تاریخ خبر: 1393/05/12 – گروه گردشگری، عاطفه نبوی: ساعت‌های زیادی که به جای فراغت و خوشی در مقاصد گردشگری، در گرما و سرما در ترافیک جاده‌ها می‌گذرد، به‌شدت از کیفیت سفر کاسته و آن را به جای تجربه‌ای شیرین و خوشایند به خاطره‌ای از ساعت‌های طولانی و کلافگی در اتومبیل بدل می‌کند. از سوی دیگر این تراکم بالا در ادامه به مقاصد مشترکی که همه در طول جاده‌ها به سوی آن رهسپار بودند منتقل شده و این صف طولانی، به اقامتگاه‌ها و مقاصد نیز کشیده می‌شود.
در سرمقاله‌ای که در روز گذشته در «دنیای‌اقتصاد» به چاپ رسید، پیشنهادهایی برای رفع این مشکل و توزیع زمانی سفر در طول سال ارائه شد. یکی از پیشنهادهای مطرح شده در این طرح، بررسی امکان افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز و توزیع ساعات کاری پنج‌شنبه در طول هفته است تا از این طریق تمرکز سفر از روی تعطیلات مشخص مانند عید نوروز یا اعیاد و تعطیلات مذهبی برداشته شود.
از سوی دیگر در این سرمقاله، در تکمیل پیشنهاد مطرح شده از سوی آقای سلطانی‌فر رئیس سازمان میراث فرهنگی، پیشنهادی مبنی بر تعریف تعطیلات زمستانی برای مناطق سردسیر و تعطیلات تابستانی برای مناطق گرمسیر ارائه شد. اما امکان‌سنجی و بررسی چند و چون و آثار مثبت یا احیانا منفی این طرح اهمیت بسزایی دارد.
دکتر حمید ضرغام، استاد دانشگاه علامه طباطبایی، در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» اجرای چنین طرحی را برای ساماندهی گردشگری داخلی در ایران یک ضرورت دانست و افزود: تنظیم تقویم تعطیلات در ایران باید با توجه به اقلیم‌های این سرزمین و محدودیت‌هایی که مناطق مختلف برای پذیرش گردشگر داخلی در زمان‌های پیک سفر دارند، تنظیم شود. تنظیم کارشناسانه و دقیق این تقویم منجر به استفاده درست، اصولی و مدیریت‌شده از ظرفیت‌ها می‌شود و سفر را در همه فصول پراکنده می‌کند و سر و شکلی به برنامه سفر خانواده‌ها می‌دهد.
به نظر ضرغام افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز و توزیع ساعت کار پنج‌شنبه در طول هفته، همان‌طور که در بسیاری از کشورهای دنیا برقرار است، عملی و در مدیریت گردشگری ایران موثر است. وی خاطرنشان کرد: به واسطه فراغتی که در آخر هفته دست می‌دهد، خانواده‌ها می‌توانند به برنامه‌ریزی دقیق و تقسیم‌بندی سفرهای خود به کوتاه‌مدت و بلندمدت بپردازند و متناسب با زمان و امکاناتی که در دست دارند سفرهای خود را در طول سال پخش کنند.
این استاد دانشگاه در ادامه بر ضرورت انجام کارشناسی در این زمینه تاکید کرده و افزود: ما نمی‌توانیم تقویمی را پیش روی خود بگذاریم و یکی در میان در ما‌ه‌های مختلف تعطیلاتی را بگنجانیم و بگوییم به این ترتیب توزیع زمانی سفر صورت گرفته، توجه به این مطلب که گردشگری یک حوزه میان‌بخشی است و اشتراکات و تداخلات زیادی با حوزه‌های دیگر دارد، پارامترهای موثر در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در این حوزه را متعدد و متنوع می‌کند. آموزش و پرورش، بانک‌ها، مراکز ارائه خدمات و… مراکزی هستند که باید در تنظیم این طرح مورد توجه قرار گیرند.
کاهش هزینه‌های دولت با توزیع سفر
ضرغام در ادامه توضیحات خود و با تاکید بر طرح تعریف تعطیلات زمستانی و تابستانی برای مناطق مختلف متناسب با گرمسیر یا سردسیر بودنشان به آثار مثبت آن برای کاهش هزینه‌های دولت اشاره کرد و گفت: تعریف تعطیلات بلندمدت‌تر متناسب با اقلیم سرزمین‌های مختلف، موجب کاهش هزینه‌های سرمایش و گرمایش در ادارات، مدارس و سازمان‌های دولتی می‌شود و هزینه‌های عملیاتی این سازمان‌ها را کاهش می‌دهد، از سوی دیگر امکان‌سنجی این طرح به جای پیشنهاد یک تعطیلات زمستانه کلی که از سوی آقای سلطانی ارائه شد معقول و منطقی به نظر می‌رسد.
وی در ادامه تاکید کرد: به واسطه این توزیع زمانی، علاوه‌بر امکان مدیریت سفر درخانواده‌ها، در سازمان‌ها و نهادهای متولی سفر نیز امکان برنامه‌ریزی و مدیریت دقیق‌تری به وجود می‌آید. ضرغام گفت: مدیریت در سطوح بعدی در میان آژانس‌ها نیز می‌تواند شکل بگیرد. تورها در طول سال، و نه در یک دوره زمانی مشخص مشتری‌های خود را داشته باشند و اقامتگاه‌ها و هتل‌ها نیمی از سال با تراکم و بقیه سال با بی‌رونقی و ضریب اشغال بسیار پایین مواجه نباشند.
به نظر می‌آید بررسی دقیق‌تر این طرح و اهتمام در اجرای آن آثار مثبتی زیادی در پی خواهد داشت، تا مشکلات گردشگری در ایران از جای اصولی‌تر و پایه‌ای‌تری حل شود.همچنین در روند رشدی که در سال‌های اخیر به دلایل متعدد در گردشگری داخلی شاهد بودیم و گردشگری به نوعی در سبد خانوار بخش بزرگی از مردم کشورمان جا گرفت این پدیده به نوعی کنترل شود که به ناقض خود بدل نشود، تا زمینه را برای افزایش رفاه و نشاط اجتماعی فراهم آورد. این پردازش اصولی موجب می‌شود تا عدم توانایی در مدیریت این مساله ما را به پشت گوش اندازی این مشکل و نسبت دادن آن به مقوله غیرقابل رد یا اثباتی هدایت نکند. حالا رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران، در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، به جای آسیب‌شناسی دقیق و همه‌جانبه این پدیده آن را به صورت تک عاملی بررسی کرده و آن را به نبود فرهنگ استفاده از خودرو توسط ایرانیان محدود می‌داند که به گفته وی با یک تعطیلی بی‌هیچ برنامه‌ریزی راهی جاده می‌شوند. مطمئنا مواجه این‌گونه با این پدیده، و کاهش علل این مشکل به «عدم وجود فرهنگ استفاده از اتومبیل» فقط نادیده انگاشتن همه عوامل موثر بر آن است که کمکی به حل آن نمی‌کند.
گردشگری ایران شاید پیش از هر چیزی و به جای یافتن مقصری برای ترافیک جاده‌ها، با توجه به تایید کارشناسان، نیازمند به طرح‌های اینچنینی برای افزایش توان مدیریت سفر در خانواده‌ها، آژانس‌ها و اقامتگاه‌ها و سازما‌های متولی گردشگری است. گردشگری در زمانی که در حال تبدیل شدن به صنعتی درآمدزا در همه دنیاست نیاز به کارشناسی و طراحی در حد و اندازه‌های یک صنعت دارد، تا سودآوری و کارآیی لازم را داشته باشد.
