خدا در میان خلق، سازگار نیست و نیز با عقل هم سازگاری ندارد. .[3]
 
نقد و تحلیل
 
در پاسخ به اظهارات مذکور، چند نکته لازم است:
 
1. تاکید بر خرافه بودن اندیشه مهدویت در این نوشته ها، یک ادعا بیش نیست و هرگز نباید یک دلیل، تلقی شود؛ چون این امکان وجود دارد که هر گاه، فکر و اندیشه ای بر مذاق کسی خوش نیامد، به راحتی آن را به خرافی بودن متهم کند. اگر به صرف این اتهام، اندیشه و فکری زیر سؤال برود، به راحتی می توان عقاید دیگران را با همین بهانه مردود دانست که واضح است این نوع برخورد با افکار و اندیشه ها، هرگز نمی تواند مورد تایید اهل نظر باشد.
 
2. در سخنان احمد امین آمده است که «احادیث مهدی با احادیث خرافه دیگری همانند اخبار به مسایل غیبی و حوادث آینده همراه شده» باید گفت:
 
اولا: هیچ کس ادعا نکرده است همه احادیثی که در موضوع مهدویت وارد شده است، صحیح و بدون اشکال است؛ بلکه مانند خیلی موضوعات دیگر، تعدادی از احادیث این باب هم احادیث صحیح و بدون اشکالی نیستند.
 
ثانیا: آیا همه احادیثی که از غیب خبر داده یا حوادث و پیش آمدهای آینده را ذکر کرده اند، جعلی و غیر صحیح اند؟ مگر نه این است که حجم فراوانی از احادیث اسلامی، اعم از آنچه از طریق اهل سنت یا شیعه وارد شده است را احادیث حاکی از غیب تشکیل می دهد؟ واقعا جعلی دانستن این حجم اخبار، چه توجیهی می تواند داشته باشد؟ بیشتر کتاب های حدیثی اهل سنت این گونه است.[4]
 
البته باید این مسأله را نیز اذعان کرد که نیت های ناپاک و دست های شیطنت آلود بی کار ننشسته و احادیث جعلی را در بخش هایی از موضوعات اسلامی وارد کرده اند؛ ولی هنر، پالایش این احادیث است، نه رد همه آن ها. در پاسخ این که گفته اند احادیث مهدی با عقل سازگاری ندارد به قول استاد محسن عباد باید گفت:
 
هنگامی که احادیث و روایات صحیح از رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم وارد شده است، کدام عقل منظور نظر است که این را نمی پذیرد؟[5]
 
در حالی که اتفاقاً اندیشه مهدویت با سنت الهی و عقل بشری در سازگاری کامل است؛ بدان سبب که سنت الهی این است که حق در جهان باید پیاده شود و عدالت گسترش یابد. معلوم نیست مراد ایشان از عقلی که احادیث و فکر مهدویت را نمی پذیرد کدام عقل است؟