در نزدیکی کوه یخ آب در استان اصفهان قلعه ای زیبا به نام قلعه دزدها یا قلعه کرشاهی واقع شده است. موقعیت جغرافیایی دقیق این قلعه در جنوب کویر بندرریگ و شمال شهر ابوزید آباد در شهرستان آران و بیدگل می باشد. هنوز می توان آثار توپ به جا مانده از دوران رضاخان را بر روی بدنه این قلعه به وضوح دید. در زمان رضاخان، فردی به نام حسین کاشی که از یاغیان و راهزنان بود با نیروهای دولتی درگیر شد. وی از این قلعه برای پناه گرفتن استفاده می کرد. مصالح به کار رفته در ساخت این قلعه، خشت و گل می باشد و از جمله آثار تاریخی و با ارزشی است که از زمان قاجار برای ما باقی مانده است. با همگردی همراه باشید تا با قلعه کرشاهی اصفهان آشنا شوید.
معماری قلعه کرشاهی اصفهان
قلعه دارای انبار و اتاق های زمستانی و شاه نشین و همچنین دارای حوض بزرگی است که در وسط حیاط واقع شده اند. اصطبل های بزرگ و طویل نیز در قلعه دزدها برای نگهداری اسب و احشام تعبیه شده بود. طراحی این قلعه واقعا جالب و منحصر به فرد است. از برج های بزرگ و بلند آن گرفته تا درهم گسیختگی فضاهای مختلف باعث شده که این قلعه جلوه ای خاص و بی نظیر داشته باشد. انسجام فضایی کرشاهی یا کاریزشاهی و سازماندهی این قلعه به گونه ای است که در زمان خودش می توان آن را یکی از مستحکم ترین قلعه های محدوده آران و بیدگل به حساب آورد که در مقابل نفوذ دشمن می توانست مقاومت زیادی داشته باشد. در زمان مغول که به ایران حمله شد، قلعه کرشاهی اصفهان در برابر یورش بی رحمانه قوم مغول، پایداری واستقامت زیادی از خود نشان داد. از آن زمان به بعد بود که این قلعه توسط راهزنان و حاکمان مختلفی مورد استفاده قرار می گرفت. آثار گلوله های توپ که بر روی در و دیوار این قلعه جا خوش کرده، هنوز نمایان است. گلوله های توپی که در جنگ بین نیروهای دولتی رضا خان و سردار حسین کاشی از راهزنان و یاغیان زمان خودش بود، بر پیکره ی این قلعه زخم هایی عمیق به یادگار گذاشته اند. سر انجام حسین کاشی در یکی از این مبارزات، توسط رضا شاه کشته شد. در این قلعه بازسازی های زیادی صورت گرفته. حتی در زمان خود مغول نیز بازسازی انجام شد تا بتوانند در مقابل هجوم بی رحمانه اقوام و گروهایی که قصد حمله به نواحی مرکزی ایران را داشتند، بگیرند.
ویژگی های قلعه دزدها
قلعه دزدها یک ویژگی مهم و بارز دارد و آن این است که ضخامت کم پوسته زمین که در زیر سفره های زیرزمینی آب جریان دارد، سبب شده تا حوض بزرگی که در وسط قلعه کرشاهی قرار گرفته، همواره مرطوب باشد. برای این که از ورود بیگانگان به درون قلعه جلوگیری شود، تدبیر جالبی در ساخت قلعه اندیشیده شده بود. در بین دیوارهای این قلعه که در واقع دو ردیف دیواره چینه ای بلند و محکم می باشند، خندقی حفر شده بود که دهانه آن چیزی حدود 5 متر بود که می توانست جلوی ورود هر دشمنی را بگیرد. این قلعه که بنا به گفته گذشتگان، ساخت آن به دوران قبل از اسلام باز می گردد، داری مساحتی بیش از 4000 متر مربع می باشد. قلعه کرشاهی امروز دیگر به جهت مقابله با دشمن استفاده نمی شود، بلکه قلعه ای است که در آن گردشگران می توانند دمی بیاسایند و از خنکای محیط آن نهایت استفاده را ببرند، زیرا که این قلعه دارای وضعیت اقلیمی ییلاقی می باشد. قلعه کرشاهی به دلیل این که در آن دسترسی به آب میسر است و معماری منحصر به فردی دارد، از جمله این که تنها بنایی است که در دل این کویر قرار گرفته، شایسته توجه بیشتری است و می توان با احیای دوباره آن رنگ و بوی تازه به این بنای تاریخی و عظیم بخشید تا گردشگران کویر بتوانند از مزایای این قلعه نهایت استفاده را ببرند.
