به گزارش الف، با نزدیک شدن به 12 می (22 اردیبهشت) در حالی که مقامات ایران و 1+5 هرچه بیشتر و شدیدتر به تبادل مواضعشان درباره برجام همراه با چاشنی تهدید، فشار و توصیه میپردازند، همچنان فضای مبهم درباره تصمیم دونالد ترامپ بر سر ماندن در توافق هستهای یا خروج از آن یا شکلی از "ماندن و نماندن" در آن حفظ شده است.
درخواست های ترامپ همواه، رفع سقف زمانی محدودیت غنیسازی ایران، محدود شدن برنامه موشکی ایران و دسترسی نامحدود و بیقید و شرط به اماکن نظامی ایران و مقابله با فعالیتهای منطقهای ایران است و ادعا کرده که گفته در صورتی که این خواستهها محقق نشود، از برجام خارج خواهد شد.
بر همین اساس روزهای گذشته موضعگیریهای متفاوتی منتشر شد. سخنگوی دولت انگلیس روز گذشته تاکید کرد که این کشور با همه توان و نفوذ خود برای حفظ برجام تلاش خواهد کرد. «ادوین ساموئل» در گفتوگو با «المیادین» با بیان اینکه «خروج امریکا از توافق هستهای ایران در راستای منافع ملی امریکا، انگلیس و کشورهای حاشیه خلیج فارس نیست»، گفت: «این توافق در همه جوانب خود جامع وبی نقص نیست و بخشهایی در آن وجود دارد که میتواند بهبود یابد.»
پیش از آن «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد نیز در مصاحبه روز پنجشنبه خود با بی.بی.سی، از رئیس جمهوری امریکا خواست که از برجام خارج نشود. گوترش توافق هستهای را یک دستاورد دیپلماتیک مهم عنوان کرد و گفت: «ما نباید این توافق را لغو کنیم مگر اینکه پیش از آن جایگزین خوبی برای آن در اختیار داشته باشیم.»
در این میان کشورهای اروپایی در چند حوزه متفاوت و با توسل به چند راهکار برنامه خود را پیش میبرند. امانوئل ماکرون، رییسجمهور فرانسه و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان همچنان به تلاشها برای راضی کردن رییسجمهور امریکا ادامه میدهند اما در حالی که دورنمای موجود این است که رییسجمهور امریکا در نهایت تصمیم خود را خواهد گرفت و نمیتوان اعتمادی به وی داشت، تلاشها بیشتر روی مدیریت بحران پس از خروج امریکا از توافق هستهای متمرکز شده است.
همچنین آژانس بینالمللی انرژی اتمی هم اعلام کرد که هیچ مدرک معتبری پس از سال 2009 مبنی بر اینکه ایران برنامه هستهای نظامی داشته باشد، وجود ندارد.
از سوی دیگر، اغلب کارشناسان و تحلیلگران و مقامات کشورهای مختلف ادعاها و اظهارات اخیر نتانیاهو درباره برنامه هستهای ایران را حاوی اطلاعات جدید ندانستند. در این میان حتی تحلیلگران اسراییلی نیز اظهارات و نمایش نتانیاهو را غیرکاربردی و صرفا با اهداف داخلی و تحت الشعاع قرار دادن ترامپ برای تصمیمگیری درباره ایران عنوان کردند.
یک سناتور دموکرات آمریکایی گفته تصمیم ترامپ در مورد سرنوشت توافق هستهای فاکتور مهمی در تعیین نتیجه نشست با رهبر کره شمالی محسوب میشود.
سناتور ادوارد مارکی با بیان اینکه خروج از توافق هستهای اشتباه بزرگی است، گفت: اگر ترامپ انتظار دارد زمانی که پای میز مذاکره با کیم جونگ اون مینشیند ذرهای اعتبار داشته باشد، خروج از برجام برای او اشتباه مهلکی خواهد بود.
وی تاکید کرد: ما باید به تعهداتمان در توافقات پایبند بمانیم.
همچین محمدجواد ظریف وزیرامورخارجه کشورمان روز گذشته در گفتگویی اعلام کرد: همانطور که رئیس جمهور در سخنرانی بیان کردند؛ قطعا اقدام ایالات متحده آمریکا در نقض برجام با واکنش شدید از سوی جمهوری اسلامی ایران روبه رو می شود و این موضوع در چند هفته گذشته مکررا اعلام شده است و با توجه به تمهیدات اندیشیده شده واکنش ایران برای آمریکا اصلا خوشایند نخواهد بود.
وزیر امور خارجه گفت: سناریوهای متفاوتی بر اساس احتمال های متفاوت از عمل رئیس جمهور آمریکا وجود دارد و این سناریوها همانطور که آقای روحانی اظهار کردند به وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی ابلاغ شده است و ما در حال مذاکره با سایر طرف های برجام که شامل 5 عضو دیگر و اتحادیه اروپا می شود، هستیم.
ظریف ادامه داد: مذاکرات گسترده ای در هفته های گذشته صورت گرفته و از سوی طرف های برجام حرکت هایی انجام شده است که برخی از این حرکت ها از نظر ما صحیح نبود البته برخی از حرکت ها نیز در جهت درست انجام شد و در هفته های آینده با توجه به مجموع شرایط، تصمیمات اتخاذ و اجرایی می شود.
وی افزود: تصمیمات اتخاذ شده از سوی جمهوری اسلامی به اقتصاد کشور کمک خواهد کرد و پیش بینی های لازم از قبل صورت گرفته و تمهیداتی نیز اتخاذ شده است.
در همین راستا ابوالفضل ظهره وند در گفتگو با خبرنگار سیاست خارجی الف، در مورد اینکه احتمال خروج ترامپ از برجام چقدر است، اظهار داشت: خروج و یا ماندن ترامپ در برجام با چند سناریو یعنی خروج نرم و خروج سخت همراه است. بدین معنی که اگر خروج ترامپ نرم باشد یعنی بتواند تحریم های ایران را به عنوان اهرم فشار جدید برگرداند و تنها تحریم های ثانویه را تعلیق نماید و تاجرانی که با ایران کار میکنند مشمول این لیست نشوند، خروج نرم از برجام فرصت را برای ترامپ و متحدان اروپایی اش را حفظ کند تا مسیر چانه زنی با ایران باز بماند تا در یک فرصت زمانی دیپلماسی را فعال نگه دارند که این موضوع ایران را مواجه با دوگانگی تحریم ها قرار می دهد.
وی در مورد خروج سخت از برجام گفت: خروج سخت از برجام یعنی اینکه ترامپ به طور کامل از برجام بیرون بیاید و طرف های اروپایی را هم تهدید بکند که از برجام خارج شده و حجم مبادلاتی خود با ایران را کاهش دهند که این موضوع به ضرر خود آنها تمام خواهد شد اما باید صبر کرد و دید چه اتفاقی می افتد. به عقیده بنده ترامپ راه حل اولی را انتخاب می کند چرا که از این طریق ایران را برای رسیدن به خواسته های خود تحت فشار قرار میدهد.
این کارشناس مسایل سیاست خارجی با بیان اینکه ایران باید چه راهکاری را در این خصوص داشته باشد، افزود: راهکار جمهوری اسلامی ایران این است که باید همان راهی را برود که قبلا باید میرفت، اتکاء به ظرفیت های داخلی و مواجه با واقعیت ها در صحنه بین المللی و با رویکردی قدرتمند تر وارد صحنه شود. جمهوری اسلامی ایران باید متناسب با توان های داخلی خود، ظرفیت هایش را بالا ببرد و به همان مسیر هسته ای گذشته باز گردد چراکه معامله با غرب جز خسران برای ما سودی نخواهد داشت.
زهره وند تاکید کرد: غرب به دنبال کنترل ایران بوده و در ابتدا اوباما یک خم ما را گرفته اما ترامپ به دنبال از بین بردن ما است و می گوید نباید به موقعیت آمریکا در برجام دل بست و ما باید ایران را از بین ببریم. در واقع این نشانگر این است که این ساختار آمریکاست که تصمیم گیرنده اصلی و فردی مثل را ترامپ را به عنوان رییس جمهور در راس کار قرار می دهد چراکه می داند وی می تواند بحران سازی کند و در این کار موفق است.آمریکایی ها تصور میکنند که با صحنه آرایی می توانند به نتیجه برسند.
وی خاطرنشان کرد: غرب امروز در عرصه بین المللی و منطقه گرفتار است چراکه جمهوری اسلامی ایران، در بهترین موقعیت تاریخی خود دارد و توانسته است ژئوپولتیک منطقه را حفظ کند و در واقع سوریه این وحدت ملی را مدیون ما است. این ایران است که به عنوان مادر منطقه را در اختیار قرار دهد و آن را حفظ کرده است.
بر اساس این گزارش، به عقیده بسیاری از تحلیلگران دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا برای تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی ایران وضعیت را به همین شکل نگهداشته و به دنبال این است که یک قرارداد تکمیلی در زمینههای دیگر بین ایران و 1+5 منعقد کند.از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده است که توافق هستهای قابل مذاکره مجدد نیست و به قبل از برجام باز خواهد گشت.