اینزومنیا به‌عنوان یک بیماری اختلال خواب شناخته شده است که در آن مردم از بی‌خوابی و اختلال در خواب رنج می‌برند. آن‌ها ممکن است در خواب‌رفتن یا خواب ماندن تا زمان مورد نظر مشکل داشته باشند. اینزومنیا معمولا باعث خواب‌آلودگی روزانه، کم شدن انرژی، تحریک‌پذیری و خلق‌وخوی افسرده می‌شود. ممکن است باعث افزایش خطر تصادفات و همچنین مشکلات تمرکز و یادگیری شود. بی‌خوابی می‌تواند به‌صورت کوتاه‌مدت، به مدت چند روز یا چند هفته و یا بلندمدت و ماندگارتر از یک ماه رخ دهد. بی‌خوابی می‌تواند به‌طور مستقل و یا به‌علت وجود یک مشکل دیگر رخ دهد. با بنیتا همراه باشید.
در چهار مطلب می‌خواهیم شما را با این مشکل خواب آشنا کنیم. مواردی که در این مطالب به آن‌ها خواهیم پرداخت عبارتند از:
- مقدمه و معرفی بیماری
- شاخص DSM-5
- انواع بی خوابی
- علائم بی‌خوابی
- بی‌خوابی ناشی از مصرف مواد
- مکانیسم
- تشخیص
- پیشگیری
- درمان
مقدمه و معرفی بیماری
بین ده تا سی درصد از بزرگسالان در زمان‌های مختلف و نزدیک به نیمی از مردم در طول سال دچار بی‌خوابی هستند. حدود شش درصد از مردم به بی‌خوابی دچار هستند که وابسته به مشکل و علت دیگری نیست و حداکثر بیش از یک ماه طول می‌کشد. افراد بالای سال 65 بیشتر از افراد جوان‌تر تحت تأثیر قرار می‌گیرند. بیماری در زنان بیشتر از مردان است. سابقه ی بیماری اینزومنیا یا همان بی‌خوابی به دوره ی یونان باستان برمی‌گردد.
این‌گونه بررسی‌های اختلالات خواب، از طریق انجام مطالعات بر روی روند خواب صورت می‌گیرد. برای شروع معرفی بیماری بهتر است بگوییم که از علل بی‌خوابی می‌توان به استرس روانی، درد مزمن، نارسایی قلبی، پرکاری تیروئید، سوزش سر دل، سندرم پای بی‌قرار، یائسگی، داروهای خاص و داروهایی مانند کافئین، نیکوتین و الکل و شب‌کاری اشاره کرد.
برای دچار نشدن به این اختلال خواب بهتر است که بهداشت خواب را رعایت کنیم. بهداشت خواب شامل یک ساعت خواب ثابت، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، یک اتاق آرام و تاریک و ورزش منظم است. که در ادامه بیشتر به این روش‌ها اشاره خواهیم کرد.
در مورد درمان بیماری جالب است بدانید که هرچند قرص‌های خواب‌آور ممکن است به بیمار کمک کند، اما این داروها با صدماتی مانند زوال عقل و اعتیاد همراه است، به همین دلیل استفاده از دارو برای بیشتر از چهار یا پنج هفته توصیه نمی‌شود. اثربخشی و ایمنی درمان‌های جایگزین، هنوز نامشخص است.
شاخص DSM-5
شاخص‌های DSM-5 در واقع یک راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی محسوب می شوند. درباره‌ی این شاخص بهتر است بدانید که متخصّصان بهداشت روانی برای بر چسب گذاری رفتارهای ناهنجار در یک نظام طبقه‌بندی به توافق رسیده‌اند. محصول این توافق تحت عنوان یک کتاب مرجع تخصصی، یعنی (DSM-5) توسط انجمن روانپزشکی آمریکا در سال 2013 منتشر شده است.
در DSM-5، رفتارهای ناهنجار بر طبق شباهت‌ها و تفاوت‌های اصلی در شیوه‌هایی که افرادِ مبتلا به اختلال روانی رفتار می‌کنند، طبقه‌بندی می‌شوند.
.این شاخص‌ها برای بی‌خوابی عبارتند از:
1- شکایت و نارضایتی از میزان و یا کیفیت خواب که با یکی (بیشتر) از علائم مرتبط است.
2- اشکال در شروع خواب. (در کودکان، این مسئله ممکن است به‌عنوان اشکال در شروع خواب و بدون دخالت مراقب رخ دهد.)
3- مشکل حفظ خواب، بیداری‌های مکرر و یا مشکل در خوابیدن مجدد پس از بیدار شدن. (در کودکان، این ممکن است به‌صورت مشکل بازگشت به خواب بدون دخالت مراقب بروز کند.)
4- بیداری صبح زود با ناتوانی در بازگشت به خواب
علاوه بر این، مشکلات خواب باعث پریشانی و یا اختلال در فعالیت‌های مهم اجتماعی، شغلی، آموزشی، علمی، رفتاری و یا دیگر عملکردهای فردی و اجتماعی می‌شود.
5- مشکل بی‌خوابی که حداقل 3 شب در هفته رخ دهد.
6- مشکل بی‌خوابی که حداقل برای 3 ماه ادامه داشته است.
7- مشکل بی‌خوابی با وجود اینکه فرصت کافی برای خواب وجود داشته است.
8- بی‌خوابی مربوط به اثرات فیزیولوژیکی یک ماده (به‌عنوان‌مثال، مخدر مضر، دارو).
انواع
بی‌خوابی می‌تواند به‌صورت گذرا، حاد، یا مزمن رخ دهد. بی‌خوابی گذرا کمتر از یک هفته طول می‌کشد و می‌تواند توسط اختلال دیگری، مثلا با تغییر در محیط خواب، تغییر زمان خواب، افسردگی شدید، یا استرس ایجاد شود. عواقب آن نیز خواب‌آلودگی و اختلال عملکرد روحی مشابه کسانی که دچار محرومیت از خواب هستند.
بی‌خوابی حاد ناتوانی در خوب خوابیدن برای یک دوره کمتر از یک ماه است. اینزومنیا هنگامی رخ می‌دهد که حفظ خواب و یا باقی ماندن در خواب، به‌سختی صورت می‌گیرد و یا هنگامی‌که خواب باعث طراوت و تازگی فرد نشده و یا کیفیت خواب پایین است. این مشکلات با وجود فرصت کافی و شرایط مناسب برای خواب، رخ می‌دهد و درنتیجه برای انجام فعالیت‌های روزانه دچار مشکل می‌شوند. بی‌خوابی حاد نیز به‌عنوان بی‌خوابی کوتاه‌مدت و یا بی‌خوابی مربوط به استرس شناخته شده است.
در قسمت‌های بعدی نیز با ما همراه باشید تا درباره راه‌های تشخیص و درمان این بیماری صحبت کنیم.
