سندرم باند IT: این سندرم اغلب در میان دوندگان و تنیس بازان و دوچرخهسواران شایع است. وقتی بافت الیافی که از بالای ران تا زانو کشیده شده، سفت و ملتحب شود، این عارضه به وجود میآید که با درد قسمت بیرونی زانو همراه است. کار کشیدن بیش از حد از زانوها چند روز پیاپی و بدون استراحت کافی، از عوامل اصلی سندرم باند IT است. یخ درمانی، استراحت و استفاده از داروهای ضد التهابی کمک زیادی به کاهش درد میکند.
تندونیتیز (Tendonitis): به تورم، سوزش و التهاب تاندونها و بافتهای الیافی که عضلات را به استخوانها متصل میکنند و در اطراف زانوها قرار دارند، تِندونیتیز میگویند که فشار بیش از حد به زانوها باعث ایجاد آن میشود.
استئوآرتریت زانو: از بین رفتن غضروف زانو همراه با درد زیاد، سختی عضلات، محدود شدن حرکت زانوها و تورم آنها را استئوآرتریت میگویند. آسیبدیدگیهای پیشین، بلند کردن وزن سنگین، عوامل ژنتیکی و صدمات مفصلی باعث آستئو آرتریت میشود. نحوه بروز آن در افراد متفاوت است. در برخی افراد سیر بیماری سریع و در برخی دیگر شدید است.
استئو آرتریت معمولاً در مفاصل انتهایی انگشتان گردن، کمر، زانوها و مفاصل لگن خود را نشان میدهد. درد گاه آنقدر شدید میشود که خواب فرد را مختل میسازد. کاهش وزن هر چند به اندازه ناچیز، تأثیر زیادی در کاهش درد دارد.
خانمها در معرض آسیبدیدگی زانو
به دلیل تفاوتهای آناتومیکی و نوسانات هورمونی ماهانه، زنان بیشتر از مردان به هنگام ورزش و نرمش دچار آسیبدیدگی زانو میشوند. افرادی که رانهای درشت و لگن پهنی دارند، با فشار روی رباطهایشان، زانوهایشان بیشتر آسیب میبینند. عدم تعادل ماهیچهها نیز خطر آسیبدیدگیهای زانوها را افزایش میدهد.
فعالیتهای زیاد فیزیکی در سنین بالای چهل سالگی در خانمها، مثل دو، تنیس و سایر ورزشها، بدون تقویت کردن عضلات پاها، همچنین کاهش ترشح استروژن و سایر تغییرات هورمونی که هر ماه یکبار اتفاق میافتد، باعث آسیبدیدگی جدی زانوها میشود. شایعترین علت آرتروز در خانمها ضعف عضله چهار سر ران است. این عضله بهطور طبیعی در زنان ضعیفتر است. فعالیت جسمی زیاد، وزن زیاد، چاقی و انحراف زانو به شکل پرانتزی باعث فشار بیشتر روی مفصل میشود.
حتی عوامل روحی روانی نیز در افزایش دردهای مفصلی تأثیر میگذارند. بهطور کلی آرتروز یعنی تخریب غضروف مفصلی زانو. آرتروز دو نوع است. آرتروز اولیه و آرتروز ثانویه. آرتروز اولیه با افزایش سن تقریباً در همه افراد ایجاد میشود و همه مفاصل را درگیر میکند؛ مثل مفصل زانو و مفصل رانی لگنی. آرتروز ثانویه در مفصلی به وجود میآید که مبتلا دچار آسیبدیدگی شده و تغییر کرده است؛ مثل مفصلی که شکسته باشد. ژنتیک، جنسیت، بالا بودن سن، ضربه و چاقی از مهمترین علل آرتروز هستند.
روشهای کاهش درد
در هر آسیب زانو اولین اتفاقی که میافتد، ایجاد التهاب است. این التهاب منجر به درد و تورم و کاهش توانایی حرکت مفصل زانو میشود؛ لذا باید با اقدامات زیر میتوان این التهاب را از بین برد.
استراحت زانوها: استراحت باعث کاهش کششهای مکرر روی زانو میشود و از التهاب بیشتر جلوگیری میکند.
یخ درمانی: تورم را کاهش داده و از آسیبهای حاد زانو جلوگیری میکند.
استفاده از بانداژ: باعث کاهش تورم و قرارگیری صحیح کشک در جای خود میشود.
استفاده از داروهای ضدالتهاب: باعث کاهش درد و التهاب میشوند؛ مثل ایبوپروفن اگر درد زانو بعد از چند روز بهبود نیافت و حتی بدتر شد؛ بهطوری که راه رفتن را مشکل کرد، همچنین علاوه بر درد زانو، تب، درد غیرقابل تحمل و تورم بسیار زیادی در زانوها به وجود آید، باید سریعاً به پزشک متخصص مراجعه کرد.
پزشک بعد از معاینه، رادیوگرافی و سیتی اسکن و احتمالاً آرتروسکوپی و MRI، اقدام به درمان میکند. در هر صورت پزشکان ارتوپد همواره چند توصیه مهم به افرادی، که از مشکلات زانو رنج میبرند، دارند: 1- همیشه تناسب اندام خود را حفظ کنید. 2- حرکات کششی انجام دهید و متناسب با آنها عضلات خود را تقویت کنید. 3- از روش آب درمانی استفاده کنید و داخل آب راه بروید (اگر خسته شدید ادامه ندهید). 4- هنگام ورزش کردن و برخی فعالیتهای فیزیکی از زانوبند استفاده کنید. 5- کفش مناسب بپوشید.
برای خواندن بخش اول- دردهای زانو- اینجا کلیک کنید.