هدیه خدا به حکومت صالحان
یکی از بحث های که در زمان ظهور امام زمان (عج)مطرح می شود، نحوه برخورد امام با انفال است. «انفال»در اصطلاح فقهای امامیه، عبارت از اموالی است که به پیامبر و پس از او به جانشینان وی اختصاص دارد. آنان اموال را به هر نحو که مصلحت بدانند، مصرف می کنند. این یک نوع فضیلت و امتیازی است که خداوند به رسول و جانشینان رسولش عطا کرده است.
شیعه امامیه تمامی ثروت های عمومی را خاص امام عصر (عج)می داند و مصادیق آن ها را به شکل زیر احصا کرده است. در نظر شیعه امامیه، مصادیق انفال عبارت است از فیء(زمین هایی که بدون جنگ فتح می شوند)، زمین های موات، آبادی هایی که صاحب ندارد، قله ها، وسط دره ها و جنگل ها، صفایا(اموال منقولی که به پادشاه کفار اختصاص داشته و بر اثر غلبه مسلمانان به تصرف ایشان در آمده است . هم چون اسلحه ، لباس های گران بها و مَرکب های ممتازی که ویژه وی بوده است. و نیز اشیایی را که امام از میان غنایم برای خود بر می گزیند)و قطایع(اموال غیر منقول، مانند ساختمان، مزارع و املاک اختصاصی پادشاه کفار)، غنیمتی که مجاهدان بدون اذن امام به دست آورند، ارث کسی که وارث ندارد، معادن، دریاها و بیابان های لم یزرع و خمس که از ثروت هایی است که به امام تعلق دارد و جز انفال قرار می گیرد.
در این فرصت کوتاه قصد بررسی نحوه رفتار امام با تمامی مصادیق انفال را نداریم، چرا که بحث مفصلی است و دانش خاصی می طلبد که از توان نویسنده بیرون است. آن چه در این مجال مختصر مورد بررسی قرار می گیرد، چگونگی بهره برداری امام از یکی از مصادیق انفال، یعنی ثروت های درونی زمین است.
از دیرباز بشر از معادن و ثروت های درونی زمین بهره برداری کرده است. از عصر آهن گرفته تا دوران کنونی ما که اوج استفاده و بهره برداری از این معادن است. ائمه شیعه نیز به این منابع درونی زمین توجه داشته اند و حتی درباره بهره برداری امام زمان (عج)از این ثروت ها نیز احادیثی از ایشان روایت شده است. حضرت علی(ع)درباره شناخت گسترده انسان از طبیعت و بهره برداری از آن می فرماید:«...و تخرج له الارض افالیذ کبدها و تلقی الیه سلما مقالیدها ...، و برای او (حضرت قائم )آن چه در اعماق زمین است، خارج می شود و همه امکانات خود را برای او (به واسطه تحقیقات علمی و شناخت طبیعت )ظاهر می سازد .»
از این فرمایش امام علی (ع)بر می آید که نه تنها قائم آل محمد از ثروت های درونی زمین استفاده می کند، بلکه استفاده کامل و بهینه از این ثروت ها، مانند نفت، گاز و معادن در زمان ایشان به وقوع می پیوندد. می دانیم هر معدنی، عمری دارد و با پایان ذخیره و موجودی، این عمر تمام می شود. به عنوان مثال، گزارش های زیادی از پایان نفت در سی سال آینده وجود دارد یا معادن اورانیوم، تنها در بخش های خاصی از زمین وجود دارد ، اما عرضه شدن ثروت های زمین در زمان قائم، به چه صورت است؟ این جاست که جواب دادن اندکی مشکل است. می توان گفت امام زمان (عج)با علم خاصی که از خداوند نزد ایشان است، معادن را به نحو بهتری مورد کاوش و بهره برداری قرار می دهد. به عنوان مثال، در چاه های خشکیده نفت ، در سالیان نخست کشف این طلای سیاه با فن آوری جدیدی که حضرت حجت به ارمغان می آورد یا در زمان حکومت ایشان کشف می شود، دوباره ذخایر جدید می شود.
در عین حال می توان به گونه دیگری هم جواب داد و گفت:با عنایت خداوند متعال به ولی معصوم و مردم عصر ایشان، زمین ذخایر خود را تجدید می کند و دوباره ذخایر مصرف شده، به جای خود باز می گردند و این عنایتی است که خدا به قائم خویش کرده است. هر کدام از این ها که اتفاق بیفتد، باعث برخورداری مردم آخر الزمان از مواهب طبیعی می شود . دولت امام مهدی(عج)نیز با برخورداری از این مواهب طبیعی، رشد اقتصادی بسیار بالایی خواهد داشت و با رشد اقتصادی بالا، تحت فرمان صاحب الامر (عج)، عصر طلایی بشر رقم خواهد خورد.
چه عصری می تواند طلایی تر از دوره ای باشد که حکومت عدل در جهان مستقر و مواهب طبیعی زمین و دریچه رحمت آسمان به روی مردم باز است؟ حکمی به ناحق صادر نمی شود و حقی گرفته نمی شود. حکومت به دست مستضعفان جامعه می رسد و صاحب واقعی حکومت، بعد از قرن ها، با مهرورزی با مردم جهان برخورد می کند. بی گمان در چنین زمانی، زمین نیز که در روایات زنده تلقی می شود، از قدم برداشتن مردم بر روی خود خوش حال است و شادمانی خود را با عرضه ثروت های درونی خود آشکار می سازد.
منبع:نشریه ی انتظار نوجوان، شماره ی 58.
/ج
