روزنامه آرمان؛ فریدون مجلسی *: وعده ممنوعیت ورود به خاک ایالات متحده یکی از مهمترین شعارهایی بود که دونالد ترامپ در کارزار انتخاباتی اعلام کرده بود. رئیس جمهور جدید آمریکا یک هفته بعد از رسیدن به قدرت، این وعده خود را عملی کرد.
هرچند این فرمان با توقف از سوی دادگاه فدرال درآمریکا روبهرو شد، اما دونالد ترامپ نشان داد در اجرای این تصمیم خود مصمم است. اکنون حدود یک ماه بعد از توقف؛ طرح اولیه این موضوع، بار دیگر از سوی رئیس جمهور آمریکا امضا و قرار براجرایی شدن آن از 16 مارس است. هرچند طرح جدید با آنچه هشتم بهمن اعلام شد تفاوت آنچنانی ندارد، اما دستکم درابتدا موج مخالفان به اندازه قبل نیست.
البته بعید به نظر میرسد که موجهای مردمی و جنبش مدنی در آمریکا با طرح جدید مخالفت نکنند. به ویژه با توجه به جایگاهی که ایرانیان مقیم ایالات متحده دراین کشور دارند اعتراضات به روند ممنوعیت اتباع کشورمان را ادامه خواهند داد. چرا که چنین ممنوعیتی فاقد دلایل حقوقی و اساسی است. در دنیای امروز این نوع اقدامات از مصادیق فاشیسم شمرده میشود و برخلاف موازین حقوق بشر دارای ماهیتی تبعیضآمیز است. اینکه برخی کشورهای دیگر چنین رویهای را پیش بگیرند شاید محتمل باشد، اما آمریکا که مدعی حقوق بشر وترویج آن است و بر سابقه طولانی خود درحفظ حقوق بشر میبالد با چنین اقدامی یک تناقض را به وجود آورده است.
البته باید این نکته را در نظر گرفت که شخصیتها و گروههایی در این کشور حضور دارند که در عمل و واقعیت به چنین ارزشهایی اعتقاد دارند و درمقابل تصمیمات این چنین تبعیضآمیز سکوت نخواهند کرد. اگر چه هرکشوری حق دارد تا مسیرهای ورود تروریستها را به خاک خود ببندد اما این تصمیم که ملتهایی مجازات شوند به ظن اینکه درمیان آنها تروریستهایی به یک کشور خاص سفر میکنند دستاویز قابل قبولی نیست، آنهم برای کشوری همچون ایران که تاریخ نشان میدهد هیچ کدام از شهروندان آن در آمریکا عملیات تروریستی انجام ندادهاند. بنابراین این اقدام در مقابل ایرانیان را باید تصمیمی خفتبار دانست که تنها از فردی همچون ترامپ میتوان انتظار آن را داشت. نکته دیگری که از دستور جدید ترامپ حائز اهمیت است حذف عراق از لیست پیشین است.
آمریکا در کردستان عراق نفوذ شدیدی دارد و نیروهای این کشور به آموزش نظامیان کردها برای مقابله با گروههای تروریستی مشغول هستند. از سوی دیگر دولت عراق نیز در شرایط فعلی درحال همکاری با ایالات متحده در نبرد موصل است. بنابراین طبیعی است درحالی که آنها در دو جبهه همکاری میکنند نباید به سمت ایجاد خصومت پیش بروند. درباره کشورمان وضعیت متفاوت است. از آنجا که ایران، آمریکا را دشمن خود میداند و دشمنی آمریکا در بسیاری از موارد به روشنی قابل مشاهده است، آنها نیز در اینکه تصمیماتی علیه ما بگیرند تردیدی به خود راه نمیدهند. از سوی دیگر باید به جنبه روانی حضور ایران در این لیست توجه کرد. سایر کشورهای این لیست همچون سومالی، لیبی، سوریه و... در شمار failed state قرار میگیرند، کشورهایی که دچار اغتشاش، پریشانی و عدم انسجام هستند.
بنابراین واضح است که نوعی تهدید ایران در این تصمیم نهفته است. اگرچه به نظر میرسد دونالد ترامپ در این اقدام خود به دنبال فشار علیه دولت بوده است اما باید گفت این مجازات علیه مردم ایران شکل گرفته است و اینکه آنها تلاش کنند وانمود کنند به دنبال اهرم علیه دولت ایران هستند بیاساس است، زیرا از این تصمیم مردم زیان میبییند و دولت تحت فشار قرار نخواهد گرفت.
* تحلیلگر مسائل بینالملل