توقیع

3

بحث امکان تشرّف در زمان غیبت را با حدیثی از امام صادق (علیه السلام) آغاز می کنیم: «قال ابو عبدالله (علیه السلام): للقائم غیبتان: إحداهما قصیرة و الاُخری طویلة، الغیبة الاُولی لا یعلم بمکانه فیها إلّا خاصّة شیعته، و الاُخری لا یعلم بمکانه فیها إلّا خاصّة موالیه»

پایان غیبت صغری پس از گذشت بیش از هفتاد سال دوران غیبت صغری، امام زمان (علیه السلام) طیّ توقیع مهمی به علی بن محمّد سمری قدس سره پایان غیبت صغری را اعلام فرمود

برنامه منظم و هدفمند ائمه (ع) در این نامه حضرت مهدی علیه السلام به برنامه منظم و هدفمند خداوند در تنفیذ امامان معصوم علیهم السلام اشاره کرده و مردم را بر اساس ادله عقلی و نقلی به تبعیت از ائمه دستور می دهند

توقیعات حضرت بقیة الله (روحی له الفداء) در رثای شیخ مفید (رحمة الله علیه) درباب شخصیت علیم و مقام والای شیخ مفید از نظر تقوی و ولایت اهل بیت، سلام الله علیهم اجمعین، هیچ گونه تردیدی برای دشمن وجود ندارد، چه رسد به دوستان، و به ویژه درباره ارتباط آن بزرگوار با وجود مقدّس حضرت بقیة الله فی الارضین،‌ ارواحنا له الفداء، همگی، از خاصّ و عامّ، ا ...

اما الحوادث الواقعة فارجعوا فیها الی رواة حدیثنا توقیع حضرت صاحب الامر(روحی له الفداء) به افتخار اسحق بن یعقوب عن اسحق بن یعقوب، قال سألت محمد بن عثمان العمری -رحمه الله - ان یوصل لی کتاباً قد سألت فیه عن مسائل اشکلت علیی فورد التوقیع بخط مولانا صاحب الدار(ع): «اما ما سألت عنه، ارشد الله و ثبتک من امر المنکرین لی من اهل بیتنا و ...

در قسمت اول این مقاله با معنای لغوی و اصطلاحی «توقیع » و چگونگی پیدایش توقیعات آشنا شدیم . دراین قسمت پس از آشنایی اجمالی با تعداد توقیعات و شناخت دلایل و قرائنی که بر درستی صدور توقیعات دلالت می کنند، مروری اجمالی خواهیم داشت بر اولین دسته از توقیعات .

احمد بن اسحاق می گوید: از جعفر بن علی نامه ای به دست من رسید که طیّ آن ادّعا کرده بود به تمام دین (حلال و حرام) و نیز کلیّة علوم و آنچه که مردم بدان نیازمندند، آگاهی دارد. پس از اینکه نامه را خواندم، عریضه ای به پیشگاه مقدّس حضرت امام عصر، روحی له الفداء، نگاشته، نامة جعفر را نیز در جوف آن قرار دادم. متعاقباً از ناحیة مقدّسه جوابی بدین شرح واصل شد:

«توقیع» در لغت به معنای نشانه گذاشتن، امضاء کردن حاکم بر نامه و فرمان، جواب مختصر که کاتب در نوشته به پرسش ها می دهد، دستخط فرمانروا و نوشتن عبارتی در ذیل مراسله آمده است1و در اصطلاح علم حدیث به معنای پاسخ پرسش ها، یا اطلاعیه هایی است که به صورت کتبی از طرف امام برای آگاهی شیعیان فرستاده شده است

«توقیع» در لغت به معنای امضا کردن نامه و فرمان و نشان کردن نامه و منشور وهمچنین نوشتن عبارتی در ذیل نامه و کتاب است.