معاون نمایندگی کمیته بین المللی صلیب سرخ در ایران گفته از سال 91 تا 93 شمسی 700 دستگاه آمبولانس مورد حمله قرار گرفته و 598 نفر از کارکنان خدمات درمانی جان باخته‌اند، این آمار شاید واقعی باشد و شاید هم با کمی اغراق مطرح شده باشد اما موضوع مهم حمله به خودروهایی است که هر روز و هر لحظه کارشان نجات جان آدم‌هاست.
به گزارش ، صبح نو نوشت: حمله به خدمات و تأسیسات درمانی یک معضل بشر دوستانه جهانی است و به گفته مارک آخرمن، ضرورت ایجاد ساز و کارهای تقنینی برای فراهم کردن امکان دسترسی همگان به خدمات درمانی در معرض خطر بیشتر از هر زمانی احساس می‌شود.
بر اساس حقوق بین المللی بشردوستانه و تأکیدات ادیان، از جمله دین اسلام، در جریان مخاصمات مسلحانه و سایر شرایط خشونت‌آمیز، بیماران و زخمی‌ها می‌بایست در اسرع وقت به خدمات درمانی دسترسی یابند و کارکنان و تأسیسات درمانی نیز نباید مورد تعرض و حمله قرار گیرند، اما عده‌ای کاری نه به قوانین بشر دوستانه بین‌المللی و نه اعتقادی به جان مردم دارند.
مشکلات روحی
اورژانس کشور هر ساله هزینه‌های زیادی را برای کاهش زمان تماس مردم و رسیدن عوامل اورژانس به صحنه امداد رسانی می‌کند که شامل تکنسین‌ها و همچنین نوسازی ناوگان راهبری آنهاست، اما با این وجود عوامل محیطی از قبیل ترافیک، بی‌نظمی مردم در عبور و مرور و نبود خطوط ویژه آمبولانس در تأخیر آنها مؤثر است اما مردم در نهایت عوامل اورژانس را مقصر می‌دانند و برخی با حمله به افراد و تجهیزات سعی می‌کنند تا خودشان را آرام کنند.
آقای عبدالرضا محمدی، رییس اداره آمبولانس و تجهیزات سازمان اورژانس کشور درباره حملاتی که به آمبولانس‌ها در کشور صورت گرفته است، می‌گوید: «هر ساله تعداد زیادی از آمبولانس‌هایمان بر اثر عدم تعادل روانی مردمی که در صحنه امدادرسانی حضور دارند، دچار آسیب می‌شوند. ضمن اینکه بسیاری از تکنسین‌هایمان نیز در همین صحنه‌ها به دلیل عصبانیت مردم مورد ضرب‌و‌شتم قرار می‌گیرند.»
اغتشاشات آسیب زا
متأسفانه برخی از هر شرایطی برای خالی کردن عقده‌هایشان از نظام و کشور استفاده می‌کنند و برایشان هم فرقی نمی‌کند چه چیزی را قربانی خشم خود می‌کنند و در اغتشاشات اخیر در کشور هم آمبولانس‌ها سیبل جدید حمله برخی از مهاجمان بود.
او با اشاره به جدیدترین آسیب‌هایی که به تجهیزات اورژانسی و آمبولانس وارد شده است، ادامه می‌دهد: «در اغتشاشات اخیر هم بسیاری از تجهیزات و آمبولانس‌های اورژانس مورد حمله قرار گرفت و آسیب دید. اگر مردم اعتراضی به دولت دارند و در فشار روحی و روانی اقتصادی و معیشتی‌اند، باید بدانند که آسیب زدن به تجهیزات لجستیکی اورژانسی و امدادی دلیل منطقی‌ای ندارد.»
رییس اداره آمبولانس و تجهیزات سازمان اورژانس کشور اضافه می‌کند: «آمبولانس‌ها برای امدادرسانی به مردم وارد صحنه‌ها می‌شود و به هرکسی بدون درنظر گرفتن جایگاه، مقام یا طرز فکر و گرایشی امدادرسانی می‌کنند و همیشه هم خودشان بیشتر از هرکسی در معرض خطر هستند.»
محمدی با اشاره به اینکه آسیب رساندن به تجهیزات لجستیکی محدود به دوره اغتشاشات نبوده است، می‌گوید: «در ایام اربعین هم که خود من در مرز مهران حضور داشتم، قسمتی بود که افراد بدون پاسپورت و ویزا را راه نمی‌دادند و به همین دلیل مردمی که از این موضوع عصبانی بودند، هر روز و هر شب با آسیب آمبولانس‌ها و شکسته شدن شیشه‌ها و آینه‌های آن مواجه بودیم. یکی دو مورد هم تکنسین‌ها در این ایام مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.»
او آسیب‌های وارده به تکنسین‌های اورژانس را صدماتی جزئی تا کلی دانسته و اضافه می‌کند: «در این حوادثی که به واسطه حمله به تکنسین‌ها اتفاق افتاده، موارد زیادی از شکستگی دست و سر داشته‌ایم. در مجموع می‌توان گفت آسیب‌ها از جزئی تا کلی متغیرند. نمونه بارز این حملات، عکسی بود که از حمله با قفل فرمان یک شهروند به یکی از تکنسین‌های اورژانس در اتوبان چمران و ضربه به سر وی، منتشر شد که بازتاب زیادی هم
داشت.»
بی باک در خطر
تکنسین‌هایی که به صحنه‌های امدادی اعزام می‌شوند به دلیل خشم، عصبانیت، احساسات تحریک شونده و حالات روحی و روانی نامتعادل اطرافیان مصدوم یا نیازمند خدمات درمانی همیشه در معرض تهدید آسیب هستند، اما با علم به این موضوع، این افراد دست از کار خود نمی‌کشند و برای نجات جان مردم در هر شرایطی حاضرند.
او تأکید می‌کند: «تکنسین‌های اورژانس بیشتر از هرکسی در صحنه‌های امدادرسانی در خطرند اما همیشه سعی می‌کنند بهترین خدمات را در سریعترین زمان به مردم ارائه کنند اما متأسفانه خیلی از تکنسین‌ها و تجهیزات لجستیکی آسیب می‌بینند.»
رییس اداره آمبولانس و تجهیزات سازمان اورژانس کشور با اشاره به آمار حملات سالانه به تجهیزات لجستیکی در کشور ادامه می‌دهد: «به طور کلی در سال نزدیک به 100 دستگاه آمبولانس به واسطه حملاتی که صورت می‌گیرد، آسیب‌های جزئی تا کلی می‌بینند.»
او تأکید می‌کند: «بیشترین حملاتی که صورت گرفته در شهرستان‌ها بوده است تا در شهرهای بزرگ. خوشبختانه این حملات تنها به بدنه آمبولانس‌ها آسیب می‌رساند. میزان حملات در شهرستان‌های اصفهان، مشهد و خراسان رضوی و لرستان بیشتر از سایر استان‌ها و شهرستان‌ها بوده است.»
توسعه ناوگان امدادی
اورژانس کشور یکی از مهمترین نهادهایی است که در زمان‌های اضطراری و بحران‌ها می‌توانند کمک‌هایی مهم و حساس را به آسیب دیدگان انجام دهند، توسعه هر چه بیشتر این نهاد مسلماً می‌تواند ضمن اینکه طیف وسیع‌تری از مردم را تحت پوشش خود قرار دهد، زمان رسیدگی را نیز کاهش خواهد داد که این یعنی کاهش تلفات‌جانی.
محمدی با اشاره به وضعیت لجستیکی اورژانس کشور، اضافه می‌کند: «با توجه به افزایش سن لجستیکی اورژانس، از سال 93 تا امروز طرح نوسازی ناوگان آمبولانس‌ها مورد توجه قرار گرفت، از سال 93 نزدیک به 1500 دستگاه آمبولانس در کشور توزیع شده است.»
او ادامه می‌دهد: «علاوه بر این تا سه ماهه ابتدای سال آینده نیز 1200 دستگاه آمبولانس دیگر و تا پایان سال 97 هم یک هزار دستگاه آمبولانس دیگر پیش بینی شده است.»
رییس اداره آمبولانس و تجهیزات سازمان اورژانس کشور از نوسازی اتوبوس آمبولانس‌ها و موتورلانس‌ها هم اینطور توضیح می‌دهد: «اتوبوس آمبولانس‌ها هم فرسوده شده‌اند و سال آینده برای نوسازی این بخش از لجستیک اورژانس اقدام خواهد شد. ناوگان موتورلانس‌ها هم که فقط در تهران حضور داشت سال آینده با خریدی که قرار است انجام شود به سراسر کشور تسری داده خواهد شد.»
او درباره افزایش پایگاه‌های امداد هوایی در کشور نیز خبر داده و می‌گوید: «از سال 93 به بعد توسعه ناوگان امداد هوایی در کشور توسعه چشمگیری داشته است و در حال حاضر 34 مرکز هوایی در کشور داریم که در سال آینده این شبکه توسعه خواهد یافت و باید به 44 نقطه برسد.»
امداد اجاره‌ای
یکی از کارآمدترین بخش‌های امداد اورژانسی امداد هوایی است و ایران در این بخش شاید به نسبت یک دهه گذشته توانسته خود را به جایگاه بهتری برساند. امروز بیشتر نقاط کشور تحت پوشش امداد هوایی هستند، هر چند میزان موجود برای پوشش 100 درصدی همه مناطق کشور در بحران‌های همزمان ممکن است به دردسر بیفتد، اما می‌توان با نوسازی و خرید بالگردهای جدید جانی دوباره به این بخش بخشید. وی اضافه می‌کند: «با حمایتی که از طرف وزارت بهداشت و دولت شده است ناوگان هوایی باید اختصاصی خود اورژانس باشد، در این 34 پایگاه امداد هوایی تنها یک بالگرد وجود دارد که در مالکیت اورژانس کشور است و مابقی اجاره‌ای هستند.» محمدی با بیان اینکه یکی از مشکلات مهم بالگردهای موجود ناتوانی برای پرواز در شب است و ادامه می‌دهد: «البته درخواست خرید مطرح شد تا 50 دستگاه بالگرد هوایی با امکانات روز و توانایی پرواز در شب را داده‌ایم تا در مالکیت اورژانس قرار بگیرند.»
پوشش حداقلی
بودجه‌های خرید تجهیزات اورژانس در کشور بسیار محدود است، از این رو هر شهر و استانی با توجه به جمعیتی که دارد آمبولانس دریافت می‌کند. هر آمبولانس طیف جمعیتی خاصی را پوشش می‌دهد که اگر این آمبولانس به هر دلیلی از جمله حمله آسیب ببیند و از رده خدمات‌دهی خارج شود، بار بخش پوششی آن به روی یک آمبولانس دیگر خواهد بود، این یعنی کاهش سرعت و کیفیت خدماتی که قرار است به مردم ارائه شود. رییس اداره آمبولانس و تجهیزات سازمان اورژانس کشور می‌گوید: «در برخی از حملاتی که به آمبولانس‌ها صورت گرفته است، چند دستگاه به طور کامل از رده استفاده خارج شدند، فقط دو دستگاه آمبولانس در شهر تهران به صورت کامل سوخته و از رده خارج شدند.»
او با بیان این مطلب اینگونه درباره همراهی مردم برای حفظ لجستیک اورژانس توصیه می‌کند: «تعداد آمبولانس‌های ما خیلی محدود است و اگر یک آمبولانس از رده خارج شوند تعداد زیادی از مردم از دایره خدمات دهی اورژانسی خارج می‌شوند.»
محمدی تعداد آمبولانس‌های اورژانس کشور را سه هزار دستگاه عنوان می‌کند و می‌گوید: «در حال حاضر برای تقریباً هر 26 هزار 666 نفر یک دستگاه آمبولانس وجود دارد و با هر آمبولانسی که از رده خارج شود این تعداد از مردم بدون آمبولانس خواهند ماند و باید به جمعیت دیگری که منتظر آمبولانس هستند اضافه شوند. این یعنی فشار بیشتری روی آمبولانس‌های دیگر خواهد بود.»
او تأکید می‌کند: «نتیجه آسیب این اتفاق مستقیماً به مردم برمی گردد و مردم به جز عزیزان من و شما نیستند، آمبولانسی که الان به کمک یک هموطن رفته ممکن است در مأموریت بعدی به یکی از عزیزان ما خدمت رسانی کند و اگر این آمبولانس ساقط شود بار بر دوش سایر آمبولانس‌ها می افتد و در این صورت تکنسین‌ها زمان طلایی رسیدگی به نیازمندان امدادرسانی را از دست خواهند داد.»
رییس اداره آمبولانس و تجهیزات سازمان اورژانس کشور در پاسخ به این سؤال که آیا از سازمان‌های بهداشت بین المللی کمکی برای نوسازی لجستیکی دریافت می‌کنید، می‌گوید: «به اورژانس نه ولی به نظرم به هلال احمر کمک می‌شود، بودجه‌های سازمان اورژانس از طریق وزارت بهداشت تأمین می‌شود.»
اورژانس و سازمان‌های امدادی بیشترین خدمات را به صورت رایگان در اختیار مردمی قرار می‌دهند که در یک لحظه سهوی یا عمدی با خطری پزشکی مواجه می‌شوند و نمی‌دانند چه باید بکنند. با هر حرکت آمبولانس‌ها ممکن است جانی در خطر باشد که این واحدها بتوانند آن را نجات دهند.
خوشبختانه فرهنگ راه ندادن به آمبولانس‌های اورژانس در مسیر حرکت مدتی است که بهبود پیدا کرده و مردم در مواجهه با آمبولانس‌ها راه را برای رفتن آن باز می‌کنند. امیدواریم حمله به آمبولانس‌ها و تکنسین‌هایی که کارشان حفظ و نجات جان مصدومان حوادثی است که دخالتی در آنها نداشته‌اند، به دست فراموشی سپرده شود و اطرافیان مصدومان با آنها مهربان‌تر باشند. نابود کردن دارایی‌های عمومی یعنی آمبولانس‌ها در شرایطی که تعداد بسیار کمی از آنها را در اختیار داریم، عمل عاقلانه‌ای نیست و باید خودمان دست به کار درست شدن این اتفاق شوم بزنیم.
