پایگاه خبری تحلیلی فردا: معمولا وقتی رییس جمهور ترامپ، دیگر کشور‌ها را تهدید می‌کند، دلیل آن را می‌دانیم. ولی در مورد توییت اخیر او درباره‌ی ایران خیلی چیز‌ها هنوز شفاف نیست، ترامپ در این توییت وعده داده است که ایران ”عواقبی را متحمل خواهد شد”.
زمانی را به یاد بیاورید که در سخنرانی دسامبر گذشته در سازمان ملل متحد قسم خورده بود کره شمالی را “کاملا نابود کند”. ترامپ گفت: اگر پیونگ یانگ به عناد خود با ایالات متحده یا متحدانش ادامه دهد تهدیدش را عملی خواهد کرد.
ترامپ در دو موقعیت جداگانه سوریه را بمباران کرد و در هر دو مرتبه در پاسخ به یک نگرانی کوته‌فکرانه، ولی مهم بود. استفاده‌ی بشار اسد از سلاح شیمیایی برای کشتن بسیاری از مردان، زنان و کودکان.
هرچند ترامپ و تیم اجرایی‌اش، دشمنی‌شان با ایران را مخفی نگه نمی‌دارند. ولی مشخص نیست یکشنبه شب دقیقا چه چیزی باعث ارسال این توییت از طرف ترامپ شد یا این‌که او می‌خواست به چه چیزی برسد.در ماه می، دولت ترامپ، ایالات متحده را از توافق هسته‌ای ایران خارج کرد، توافقی که لغو تحریم‌های تحمیل شده بر تهران از سوی ایالات متحده و دیگر کشور‌ها را به توقف برنامه‌ی هسته‌ای ایران مشروط می‌کرد. در ماه ژوئن، پس از خروج از توافق، دولت ترامپ گفت: تا پاییز، تحریم‌هایی را بر واردکنندگان نفت ایران تحمیل خواهد کرد. (دولتمردان از آن زمان این خواسته‌شان را تعدیل کرده‌اند).
اگرچه به‌نظر می‌رسد توییت ترامپ در واکنش به سخنرانی تلویزیونی حسن روحانی، رییس جمهور ایران، در روز یکشنبه بوده است. روحانی در صحبت‌هایش اخطار کرد صلح میان ایران و ایالات متحده، “مادر صلح‌ها” است و مواجهه‌ی این دو کشور “مادر تمام جنگ‌ها”.ولی حتی اگر توییت ترامپ در پاسخ به این صحبت بوده است، باز هم منطقی نیست. گذشته از این‌ها، ایران به طور جدی ورود به مناقشه با این دولت را قبلا هشدار داده‌است.
به‌عنوان مثال، در اکتبر گذشته، فرمانده نظامی ایران، سرلشکر محمدعلی جعفری، گفت: اگر ایالات متحده بخواهد دوباره تحریم‌هایی بر ایران تحمیل کند، می‌بایست پایگاه‌هایش را از حوزه‌ی موشکی ایرانی جابجا کند. آیت الله خامنه‌ای رهبر ایران در آوریل گذشته، مسلمانان را به اتحاد در برابر امریکا و دیگر دشمنان این کشور تشویق کرده است.حتی در آن زمان هم ترامپ هیچ گونه هشداری در رابطه با یک جنگ احتمالی به ایران نداده بود.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی امریکا، که پیش از پیوستنش به کابینه‌ی دولت ترامپ پیشروی حمله به ایران بود، دوشنبه صبح در پی توییت ترامپ این‌گونه نوشت “رییس جمهور ترامپ به من گفت: اگر ایران هر حرکت منفی انجام دهد، تاوانی پرداخت خواهد کرد که کشور‌های اندکی در گذشته پرداخته‌اند”. این صحبت بسیار نامفهوم و گنگ است، و به این موضوع اشاره دارد که هیچ دلیل مشخصی برای حمله‌ی توییتری ترامپ وجود ندارد و هیچ هدفی را دنبال نمی‌کرده است.
خوب، پس اینجا چه خبر است؟ چرا ترامپ اکنون اقدام به تهدید ایران کرده است؟
سه تئوری در مورد علت ارسال این توییت خصمانه وجود دارد.
اول از همه این‌که، همان‌طور که کولین کال و ویپین نارانگ متخصص مسائل سیاسی در واشنگتن پست، تئوری پردازی کرده‌اند، ترامپ از توافقش با کره شمالی درس اشتباهی گرفته است. ترامپ فکر می‌کند درشت‌گویی نهایتا به تنش‌زدایی می‌انجامد و طرف مقابل را به تسلیم در برابر خواسته‌های آمریکا وا می‌دارد.
ولی کال و نارانگ که هر دو منتقد سیاست خارجی ترامپ هستند، به نتیجه‌بخش بودن آن مطمئن نیستند. آن‌ها در ماه می‌این‌گونه نوشتند: “راهبرد افزایش تنش احتمالا به این موارد می‌انجامد: افزایش تنش، ایجاد حلقه‌ی فشار، اقدامات تلافی جویانه و تهدید‌های نظامی”. اگر ترامپ واقعا به این دلیل با چنین شدتی به روحانی حمله کرده است، احتمالا از عواقب آن خوشنود نخواهد شد.
دومین تئوری این است که ترامپ می‌خواهد اذهان عمومی و رسانه را از ملاقات بی‌نتیجه‌اش در هفته گذشته با ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه منحرف کند. در کنفرانس خبری پسا دیدار با پوتین در 16 جولای، وقتی رهبر روس، مداخله روسیه در انتخابات ریاست جمهوری 2016 ایالات متحده را انکار کرد، ترامپ از پوتین حمایت کرد، هرچند سازمان اطلاعات امریکا این مداخله را تایید کرده بود.
این اتفاق به بدترین هفته‌ی سیاست خارجی ترامپ منجر شد، دولت ترامپ در دوری کردن از اظهارنظر‌های ترامپ و جلوگیری از انتقادات گسترده، ازجمله از طرف رهبران جمهوری‌خواه، با شکست مواجه شد. ولی اگر ترامپ، توجه مردم، به‌ویژه اعضای حزب جمهوری‌خواه کنگره، را بر ایران متمرکز کند، شاید بتواند هفته‌ی بدی که با روسیه داشته است را از یاد آن‌ها بزداید.
سومین و آخرین توضیح در این باره از سوی حامیان سیاست خارجی ترامپ مطرح شده است. بر طبق این تئوری، این توییت بخشی از یک برنامه‌ی بلند مدت است.
متیو کرونینگ، متخصص اتاق فکر شورای آتلانتیک در مورد ایران، در واشنگتن این‌گونه گفت: “هدف دولت افزایش فشار بر ایران است تا ایران را به بازمذاکره بر سر توافق هسته‌ای مجبور کند. شرایط بهتر مستلزم فشار بیشتر است، بنابراین توییت ترامپ، تحریم‌های شدیدتر، و علنی کردن نقض حقوق بشر در ایران، همه بخش‌هایی از این راهبرد گسترده هستند”.
ترامپ بار‌ها این موضوع را مطرح کرده است که خواهان توافق بهتری با ایران است، توافقی که در آن تهران بپذیرد هرگز یک برنامه‌ی هسته‌ای عملیاتی نخواهد داشت. ممکن است توییت ترامپ تنها یک تهدید باشد، تا به روحانی و دیگران اخطار دهد ممکن است ترامپ نوعی گزینه‌ی نظامی را درنظر بگیرد که با خواسته‌هایش سازگار نیست.
فارغ از این‌که کدام‌یک از این تئوری‌ها صحیح است، نگرانی بزرگ فعلی این است که تهدید ترامپ به‌صورت بالقوه می‌تواند به جنگ بیانجامد؛ و به گفته‌ی زک بوچمپ، همکار من، این برون‌داد “هزاران نفر را به کشتن خواهد داد، اندک ثبات سیاسی موجود در خاورمیانه را از بین خواهد برد، و اثر مخربی بر اقتصاد جهانی خواهد داشت، با وجود تمام این‌ها، در پایان بخشیدن دائمی به جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران با شکست مواجه خواهد شد. ”
این احتمال وجود دارد که سخنرانی روحانی آن‌قدر خشم ترامپ را برانگیخته باشد که او را بر آن داشته است تا یک پیام تند در پاسخ به روحانی ارسال کند. هنوز هم، فارغ از علت ارسال این توییت، شوکه کننده است شاهد پاسخی از سوی رییس جمهور باشیم که می‌تواند به جنگ منجر شود.
منبع: وکس
مترجم: فاطمه بختیاری
