در سندرم قلب شکسته که به عنوان کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو شناخته می شود، قلب به علت شرایط استرس زا مثل دعوای شدید و از دست دادن عزیزان دچار شوک می شود. اگرچه هنوز درمان مشخصی برای این مشکل یافت نشده است، اما معمولا متخصصین مصرف آسپرین را پیشنهاد می کنند. در ادامه همراه ما باشید تا به بررسی علل، علائم، راه های تشخیص و درمان سندرم قلب شکسته بپردازیم.
سندرم قلب شکسته چیست؟
در علم پزشکی هنگامی که قلب یک بیمار می شکند، بطن قسمت چپ ضعیف می شود و موجب تنگی نفس و درد خواهد شد. این بیماری یکی از انواع بیماری قلبی موقتی است که در آن بخش های انتهایی و میانی بطن چپ قلب دچار اختلال در پمپاژ خون به سرخرگ آئورت می شوند. این نارسایی در گروه نارسایی های ماهیچه قلب دسته بندی می شود. علت اصلی آن مربوط به استرس می شود. برخی خانم ها، بعد از پریود دچار این مشکل می شوند. استرس ناشی از بیماری حاد نیز باعث سندرم قلب شکسته شده و مشکلات پیچیده دیگری مانند حمله قلبی را ایجاد می کند. متخصصین معتقدند علت این سندرم حجم زیادی از هورمون ها نظیر آدرنالین است که در شرایط استرس زا ایجاد می شود و باعث اختلال در قلب خواهد شد.
قسمتی از سندرم قلب شکسته که در پزشکی به کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو معروف است، از واژه ژاپنی گرفته شده است. کلمه تاکوتسوبو در ژاپنی به معنای ظرف اختاپوس گیری است. دکتر دکر در این خصوص می گوید هنگامی که با کمک آزمایش، سندرم قلب شکسته در بیمار مورد تشخیص قرار می گیرد، در حقیقت پزشک متوجه می شود که قسمتی از قلب عملکرد درستی از خود نشان نداده است. در این وضعیت قسمت های دیگر قلب وظیفه قسمت از کار افتاده را بر عهده خواهند گرفت. این وضعیت قلب را مانند ظرفی می کند که ژاپنی ها از آن استفاده می کنند تا اختاپوس را به دام بیندازند.
علل بیماری شکستن قلب چیست؟
سندرم قلب شکسته در اثر ناراحتی و استرس ایجاد می شود. عوامل تنش زا در ارتباط با این بیماری نقش مهمی دارند، اصلی ترین دلایل بیماری شکستن قلب عبارتند از:
- جراحی
- بیماری های شدید جسمی مانند شکستگی، نارسایی تنفسی و عفونت های شدید
- تشخیص پزشکی ابتلا به بیماری های خطرناک
- مشکلات اقتصادی و شغلی
- بحث و مجادله عصبانیت
- اضطراب شدید
- از دست دادن عزیزان مخصوصا به طور غیر منتظره
- مورد بدرفتاری قرار گرفتن در محیط منزل
از لحاظ علمی، عوامل گوناگونی در ایجاد سندرم قلب شکسته نقش دارند. در بین تمام این عوامل، گروهی از هورمون ها که در رابطه با استرس های جسمی و روحی در جریان خون افزایش یافته اند، کاملا مورد بررسی رار گرفته اند که به کاکتول آمین ها معروف هستند. در شرایط طبیعی، افزایش این گروه هورمون ها در جریان روند استرس، موجب تنظیم و افزایش ضربان و قدرت انقباضی قلب، تنظیم و افزایش متناسب فشار خون و پاسخ عروق بدن به شرایط استرس زا خواهد شد.
به نظر می رسد در کسانی که دچار این بیماری هستند، افزایش نامتناسب کاتکول آمین و یا پاسخ نامتناسب بدن به این افزایش، موجب اختلال در عملکرد عروق بدن، بطن چپ و عضله قلب خواهد شد. برخی مطالعات نقش عوامل خانوادگی و ژنتیکی را در این بیماری مؤثر می دانند. کسانی که سابقه بیماری های روحی و عصبی مانند تشنج و بیماری های اضطرابی دارند، بیش از بقیه دچار سندرم قلب شکسته خواهند شد.
نشانه های سندرم قلب شکسته چیست؟
نشانه های سندم قلب شبیه حمله قلبی است. گاهی اوقات این بیماری با علائم زیر خود را نشان می دهد:
- غش (سنکوپ)
- ضربان قلب نامنظم
- فشار خون پایین
- ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
- ضعیف شدن بطن چپ قلب ( ضربان قلب شکسته ضعیف)
- درد ناگهانی و شدید قفسه سینه (آنژین صدری که جزو مهم ترین نشانه های این بیماری به شمار می رود)
- تنگی نفس
همان طور که اشاره کردیم یکی از اصلی ترین نشانه های تشخیص بیماری قلبی، درد در ناحیه قفسه سینه است. به همین خاطر اگر درد قفسه سینه شما شدید باشد، باید هر چه سریع تر به متخصص مراجعه کنید.
تشخیص سندرم قلب شکسته از چه راه هایی امکان پذیر است؟
اکثر اوقات دلیل درد قفسه سینه و تنگی نفس حمله قلبی یا سندرم قلب شکسته است. تپش قلب، حالت تهوع و استفراغ جزو نشانه هایی است که ممکن است ایجاد شوند. تشخیص دقیق سندرم قلب شکسته را با آزمایش هم می توان انجام داد. در این خصوص متخصص قلب و عروق برای تشخیص این بیماری چند آزمایش زیر را انجام می دهد:
- معاینه فیزیکی: متخصص علاوه بر معاینه فیزیکی، سوابق پزشکی بیمار را بررسی می کند. در اکثر مواقع افراد مبتلا به این بیماری، ممکن است هیچ نوع علائمی از حمله قلبی را نداشته باشند. متخصص در خصوص شرایط استرس که اخیرا با آن مواجه شده اید، از شما سوالاتی می پرسد.
- ام آر آی: در این آزمایش می بایست داخل یک دستگاه دراز کشیده و میدان مغناطیسی آن تصاویر دقیق از قلب را نشان می دهند.
- آزمایش خون: افراد مبتلا به این بیماری به طور معمول میزان بالایی از آنزیم های قلبی را در خون خود دارند.
- تست اکو قلب: این آزمایش در حقیقت سونوگرافی از قفسه سینه است. اکو قلب تصویری دقیق از ساختار قلب ارائه می دهد که با آن می توان شکل بزرگ و غیر طبیعی قلب را تشخیص داد.
- تست نوار قلب: در بیمارانی که در ناحیه قفسه سینه درد دارند، احتمال تشخیص کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو وجود دارد. در حقیقت بهترین تست سندرم قلب شکسته، ECG یا بررسی نوار قلب است. با این آزمایش ضربان قلب ثبت شده و این سیگنال های الکتریکی به متخصص در تشخیص هرچه سریع تر این سندرم کمک می کنند.
عوامل خطر سندرم قلب شکسته
عوامل مهم خطر سندرم قلب شکسته عبارتند از:
- مشکلات سلامت روان: افسردگی و اضطراب موجب می شود احتمال بروز به این بیماری تا حد قابل توجهی افزایش پیدا کند.
- رابطه جنسی: این عامل زنان را بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار می دهد.
- سابقه بیماری عصبی: افرادی که دارای اختلالات عصبی مانند تشنج یا ضربه به سر هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
- سن: بیشتر کسانی که به کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو مبتلا می شوند بالای 50 سال هستند.
عوارض و خطرات شکستن قلب
در اکثر مواقع کسانی که دچار این بیماری می شوند، بهبود پیدا کرده و دچار عوارض دراز مدت نمی شوند. با این حال، عواقب آن برای برخی از اشخاص جدی است، اما بعد از بستری شدن در بیمارستان طی یک تا چهار روز از بین رفته و کارکرد قلب شخص به حالت نرمال باز می گردد. نزدیک به 95 درصد بیمارانی که دچار سندرم قلب شکسته هستند، طی یک تا دو ماه بهبود پیدا می کنند. بیماران به طور معمول داروی برطرف کننده نارسایی قلبی را مصرف می کنند تا ضعف قلب جبران شده و آن را قوی تر سازد. این سندرم معمولا موجب مرگ نمی شود، مگر بیمارانی که شرایط حادی داشته باشند. درصد مرگ و میر با تأثیر مستقیم این سندرم از سه درصد کمتر است.
اما گاهی اوقات سندرم قلب شکسته خطرناک و کشنده است که عوارض آن شامل موارد زیر است:
اقدامات درمانی سندرم قلب شکسته
مهم ترین راه برای درمان سندرم قلب شکسته، از بین بردن عوامل استرس زا است. در وضعیتی که بیماری های جسمی سبب بروز قلب شکسته شده باشند، تلاش در جهت کنترل و درمان بیماری زمینه ای به بهبود وضعیت قلب کمک نماید. در مواردی که مشکلات روحی پیش زمینه این بیماری هستند، شرایط سخت تر است. زیرا در این موارد مانند از دست دادن عزیزان، بهبود شرایط روحی بیمار مستلزم گذشت زمان و اقدامات حمایت طولانی است. به همین خاطر برای درمان باید جلسات روان درمانی و مشاوره انجام شود تا فشار روحی کاسته شود.
بیماری هایی مانند افزایش چربی خون، سن بالا، دیابت، فشار خون، مصرف سیگار و عدم فعالیت فیزیکی موجب انسداد سرخرگ های کرونر و سکته قلبی می شوند. به همین دلیل درمان مناسب قند، فشار و چربی خون، ورزش متناسب و منظم، پرهیز از دخانیات، کنترل عصبانیت و استرس جزو بهترین راه ها برای جلوگیری از سندرم قلب شکسته هستند.
اقدامات دارویی
استامینوفن یکی از داروهایی است که برای کاهش سندرم قلب شکسته استفاده می شود. این دارو درد و تب را کاهش می دهد و از طریق تأثیرگذاری بر سیستم مرکزی، سبب کاهش درد می شود. مطالعات نشان می دهد تایلنول روی سندرم قلب شکسته تأثیر دارد. افرادی که دچار این سندرم شده اند، باید پیش از مصرف این دارو حتما با پزشک مشورت کنند. از دیگر داروهایی که در درمان سندرم قلب شکسته کاربرد دارند می توان به مسدودکننده های گیرنده آنژتانسین، اپی نفرین، کپسول دولوکستین، قرص ونلافاکسین، داروی لووتیروکسین، آنژیم مبدل آنژیوتانسین، دیورتیک ها، بتابلوکرها و رقیق کننده های خون اشاره کرد. مصرف این داروها به درمان مشکلات عصبی در افراد دیابتی، درمان افسردگی، واکنش های آلرژیک شدید یا درمان آسم کمک می کند.