گاهی اوقات قدم زدن در کوچه پس کوچه های محله های قدیمی شهر و یادآوری روزگاران قدیم دلنشینه. شاید دیدن یکی از خانه های تاریخی ارزشمند جهان در یکی از محله های قدیمی تهران برایتان خوشایند باشه. خانه مقدم، عمارتی زیبا در میان شلوغی های خیابان امام خمینی که شاید بارها از آن خیابان عبور کرده اید اما این موزه زیبارو ندیده اید... خانه ی ارزشمند مقدم، یادگاری از روزگاران پرهیاهوی قاجار و محل سکونت یکی از درباریان قارجار بوده در واقع ملک پدری زنده یاد، استاد محسن مقدم است. استاد مقدم جزو اولین باستان شناسان ایرانی که به همراه اساتید باستان شناسی در محوطه های تاریخی فعالیت می کردند و همین علاقه باعث شد که این زوج فرهیخته تصمیم بگیرن تا آثار فاخر رو در این خانه جمع آوری و وقف کنند و همچنان تبدیل به موزه. هم اکنون یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری تهران، دیدنی های تهران و از منحصر به فردترین موزه های تهران محسوب میشه که تماشا و قدم زدن در این عمارتِ زیبا خالی از لطف نیست.
پیشینه ی تاریخی خانه مقدم
این خانه تاریخی مجلل، متعلق به یکی از درباریان دوره قاجار به نام محمد تقی خان احتساب الملک بوده و ایشون دارای دو پسر به نام حسن و محسن داشتن که برای ادامه تحصیل به اروپا رفته بودن، حسن در فعالیت های ادبی، سیاسی و اجتماعی حضور فعالی داشت که در جوانی از دنیا رفت و نمایشنامه معروف " جعفر خان از فرنگ آمده " به یادگار مانده، اما برادر کوچکتر، محسن پس از اتمام تحصیلاتش در رشته های نقاشی، تاریخ هنر و باستان شناسی در سال 1315 هجری شمسی به همراه همسر فرانسوی خود "سلما" به ایران بازگشته و در خانه ی پدری خود در محلِ فعلی موزه مقدم ساکن شدن. آنها در کنار فعالیت های علمی به گردآوری آثار، اشیا تاریخی و فرهنگی پرداختن. استاد مقدم پس از بازسازی و مرمت، کاشی، قطعات سنگی تراشیده شده با الهام از فضاهای سنتی وتاریخی، به نحو چشمگیری در گوشه و کنار این عمارت قدیمی نصب و برخی دیگر مانند: کلکسیون پارچه، سفالینه، چپق و قلیان، شیشه، تابلو نقاشی، مهره ها و اسناد تاریخی را با نظم و ترتیب خاصی در خانه پدری نگهداری نمود. در سال 1351 شمسی، استاد بزرگ و ارجمند با توجه علاقه ی وافرش به علم و تاریخ هنر، یادگار ارزشمند پدریش را به همراه آثار گرانبها و نفیس گردآوری شده وقف دانشگاه تهران کرد. استاد محسن مقدم در سال 1366 شمسی دارفانی را وداع گفت و پس از مرگ همسرشان در سال 1369 شمسی موزه مقدم در اختیار مستقیم دانشگاه تهران قرار گرفت و هم اکنون یکی از جاذبه های گردشگری تهران، دیدنی های تهران و از بهترین موزه های تهران محسوب میشه.
بخش های مختلف عمارت مقدم
همگون بودن نسبی فضای معماری با آثار تاریخی موجود در آن از ویژگی های بارز این موزست. فضایی که با مساحتی برابر 2117 مترمربع شامل سه حیاط بیرونی، اندرونی و سرایداری است و از بهترین موزه های تهران، زیباترین دیدنی های تهران و جاذبه های گردشگری تهران محسوب میشه این عمارت دارای بخش های زیادی است که شامل:
1) ساختمان اربابی (برج)
از زیباترین قسمت های این عمارت این ساختمان است. دکتر مقدم در سال 1345 شمسی و با کمک دکتر ابوالقاسمی یکی از شاگردانشان در دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران به شکل قلعه های قرون وسطی اروپا ساخته و هم اکنون بخشی از هنرهای مردمی ایران به نمایش گذاشته شده و دارای بخش های مختلفی مانند: اتاق کدخدا، اتاق صدف، اتاق تدخین، حمام کوچک و خانگی با کاشی های زیبای قاجاری و زیرزمین با تزیینات سفال می باشد.
2) ایوان قاجار
این ایوان به نام ایوان قاجار در این عمارت وجود داره. دکتر مقدم در ضلع شمالی ساختمان اربابی (برج) ایوانی را بر پایه چند ستون و طاق بنا کرده و تزیینات کاشی های دوران زندیه و قاجار به یادگار مونده، در وسط این ایوان زیبا حوضچه ی مرمری کوچکی به کار گذاشته شده که آب از آن فوران کرده و از طریق جوی باریکی به داخل استخر می ریزه، استخر در حاشیه شمالی حیاط واقع شده و در سال 1335 شمسی دکتر مقدم در سفر به اسپانیا از روی استخر و آب نماهای باغ الحمرا (باغی از دوران صدر اسلام اسپانیا) و تعدادی فواره های قدیمی، الگوبرداری کرده و از زیباترین دیدنی های تهرانِ
3) حوض
این حوض با الهام گرفتن از طرح فرش های دوران صفوی و قاجار در وسط حیاط و باغچه ها در پیرامون طراحی شده.
4) اتاق قاجار
طاقچه گچبری زندیه از اصفهان، شومینه ای از قصر فیروزه، کاخ "فیروزه خانم" سوگلی ناصرالدین شاه یادگاری از آثار نفیس قاجاریه ست که به همین دلیل آن را اتاق قاجار می نامند.
5) ستون های کاخ خواهر ناصر الدین شاه
این پایه ستون هارو هنگام تخریب کاخ خواهر ناصرالدین شاه، دکتر مقدم به اینجا انتقال داده. ایوان با نمای بیرونی به شکل دو سنتوری با گچبری ایرانی، بر روی چهارستون با گچبرب کرنتی ساخته شده و با دو رشته پلکان مارپیچ به حیاط می رود و تزییناتش توسط دکتر مقدم با کاشی های کوباچه (چندرنگ) صفوی، آینه کاری زندیه و قاجار، کاشی های معرق و خشتی قاجار و پهلوی اول صورت گرفته.
دسترسی
این عمارت زیبا یکی از بهترین موزه های تهران، دارای فضایی زیبا و حیاطی دلنشین با گلهای رنگارنگ، پیشنهاد میشه سری به این موزه بزنید و زیبایی های توصیف نشدنی آن را از نزدیک ببینید و لذت ببرید، این موزه همه روز به جز جمعه ها و تعطیلات رسمی از ساعت 9 صبح الی 16:30 پذیرای بازدیدکنندگان هستن و میتونید از ایستگاه های مترو حسن آباد و دانشگاه امام علی استفاده کنید. این موزه بین این دو ایستگاه قرار داره و حدود 5 دقیقه پیاده روی داره، بروید.
