در گذشته‌های دور، داروی شیمیایی وجود نداشت و اثری از دکتر‌های امروزی هم نبود. در آن زمان مردم برای مداوای بیماریشان به حکیم مراجعه می‌کردند. داروهایی که حکیم تجویز می‌کرد عمدتا داروهایی بودند که از دل طبیعت بیرون می‌آمدند. بقراط، بزرگ‌ترین حکیم یونانی می‌گوید: «بگذار غذایت داروی تو و دارویت غذای تو باشد». این گفته نشان‌دهنده‌ی اهمیت غذا در حفظ سلامتی است.
بنیتا در سری مقالات آشتی با طبیعت به بررسی خواص گیاهان دارویی و غیردارویی می‌پردازد. در این قسمت، با خواص جعفری و نیز طرز تهیه‌ی یک لقمه لذیذ با استفاده از این گیاه پر خاصیت آشنا می‌شویم. در ادامه با ما همراه باشید.
جعفری گیاهیست علفی، دوساله و معطر که ارتفاع آن تا 70 سانتیمتر می‌رسد و نام آن در انگلیسی «Parsley» و نام علمی آن «Petroselinum Sativum» است. جعفری برگ‌های سبز تیره دارد و برگ‌ها دارای بریدگی‌های لوزی یا مثلثی هستند. گل‌های جعفری، تقریبا به رنگ سبز و چتری شکل هستند و میوه‌ی آن کوچک و به درازای 2 میلیمتر است.
از برگ و تخم جعفری اسانسی گرفته می‌شود که بسیار معطر است و در غذاها و صنایع عطرسازی و کنسروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ریشه‌ی جعفری نیز معطر است و طعم آن تقریبا شبیه به برگ‌های آن است.
این گیاه علاوه بر مصارف دارویی، در غذاها نیز به صورت خام، پخته و خشک (ادویه) مصرف می‌شود و برگ‌های تازه‌ی جعفری در کنار انواع غذاها و یا در سبزی خوردن، سر سفره ایرانی قرار دارد. در هر صد گرم برگ جعفری، آب 85 گرم، پروتئین 3/5 گرم، مواد نشاسته‌ای 7 گرم، کلسیم 200 میلی‌گرم، فسفر 65 میلی‌گرم، آهن 2/6 میلی‌گرم، سدیم 25 میلی‌گرم، پتاسیم 725 میلی‌گرم، ویتامین آ 8500 واحد بین‌المللی، ویتامین ب 1 0/12 میلی‌گرم، ویتامین ب 2 0/25 میلی‌گرم، ویتامین ب 3 1/2 میلی‌گرم و ویتامین ث 170 میلی‌گرم موجود است.
خواص و موارد مصرف جعفری
1. برای رفع لکه و جوش‌های صورت و روشن شدن پوست صورت، می‌توانید دمنوش جعفری را روی پوستتان بمالید.
2. دمنوش جعفری، تببر است و نوشیدن آن برای درمان سنگ کلیه و بواسیر نیز مفید است. مصرف این دمنوش، در هضم غذا نیز موثر است.
3. پس از خوردن سیر، برگ‌های جعفری را در دهانتان بگذارید و خوب بجوید. این کار باعث می‌شود بوی سیر از بین برود و نفس و دهانتان خوشبو شود.
4. برای درمان ضرب‌دیدگی و خون‌مردگی، برگ‌ها و ساقه‌ی جعفری را خوب بکوبید و روی عضو ضرب دیده قرار دهید.
خواص و موارد مصرف تخم جعفری
طبیعت تخم جعفری گرم و خشک است و خواص آن به شرح زیر است.
1. تخم جعفری ضد نفخ است و به فرآیند هضم غذا کمک می‌کند.
2. شریان و رگ‌ها را تمیز می‌کند.
3. ادرارآور و برای سنگ کلیه و مثانه مفید است.
4. تخم این گیاه قاعده‌آور است و بنابراین مصرف بیش از حد آن برای خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود.
5. برای درمان سرخک مفید است.
جالب است بدانید از دمنوش ریشه‌ی جعفری، برای درمان تنگی نفس استفاده می‌شود. گیاه جعفری اشتهاآور نیز هست.
طرز تهیه دمنوش جعفری
یک قاشق غذاخوری از برگ و ساقه‌های خشک شده‌ی جعفری را همراه یک لیوان آب جوش داخل قوری بریزید و به مدت 15 دقیقه روی شعله‌ی غیر مستقیم قرار دهید و پس از صاف کردن، آن را با عسل یا نبات، شیرین و میل کنید. خوردن 2 لیوان از این دمنوش در روز، به مدت یک هفته مجاز است.
لقمه‌ی لذیذ پارمسان و جعفری
می‌توانید این غذای لقمه‌ای را برای صبحانه و میان وعده فرزندتان درست کنید یا حتی در ابعاد کوچک و به عنوان اردور تهیه کنید.
لقمه‌ی لذیذ پارمسان و جعفری در 30 دقیقه آماده می‌شود.
مواد لازم:
پنیر خامه‌ای 1 بسته
پودر پنیر پارمسان 1 فنجان
خمیر آماده‌ی پیراشکی 1 بسته
فلفل دلمه قرمز 1 عدد
جعفری تازه (خرد شده) یک چهارم فنجان
نکته: می‌توانید به جای خمیر پیراشکی آماده، خودتان خمیر پیراشکی را با دستور دلخواه، درست کنید.
طرز تهیه:
فر را تا دمای 350 درجه فارنهایت (180 درجه سانتیگراد) گرم کنید. پنیر خامه‌ای و سه چهارم فنجان پنیر پارمسان را در غذاساز مخلوط کنید. خمیر پیراشکی را پهن کنید و به صورت مستطیل، مربع یا مثلث برش بزنید. مخلوط پنیرها را روی خمیر پهن کنید و سپس فلفل دلمه نگینی شده و جعفری خرد شده را روی مواد بریزید و به شکل دلخواه بپیچید. سینی فر را چرب کنید. لقمه‌ها را در سینی فر قرار دهید و بقیه پنیر پارمسان را روی لقمه‌ها بریزید و به مدت 13 الی 15 دقیقه در فر قرار دهید تا طلایی رنگ شوند.
نوش جان!
می‌توانید آشتی با طبیعت؛ خواص معجزه‌آسای بابونه را نیز بخوانید.
گردآوری و ترجمه: زهرا محمدی
منابع:
مجموعه‌ی گیاهان دارویی، سید محمد حسین لاجوردی و حامد همراه.
Kraftrecipes، whfoods، nutritiondata.self، medicalnewstoday.
