بعضی از شیرخواران را مشاهده می کنید که انگشتان یا حتی تمام دست خود را در دهان می گذارند و می مکند، پشت خود را قوس می کنند و غذای بلعیده شده را به داخل دهان باز می گردانند و مجدداً می جوند، به این عمل، عمل نشخوارکردن می گویند.
در شروع این اختلال، مواد برگردانده شده از معده به صورت استفراغ از دهان خارج می شود.
این حالت اغلب در دوره ی شیرخوارگی بروز می کند و بیش تر زمانی که کودک تنها به حال خود گذاشته می شود این اتفاق می افتد. بعضی از این کودکان مثل این که استفراغ کرده باشند دور و بر دهان شان از محتویات معده و دهان کثیف شده است.
یکی از زمینه های بروز این حالات کمبود محرک های عاطفی است. کودکانی که کم تر مورد توجه قرار می گیرند و محبت کافی دریافت نمی کنند مستعد بروز این بیماری هستند. در صورت مشاهده ی چنین حالتی باید به مختل بودنِ رابطه ی مادر با کودک، جدایی مادر از کودک، جدایی مادر از کودک یا کودکِ فراموش شده فکر کرد. نگرانی های متعدد مادر، مشاجرات، جدایی و از هم پاشیدگی خانوادگی، تعداد زیاد فرزندان و فاصله ی کم آن ها، تولد کودک ناخواسته و تنبیهات فیزیکی کودک شیرخوار، از جمله عوامل زیربنایی بروز این اختلال هستند.
در موارد شدید و پیشرفته ی بیماری، کودک پس از این که غذا را برگرداند و نشخوار کرد، دوباره آن را می بلعد. در این حالت ممکن است اطرافیان متوجه این حالت نشوند، مگر این که دقت کافی در حرکات دهان کودک صورت گیرد و ضمناً بوی بد دهان شیرخوار هم از دیگر علایم این اختلال است.
این اختلال در پسرها شایع تر از دخترهاست و هم چنین در کودکان مبتلا به عقب ماندگی ذهنی نیز قابل مشاهده است.
گاهی استفراغ ناشی از مشکلات جسمی باعث برانگیخته شدن این بیماری می شود. وقتی زمینه ی هیجانی و عاطفی که پیش از این گفته شد وجود داشته باشد و کودک به علت یک مشکل گوارشی استفراغ کند، یاد می گیرد که غذا را به داخل دهان برگرداند و لذا این اختلال شروع می شود.
برای رفع این اختلال باید ابتدا توجه مادر به شیرخوار بیش تر گردد. یکی از روش های ساده ی مبارزه با این رفتار، چکاندن چند قطره آبلیمو در دهان کودک موقع نشخوار کردن است، و هم چنین هر زمان که کودک اقدام به نشخوار کرد رعایت بهداشت و تمیزی دهان او ضروری است.
منبع مقاله :
عطاری، عباس؛ (1387)، اختلالات تغذیه ای (مشکلات رفتاری تغذیه در کودکان)، تهران: نشر قطره، چاپ اول 