شوک ۴۵ تا ۱۲۰ درصدی در نرخ عوارض ۱۰ آزادراه کلیدی، پرده از یک سوءمدیریت کهنه برداشت و پس از آنکه وزارت راه سالها در اصلاح تدریجی قیمتها ناتوان عمل کرد؛ حالا میخواهد عقبماندگی بازگشت سرمایه پیمانکاران را با فشار ناگهانی بر دوش مصرفکننده جبران کند ؛ آن هم در مسیرهایی که روشنایی و آسفالتشان فرسنگها با استانداردهای اولیه فاصله دارد.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، در حالی که سایه سنگین تورم بر معیشت مردم سنگینی میکند، وزارت راه با تصویب افزایش ۱۲۰ درصدی عوارض آزادراهی، شوک جدیدی به هزینه حملونقل کالا و مسافر وارد کرد و سؤالی که افکار عمومی را درگیر کرده این است که آیا کیفیت آسفالت و ایمنی مسیرها هم به اندازه نرخ عوارض، جهش داشته است؟
نرخ عوارض ۱۰ آزادراه کشور از جمله ساوه - سلفچگان، تهران-شمال، پل زال-اندیمشک، قطعات یک تا ۶ اصفهان شیراز، پردیس، اراک- خرمآباد، قزوی- رشت، اهواز- بندر امام (ره)، ارومیه- تبریز و تبریز- سهند افزایش یافت که کمترین میزان افزایش عوارض در این آزادراهها ۴۵ درصد بوده و در برخی آزادراهها این افزایش تا ۱۲۰ درصد نیز گزارش شده است.
این افزایش ناگهانی و چشمگیر نرخ عوارض آزادراهها موجی از انتقادات را به سمت وزارت راه و شهرسازی و سیاستگذاران بخش حملونقل روانه کرده است؛ آن هم در شرایطی که جامعه با تورم بالایی دست و پنجه نرم میکند، افزایش ۱۲۰ درصدی برخی نرخها با سیاستهای کنترل تورم همخوانی ندارد.
دومینوی گرانی کالاها از عوارضی ها کلید خورد
از آنجایی که بسیاری از این آزادراهها مانند اهواز- بندرامام یا اراک- خرمآباد جزء مسیرهای اصلی ترانزیت کالا هستند که افزایش عوارض مستقیماً بر قیمت تمام شده کالاهای اساسی و کرایه حملونقل اثر میگذارد. همچنین برای مسافران روزمره یا کسانی که به دلیل شغل خود مدام در این مسیرها تردد میکنند مانند آزادراه تبریز-سهند یا پردیس، این مبالغ بار مالی سنگینی ایجاد میکند.
وضع عوارض سنگین درحالی اتفاق رخ داده است که کیفیت پایین آسفالت، روشنایی ضعیف و ایمنی ناکافی در برخی از این آزادراهها بیداد میکند و بسیاری از کاربران جادهای براین باورند زمانی نرخ عوارض به صورت جهشی افزایش مییابد، باید بهبود ملموسی در کیفیت مسیر و خدمات رفاهی مشاهده شود در حالی که بسیاری از این مسیرها همچنان با مشکلات زیرساختی روبهرو است.
عوارض نجومی رانندگان را به قتلگاه های فرعی می فرستد
حتی در برخی از موارد دیده شده است زمانی که عوارض یک آزادراه بیش از حد گران شود، رانندگان بهویژه خودروهای سنگین تمایل پیدا میکنند از جادههای قدیمی و جایگزین استفاده کنند و این جادهها اغلب دوطرفه، باریک و فاقد استانداردهای ایمنی آزادراهی هستند که منجر به افزایش تصادفات و تلفات جادهای میشود.
حال این سوال مهم پیش میآید که چرا این افزایش قیمت به صورت تدریجی در سالهای گذشته انجام نشده تا اکنون نیاز به چنین شوک قیمتی نباشد؟ اگرچه وزارت راه استدلال میکند که این درآمدها برای نگهداری و بازگشت سرمایه بخش خصوصی ضروری است، اما شفافیت در مورد نحوه هزینهکرد این درآمدها وجود ندارد.
