با سلام و تشکر از حجت الاسلام محمد رضا رضایی اسفریزی که وقتی در اختیار پایگاه اطلاع رسانی حوزه نت قرار دادند، یکی از رویکرد های مهم مرکز، تولید نرم‌افزارهای شخصیت محوری است لطفا در مورد نحوه سامان یافتن این پروژه ها کمی توضیح دهید؟
ملاک ما در تولید نرم‌افزار شخصیت محور اینست که مجموعه آثار برای عالمی تولید شود که اولا ایشان در واقع یک شخصیت تاثیر گذاری
در جهان تشیع باشند و ثانیا صاحب اثر نیز باشند و لو اینکه شاگردانش تقریرات درس ایشان را نوشته باشند و حداقل اینکه آثار غیر
مکتوب مثل سخنرانی داشته باشند.
اما در پروژه هائی که مرکز با مؤسسات دیگر همکاری می‌کند معمولا برگزاری کنگره‌ها مهمترین عامل تولید مجموعه آثار می‌باشد.
این رویکرد از چه سالی در مرکز شکل گرفت و به اوج رسید؟
معاونت پژوهشی مرکز قبل از سال 90 شش نرم افزار شخصیت محور تولید نمود، در سال 1381 مجموعه آثار نراقیین را تولید نمود پس
از شش سال وقفه در سال 1387 مجموعه آثار امام خمینی و فیض کاشانی را تولید نمود، سپس در سال 1388 مجموعه آثار شیخ
کلینی را تولید کرد و بالاخره در سال 1389 مجموعه آثار خواجه نصیر الدین طوسی را تولید نمود. اما همه این تولیدات با همکاری یا
پیشنهاد مؤسسات دیگر بود اما وقتی این حرکت به صورت یک روند درآمد که مرکز در سال 1389 بدون هیچ سفارش بیرونی، دو
مجموعه آثار تولید کرد 1- مجموعه آثار شیخ صدوق 2- مجموعه آثار مجلسیین و در واقع با این حرکت روند تولید پروژه‌های شخصیت محور در مرکز کلید خورد.
در سالهای 90 و 91 چه نرم افزارهای شخصیت محوری تولید شد؟
در سال 90 با تولید 5 نرم افزار شخصیت محور دیگر این روند ادامه پیدا کرد و مجموعه آثار شیخ مفید، شیخ طوسی، شیخ بهائی، علامه حسن‌زاده آملی و حکیم بو علی سینا .
در سال 91 با تولید 3 نرم افزار شخصیت محور دیگر به این مجموعه اضافه شد، مجموعه آثار علامه طباطبائی و علامه امینی و صاحب عروه .
برای سال 92 چه برنامه‌ای دارید؟
درست است در سال 91 تولیدات ما کم شد اما در عوض یک روند آسانی جهت تسریع تولیدات شکل گرفت لذا بنا داریم ان شاء الله در سال 92 با جدیت بیشتری تولیدات خودمان را در چهار مرحله پیش ببریم:
1- همه پروژه‌های سالهای 90 و 91 که در صد بالائی از کار انجام گرفت اما به مرحله خروجی نرسید را تولید کنیم.
2- موارد ضروری مثل نسخه دوم مجموعه آثار امام خمینی به مناسبت پنجاهمین سالگرد نهضت امام یا مجموعه آثار محقق ایروانی طبق درخواست خانواده ایشان را تولید کنیم.
3- تولیدات قبلی خود را طبق قالب جدید (یعنی با تکمیل کتاب‌شناسی، مؤلف‌شناسی، شخصیت‌شناسی، در باره برنامه و در باره مرکز) عرضه کنیم مثل مجموعه آثار شیخ کلینی، شیخ صدوق، شیخ مفید، شیخ طوسی و شیخ بهائی و ... .
4- بعضی از محصولات معاونت بازرگانی که مربوط به شخصیتهای برجسته شیعه می‌شوند را ارتقا داده و با قالب جدید ارائه دهیم مثل مجموعه آثار وحید بهبهانی، آخوند خراسانی، محدث قمی و آیت الله خوئی.
اگر ممکن است مرحله اول یعنی تکمیل پروژه‌های سال 90 و 91 را توضیح دهید ؟
برنامه اولیه این بود که در سال 90 مجموعا 14 مجموعه آثار تولید شود : 1- علامه طباطبائی 2- سید رضی 3- سید مرتضی 4- شیخ انصاری 5- سید ابن طاووس 6- شیخ طبرسی 7- آیت الله سبزواری 8- آیت الله بروجردی 9- محقق شوشتری 10- صاحب عروه 11- صاحب جواهر 12- محدث عاملی 13- شیخ محمد جواد مغنیه 14- علامه حلی. از این مجموعه فقط موارد اول دهم تولید شد و بقیه به سال 92 موکول گردید.
برای سال 91 مجموعا 11 مجموعه آثار پیش‌بینی شد: 1- ابن شهر آشوب 2- محدث جزائری 3- شهیدین 4- شهید دستغیب 5- ملا صدرا 6- محقق حلی 7- میر حامد حسین 8- علامه امینی 9- جعفر مرتضی عاملی 10- حکیم سبزواری 11- علامه بلاغی.
از این مجموعه نیز فقط یک مورد یعنی مجموعه آثار علامه امینی تولید شد و بقیه به سال 92 موکول گردید.
در مورد مرحله چهارم یعنی تولیدات معاونت بازرگانی نیز اگر ممکن است توضیح دهید ؟
شخصیت های برجسته‌ای همچون وحید بهبهانی، آخوند خراسانی محدث قمی و آیت الله خوئی صد در صد ملاک ما را برای تولید مجموعه آثار واجد هستند اما قبل از اقدام ما معاونت بازرگانی به سفارش مؤسسه وحید بهبهانی، کنگره آخوند خراسانی، بزرگداشت محدث قمی و یا مؤسسه آیت الله خوئی برای این بزگواران مجموعه آثار تولید نموده است اما در سال 92 ما می‌توانیم این محصولات را با ارتقاء کم و کیفی طبق قالب جدید عرضه کنیم.
رویکرد شخصیت محوری چه فوائدی دارد؟
یکی از خاصیت های پروژه های شخصیت محور این است که محقق و پژوهشگر می تواند به آسانی به تمامی آثار یک اندیشمند در رشته ها و علوم گوناگونی که وی تالیف نموده است در یک نرم افزار دسترسی داشته باشد و این امر؛ در تحقیق بسیار موثر است.شخصیت محوری باعث راحتی کار یک محقق می گردد، مثلا نرم افزار شیخ انصاری کار یک طلبه مکاسب و رسائل خوان را راه می اندازد، اما وقتی به درس خارج راه یافت به نرم افزار جامع فقه و جامع اصول نیازمند است.
آیا تمامی آثار یک اندیشمند در این نرم افزارها جمع شده است مثلا در نرم افزار شیخ انصاری؛ یا شیخ طوسی، و... تمامی کتاب های جمع آوری شده است؟
چون بنای ما بر این بوده است که از اطلاعات نرم افزارهای خود مرکز استفاده کنیم لذا چه اثر از شیخ انصاری بوده است و در نرم افزارها مرکز عرضه شده بود و نیازی به تایپ مجدد نداشته است را در یک لوح فشرده گرد آوری کرده ایم و ارائه داده ایم و معترف هستیم که آثار شیخ انصاری بیش از اینهاست لذا پیشنهاد دادیم که در ارائه نرم افزار تصریح شود که این نسخه نسخه اول است تا به ذهن مخاطب متبادر نشود که تمامی آثار شیخ انصاری در این نرم افزار موجود می باشد.
اگر صلاح می‌دانید در مورد وجه تشخص هر یک از این شخصیتها که از آغاز این روند تا پایان سال 92 در دسور کار شما قرار گرفته‌اند، در حد یک جمله توضیح بدهید.
1- نراقیین: میراث علوم اهلبیت علیهم السلام را از وحید بهبهانی اخذ کردند و به شیخ انصاری انتقال دادند.
2- امام خمینی: فقیهی جامع که عملا ثابت کرد مکتب اهلبیت علیهم السلام در عصر حاضر هم کاربرد دارد .
3- فیض کاشانی: مفسر قرآن و جامع حکمت، عرفان و اخلاق.
4- شیخ کلینی: مؤلف کافی اولین کتاب از کتب اربعه شیعه و خلاصه آبروی شیعه.
5- خواجه نصیر الدین طوسی: بطلمیوس دهر و اقلیدس عصر خویش.
6- شیخ صدوق: محدث بزرگوار، صاحب یکی از کتب اربعه(من لا یحضره الفقیه)، مؤلف چند مجامع روائی که اکثرا ترجمه شده است و خلاصه به عنوان ابن بابویه معروف نزد همگان.
7- مجلسیین: برای خواص بحار الانوار، روضة المتقین، ملاذ الاخیار و مرآة العقول را نوشته‌اند و برای عوام حلیة المتقین، جلاء العیون، حق الیقین و حیوة القلوب را.
8- شیخ مفید: بزرگ مدافع عقائد شیعه در مناظراتش با علمای فرق گوناگون و صاحب تالیفات فراوان کلامی.
9- شیخ طوسی: صاحب تهذیب و استبصار دو کتاب از کتب اربعه و تفسیر تبیان و مبسوط و خلاف دو دوره فقهی.
10- شیخ بهائی: مصداق بارز جهت عدم حصر علمای شیعه در فقه و اصول جون ایشان در اکثر علوم متبحر بود حتی علوم غریبه .
11- علامه حسن‌زاده آملی: جامع علوم مختلف در عصر حاضر.
12- حکیم بو علی سینا: فیلسوف بزرگ ایران با شهرت جهانی.
13- علامه طباطبائی: صاحب المیزان در تفسیر و بدایه و نهایه در حکمت همراه با آثار متعدد در علوم مختلف، خلاصه قطب تفسیر، فلسفه، عرفان و علوم دیگر.
14- علامه امینی: صاحب موسوعه بی‌نظیر الغدیر و کتب دیگر در دفاع از امامت و ولایت.
15- صاحب عروه: صاحب کتاب فقهی عروة الوثقی که همه علماء و مراجع بر آن کتاب حاشیه می‌زنند و بدین کار نیز افتخار می‌کنند.
16- سید رضی: جامع نهج البلاغة چون خود ادیب بود و آشنای به فصاحت و بلاغت.
17- سید مرتضی: میراث علوم اهلبیت علیهم السلام را از شیخ مفید اخذ کرد و به شیخ طوسی انتقال داد.
18- شیخ انصاری: مبتکر توغل در فقه معاملات و اولین نفر از اعلام خمسه علم اصول.
19- سید ابن طاووس: سید مناجاتیان و مؤلف اکثر کتب ادعیه و زیازات.
20- شیخ طبرسی: مفسر بزرگ قرآن که شیعه را از اتهام عدم اهتمام به قرآن نجات داد.
21- آیت الله سبزواری: مرجع تقلیدی که مفسر و عارف بزرگ هم بود.
22- آیت الله بروجردی: زعیم حوزه علمیه قم که با یک عصا در مقابل سلطنت 2500 ساله مقاومت می‌کرد.
23- محقق شوشتری: کوهی از علم و تحقیق.
24- صاحب جواهر: فقه عمیق یعنی فقه جواهری.
25- محدث عاملی: کتاب وسائل ابزار کار هر فقیه است و هرگز فقهاء ایشان را یک اخباری صرف نمی‌شناسند.
26- شیخ محمد جواد مغنیه: در عصر خویش شهید صدر لبنان بود یعنی نور چشم دانشجویان معتقد لبنانی.
27- علامه حلی: از نوادر روزگار و صاحب نظر و تالیف در اکثر علوم.
28- ابن شهر آشوب: مفسر، محدث، و مؤرخی ایرانی تبار که نزد علمای عرب‌زبان موقعیت داشت.
29- محدث جزائری: یار علامه مجلسی در تالیف بحار الانوار و مرآة العقول.
30- شهیدین:دو فقیه یکی در قرن هشتم و دیگری در قرن دهم، هر دو از دیار جبل عامل، با یک سرنوشت یعنی شهادت به جرم تشیع، در ضمن اکثر تالیفات شهید ثانی به تالیفات شهید اول ناظر است.
31- شهید دستغیب: استاد اخلاق به تمام معنی که حتی معاندین هم تخلق ایشان را قبول دارند.
32- ملا صدرا: مبتکر حکمت متعالیه در فلسفه اسلامی و شخصیت مورد علاقه شهید مطهری.
33- محقق حلی: صاحب کتاب شریف شرائع الاسلام که قرآن فقه محسوب می‌شود.
34- میر حامد حسین: بزرگ مدافع امامت و ولایت با تالیف موسوعه عظیم عبقات الانوار.
35- جعفر مرتضی عاملی: مورخ بزرگ عصر حاضر.
36- حکیم سبزواری: صاحب منظومه در حکمت و فقه و شارح ادعیه و مثنوی، خلاصه جامع حکمت، ادب و اخلاق.
37- علامه بلاغی: با تالیفاتش در چهار جبهه جهاد کرد، در برابر مسیحیت، وهابیت، بهائیت و استعمار.
38- وحید بهبهانی: احیاگر اجتهاد پس از هجمه‌های فراوان اخباریون.
39- آخوند خراسانی: خلف شیخ انصاری و دومین نفر از اعلام خمسه اصولی>
40- محدث قمی: صاحب سفینة البحار برای خواص و مفاتیح الجنان و منتهی الآمال برای همگان.
41- آیت الله خوئی: استاد المراجع و صاحب نظرات مطرح در دروس خارج فقه و اصول.
به عنوان آخرین سؤال آیا شما نقد پذیر هستید و به خواسته مخاطبین خود احترام می‌گذارید؟ آیا شده است که کاربران از شما نرم‌افزاری را درخواست کنند؟
سؤال بجائی بود اخیرا بخش امور کاربران مرکز به صورت منضبط فعال شده است و اشکالات کاربران را تقسیم بندی نموده و به اشخاص مرتبط می‌فرستد، کاربران محترم در مورد افراد مختلفی پیشنهاد تولید مجموعه آثار می‌دهند ما هم به تناسب جواب را تقدیم می‌کنیم به عنوان نمونه پس از انتشار مجموعه آثار علامه حسن‌زاده آملی و علامه طباطبایی بیشترین درخواست در مورد مجموعه آثار حضرات آیات سید جلال الدین آشتیانی، جوادی آملی و مصباح یزدی بود که ما هم در جواب می‌نوشتیم مورد اول منوط به توافق مرکز با بوستان کتاب است و دو مورد اخیر هم بستگی به توافق مرکز با مؤسسه این دو بزرگوار دارد چون ممکن است این دو مؤسسه خودشان بخواهند اقدام به تولید مجموعه آثار بکنند.