رونق صنایع بورسی با نوسانات ارزی

براساس گزارش مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس، طی بهمن‌ماه 1401، شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 9/ 21درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 3/ 8درصدی مواجه شد. این گزارش تاکید دارد که شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی در آذرماه پس از ثبت بالاترین سطح در سال 1401، در دی‌ماه تحت‌تاثیر قطعی گاز صنایع رشد ماهانه منفی را تجربه کرد، اما در بهمن‌ماه تحت‌تاثیر رشد رشته فعالیت خودرو و قطعات نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش 9/ 21 و 6/ 21درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 3/ 8 و 3/ 9‌درصد مواجه شد. از آنجا که نرخ ارز در بهمن‌ماه روند صعودی به خود گرفته بود، افزایش نرخ ارز، بر قیمت فعالیت‌‌‌های بورسی نیز اثر گذاشت. براین اساس، در بهمن‌ماه 1401 نرخ رشد ماهانه قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی پس از نوسانات نرخ ارز در ماه‌‌‌های اخیر رشد مثبت 1/ 4درصدی را ثبت کرد و به بالاترین نرخ رشد پس از خردادماه رسید. همچنین رشد نقطه به نقطه پس از گذشت 10ماه صعودی شد و با 1/ 4‌درصد افزایش نسبت به ماه قبل، به 9/ 35‌درصد رسید.

شاخص تولید، فروش و قیمت صنایع بورسی با استفاده از داده‌های ماهانه شرکت‌های صنعتی بورسی پذیرفته‌شده در بورس محاسبه می‌شود. در تهیه این شاخص‌ها از اطلاعات ماهانه 302شرکت بورسی استفاده می‌شود. این شاخص‌ها علاوه بر اندازه‌گیری تغییرات میزان تولید، فروش و قیمت در بخش صنعت، در محاسبات ملی نیز نقش مهمی ایفا کرده و برآوردی از تغییرات ماهانه ارزش افزوده ایجادشده را در صنایع مختلف و به دنبال آن در کل اقتصاد منعکس می‌کنند. تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبه‌‌‌های مختلف، عامل کلیدی در تحلیل‌های خرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیم‌گیری در حوزه اقتصاد است. شاخص تولید بخش صنعت به دلیل تاثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخش‌‌‌های دیگر اقتصاد، به عنوان شاخص مهم اقتصادی کوتاه‌مدت استفاده می‌شود.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ماهانه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت‌های بورسی را محاسبه می‌کند. اهمیت این شاخص به‌روز برای اقتصاد ایران که تحولات زیادی دارد بیشتر خواهد بود؛ زیرا بازخورد شوک‌‌‌های واردشده به اقتصاد ایران و واکنش‌‌‌ سیاستگذاران باید در تواتر کمتر از فصل مورد رصد قرار گیرد؛ این درحالی است که آمار رسمی بخش حقیقی به صورت فصلی و با تاخیر ارائه می‌شود. طی بهمن‌ماه 1401، شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 9/ 21درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 3/ 8درصدی مواجه شده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین 15رشته فعالیت صنعتی بورسی، 13رشته فعالیت افزایش شاخص تولید و تنها دورشته فعالیت کاهش شاخص تولید را تجربه کرده‌اند. رشته فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «تجهیزات برقی» و «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید داشته‌‌‌اند. همچنین طی بهمن‌ماه 1401 نسبت به ماه قبل، رشته فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «تجهیزات برقی» و «فلزات پایه» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید داشته‌اند.

شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش 3/ 26درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 6/ 2درصدی مواجه شده است. طی بهمن‌ماه 1401، شاخص فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 6/ 21درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 3/ 9درصدی مواجه شده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل 12رشته فعالیت در شاخص فروش افزایش و سه‌رشته فعالیت در شاخص فروش کاهش داشته‌‌‌اند. رشته فعالیت‌‌‌های «تجهیزات برقی»، «خودرو و قطعات» و «کاشی و سرامیک» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش نسبت به ماه مشابه سال قبل و رشته فعالیت‌‌‌های «دارو» و «چوب و کاغذ» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته‌‌‌اند. همچنین در این ماه نسبت به ماه قبل، رشته فعالیت‌‌‌های «تجهیزات برقی»، «سایر کانی غیرفلزی» و «خودرو و قطعات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته فعالیت‌‌‌های «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات»، «شیمیایی به‌جز دارو» و «دارو» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته‌‌‌اند. شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 7/ 19درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 7/ 23درصدی مواجه شده است.

در بهمن‌ماه 1401 نرخ رشد ماهانه فعالیت‌‌‌های صنعتی بورسی پس از نوسانات نرخ ارز در ماه‌های اخیر رشد مثبت 1 / 4درصدی را ثبت کرده و به بالاترین نرخ رشد پس از خردادماه رسیده است، همچنین رشد نقطه به نقطه پس از گذشت 10ماه مجددا صعودی شد و با 1/ 4‌درصد افزایش نسبت به ماه قبل، به 9/ 35‌درصد رسید. میانگین سالانه شاخص قیمت نیز در بهمن‌ماه 1401 به روند نزولی یک‌سال اخیر خود ادامه داد و با 4/ 1واحد‌درصد کاهش نسبت به ماه قبل، 7/ 45‌درصد افزایش را نشان داد. در بهمن‌ماه 1401 شاخص تولید رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر برمبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 8/ 17درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 14درصدی داشت. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 9/ 22درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 5/ 11درصدی داشت. نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید زیربخش «لبنیات» کاهش داشت؛ اما نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش سه زیربخش اصلی این صنعت افزایش یافت.

در بهمن‌ماه 1401 شاخص تولید رشته فعالیت دارو برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 6/ 19درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ناچیز 4/ 0درصدی داشت. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 18درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 3/ 4درصدی داشت. نسبت به ماه قبل شاخص فروش زیربخش‌های اصلی و تولید «قرص و کپسول» کاهش یافت؛ اما نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید زیربخش «شربت و سوسپانسیون»، «سایر» و «قرص و کپسول» افزایش داشت. در بهمن‌ماه 1401 نرخ رشد ماهانه قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی پس از نوسانات نرخ ارز در ماه‌‌‌های اخیر رشد مثبت 1/ 4درصدی را ثبت کرد و به بالاترین نرخ رشد پس از خردادماه رسید. همچنین رشد نقطه به نقطه پس از گذشت 10ماه صعودی شد و با 1/ 4‌درصد افزایش نسبت به ماه قبل، به 9/ 35‌درصد رسید. میانگین ‌سالانه شاخص قیمت نیز در بهمن‌ماه 1401 به روند نزولی یک‌سال اخیر خود ادامه داد و با 4/ 1واحد‌درصد کاهش نسبت به ماه قبل، 7/ 45‌درصد افزایش را نشان داد.

با حذف ارز ترجیحی مواد اولیه رشته فعالیت «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر»، رشد ماهانه شاخص قیمت این رشته فعالیت در اردیبهشت و خردادماه به حدود 45 و 50‌درصد رسید؛ اما در ماه‌های بعد و پس از تخلیه اثر این شوک به‌شدت کاهش یافت، اما در دی و بهمن‌ماه اندکی افزایش یافت و رشد مثبت 1/ 2درصدی داشت. به طور مشابه رشد نقطه به نقطه قیمت در این رشته فعالیت هم از تیرماه مسیر نزولی را طی کرد و در بهمن‌ماه به 2/ 124‌درصد رسید؛ میانگین سالانه قیمت در این رشته فعالیت صعودی بود و به 124‌درصد افزایش یافت.

همچنین در بهمن‌ماه 1401، شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش 3/ 26درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 6/ 2درصدی مواجه شد. همچنین، شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 7/ 19درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 7/ 23درصدی مواجه شد. شاخص تولید با توجه به کاهش تولید «گندله» و «کنسانتره» نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش یافت. از طرفی شاخص فروش با توجه به افزایش فروش «گندله» و «کنسانتره» نسبت به ماه قبل رشد مثبتی را ثبت کرد.

برآورد این گزارش نشان می‌دهد، طی بهمن‌ماه 1401، شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 9/ 21درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 3/ 8درصدی مواجه شد. همچنین شاخص فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 6/ 21درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 3/ 9درصدی مواجه شد. شاخص قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل 9/ 35‌درصد و نسبت به ماه قبل 1/ 4‌درصد افزایش یافت.