در سال 1976 زمانی که دوره کامپیوترهای شخصی تازه شروع شده بود و Altair 8800 روانه بازار شد، مایکروسافت خودش را برای این بازار آماده کرده بود و زبان برنامه‌نویسی ویژه این نسل از محصولات را با نام Altair BASIC رونمایی کرد. اکنون هم به نظر می‌رسد که مایکروسافت اولین شرکتی است که خود را برای عصر کامپیوترهای کوانتومی آماده می‌سازد.
این شرکت به تازگی زبان برنامه نویسی و ابزار لازم برای این تکنولوژی پیشرو را در کنفرانس Ignite معرفی کرد. البته من و شما هنوز لازم است دنبال درک مفاهیمی چون کیوبیت باشیم. اما مایکروسافت با ترکیب زبانهای برنامه نویسی مرسومی همچون C# و پایتون در حال زمینه‌چینی برای ورود سریعتر ماشینهای پیچیده به عرصه محاسبات است.
امروزه محاسبات کوانتومی یکی از مشهورترین مفاهیم سخت و دشوار دنیای کامپیوتر هستند و حتی تعریف آنها در دوره‌های آموزشی شرکتهای مشهوری چون IBM هم گنگ و گمراه‌کننده به نظر می‌رسد. در کنفرانس ابتکارات جدید مایکروسافت، بیل گیتس فناوری محاسبه کوانتومی را فیزیک در زبان هیروگلیف دانسته بود! و هنگامی هم که از ساتیا نادلا خواسته شد آن را در یک جمله توضیح دهد، وی گفت: «فکر نمی‌کنم امکان‌پذیرباشد، ای کاش می‌توانستم.»
پس اجازه دهید تنها درباره این موضوع صحبت کنیم که کامپیوترهای کوانتومی چکار می‌توانند بکنند. البته لازم است در این راه از مفاهیم برهم‌نهی و درهم‌تنیدگی کوانتمی بهره ببریم. کامپیوترهای کوانتومی می‌توانند مشکلات مشخص را در زمانی چندین برابر سریعتر از بهترین ابرکامپیوترها حل کنند. مایکروسافت توضیح می‌دهد که «این موضوع به دانشمندان اجازه می‌دهد مسائلی را که حل آنها توسط کامپیوترهای بسیار پیشرفته امروزی به اندازه عمر جهان زمان می‌برد، تنها در چند دقیقه یا ساعت محاسبه نموده و حل نمایند. و این بدان معنی است که به زودی مردم قادرند جواب سوالات علمی را بیابند که تا پیش از این تصور می‌شد غیرقابل حل هستند.»
در واقع باید گفت مایکروسافت برای کامپیوترهایی زبان برنامه‌نویسی ابداع کرده که هنوز وجود ندارد! پیشرفته‌ترین ماشین تجربی و آزمایشی از این نوع، مدلهای 16 و 17 کیوبیتی است که توسط آی بی ام تولید شده و تا کنون بیش از 300 هزار آزمایش را پشت سر گذارده اند. لذا هنوز راه درازی در پیش است تا کامپیوترهای کوانتومی به شکل تجاری و علمی در دسترس قرار گیرند. آبی بزرگ (IBM) به تازگی طرح مبتکرانه‌ای را به اجرا گذارده تا کامپیوتر کوانتومی تجاری با نام IBM Q را تولید کند و البته زبان برنامه نویسی اختصاصی خودش را هم با نام IBM Quantum Experience برای این امر آماده ساخته است.
زبان برنامه نویسی تازه مایکروسافت هنوز نامی ندارد. البته این شرکت قصد دارد بیش از همه خودش را برای محاسبات کوانتومی در زمینه هوش مصنوعی آماده کند. به طور مشخص مایکروسافت امیدوار است با استفاده از ماشینهای کوانتومی به جای صرف ماه‌ها وقت، دستیار شخصی کورتانا را تنها در چند روز آموزش دهد. کراینگ موندی رئیس واحد تحقیقات مایکروسافت می‌گوید: «برای مثل با این فناوری می‌توان سرعت بهبود کورتنانا را 30 برابر بیشتر کرد.»
برای اینکه محاسبه کوانتومی بسیار سریعتر عمل کند، ستاره تحقیقات تئوری مایکروسافت (مایکل فریدمن) در تلاش است تا سخت‌افزار و نرم‌افزار لازم برای «کامپیوتر کوانتومی توپولوژیکی» (به گمانم هر تلاشی برای توضیح ساده این مفهوم نقش بر آب است!) را توامان آماده سازد. به این منظور وی مدتی است که تعدادی از برجسته‌ترین متخصصان فیزیک ماده چگال و فیزیکدانان نظری را به همراه دانشمندان مواد، ریاضی‌دانها و عالمان کامپیوتر دور هم جمع کرده است.
مایکروسافت در کنار تولید کامپیوتر خودش سعی دارد که سرعت عمل برنامه‌نویسان در این زمینه را افزایش دهد. لذا به طور همزمان ابزارهای برنامه‌نویسی را برای توسعه‌دهندگان و دانشمندان کامپیوتر آماده می‌سازد. کریستا سوور رئیس نرم‌افزار محاسبات کوانتومی مایکروسافت می‌گوید: «همانطور که امروز کدهای‌تان را روی شبیه‌سازهای ما اجرا می‌کنید، در آینده می‌توانید از آنها روی کامپیوترهای کوانتومی‌مان بهره ببرید.»
کاربران با استفاده از شبیه‌ساز مایکروسافت قادرند مشکلاتی را شبیه‌سازی کنند که به قدرت پردازشی تا 30 کیوبیت منطقی نیاز دارد. البته این ابزارهای برنامه‌نویسی قدرت 40 کیوبیتی را در اختیار مشتریان سازمانی می گذارند. مایکروسافت می‌گوید: «توسعه دهندگان بدون مهارت کوانتومی هم در واقع می‌توانند زیرمجموعه‌های کوانتومی را به کار برند و دنباله‌های دستورالعملهای برنامه‌نویسی را به کار گیرند تا یک برنامه کوانتومی کامل بنویسند.»
البته احتمالا برای عرضه تجاری کامپیوترهای کوانتمی باید سالها صبر کنیم. زیرا نمونه‌های تجربی فعلی به دماهای نزدیک به صفر مطلق نیاز دارند تا پایداری خود را حفظ کنند. تا آن زمان بهتر است که اندکی به مغز خودمان فشار آورده و برای درک بهتر مفاهیم کوانتومی تلاش کنیم. شاید در آینده به آنها نیاز داشته باشیم. اگر هم اینقدر به خودتان مطمئن هستید که می‌خواهید زبان محاسبات کوانتمی را امتحان کنید، بهتر است هر چه زودتر از اینجا ثبت‌نام کنید.