ماهان شبکه ایرانیان

سازه های آبی شوشتر ، شکوه معماری ایرانی

کشورمان #ایران از دیرباز تاریخی عمیق و شکوهمند داشته است و در صنعت و پیشه وری در دوره های مختلف پیشرو بوده است . اگر نگاهی به گذشته بیندازیم خواهیم دریافت که در معماری و ساخت بناها از بسیاری دیگر از تمدن های هم دوره جلوتر بوده ایم .

کشورمان #ایران از دیرباز تاریخی عمیق و شکوهمند داشته است و در صنعت و پیشه وری در دوره های مختلف پیشرو بوده است . اگر نگاهی به گذشته بیندازیم خواهیم دریافت که در معماری و ساخت بناها از بسیاری دیگر از تمدن های هم دوره جلوتر بوده ایم .

از دوران هخامنشیان تا به امروز بناها و مجموعه های ساختمانی زیادی ساخته شده است و می توان در آن ها زیبایی را در کنار کار آمدی ان ها یافت . در دوره های متفاوت ما شاهد سبک های مختلفی در معماری بنا ها بوده ایم . این تفاوت ها به نوع حکومت ها و همین طور تغییرات #فرهنگی و اجتماعی بستگی داشته است و برای مثال می توان به نوع #معماری به پیش و بعد از ورود اسلام به ایران یافت . 

سفری خواهیم داشت به استان خوزستان ، شوشتر . با سازه های آبی شوشتر آشنا خواهیم شد و از دیدن آن ها سخت به وجد خواهیم آمد . زیبایی را خواهیم یافت و این که چگونه مهندسین و معماران آن دوران توانسته اند چنین سازه ای را در آن دوره بسازند . 

همراه کارناوال باشید تا سفر خود را آغاز کنیم . 

سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر

سازه های آبی شوشتر ، شاهکاری از دوران قدیم

در #شوشتر مکانی وجود دارد که به آن سازه های آبی شوشتر گفته می شود که یک سیستم آبیاری پیچیده می باشد . این سازه ها طبق مطالعات عمری طولانی دارند و باز می گردند به دوران هخامنشیان و حکومت داریوش بزرگ ، قرن 5 پیش از میلاد . از #رود کارون یک مجرای جدا شده است و در اصل یک خندق در اطراف شهر بوجود آمده است تا دشمن نتواند به راحتی وارد این شهر شود . بر روی خندق پل هایی ساخته شده و روبروی هر پل یک دروازه قرار گرفته است . 

در ساخت این سازه سیستمی قرار گرفته تا آب را از قنات ها به انبار های اختصاصی خانه ها ، ساختمان ها و آسیاب های آبی هدایت کند . این تونل ها مصرف دیگری نیز داشته اند و در زمان بسته بودن دروازه ها آب را در خود ذخیره می کرده اند . این سیستم آبی در قرن 19 دیگر مورد استفاده قرار نگرفته است ولی امروزه می توان اثر قنات ها را در سرداب خانه های شهر یافت . 

در ادامه به بررسی اجزای این سازه ی #باستانی و حیرت انگیز خواهیم پرداخت .

 

سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
در حال بارگذاری ویدئو ...

در مورد سازه ی آبی شوشتر بیشتر بدانیم

این سازه در دوران حکومت هخامنشیان ساخته شده است ولی در دوره ی ساسانی گسترش یافت و بازسازی شد که می شود قرن سوم بعد از میلاد . این را باید گفت که کارگرانی که بر روی این سازه کا می کردند را سربازان رومی تشکیل می دادند که شاپور اول ، پادشاه ساسانی در زمان جنگ با امپراطور روم والریان به اسارت گرفته بوده است . به دستور پادشاه آن ها وظیفه داشته اند تا یک سیستم آبی و آبیاری بسازند که از یک کانال و دو سد برای هداست آب تشکیل می شده است . یکی از این مجرا ها گرگر نام دارد که از کارون نشات می گیرد و بعد از گذشت 50 کیلومتر بار دیگر به آن می پیوندد و  جزیره ی میان آب را تشکیل می دهد . شوشتر در قسمت شمال این مجرا قرار گرفته است و اب به داخل آن می ریخته و آب باقی مانده برای مصرف به زمین های کشاورزی و باغ ها هدایت می شده است تا همگان از این سازه بهره ببرند . 

بند قیصر سدی 500 متری است که در مسیر عبوری رود کارون واقع شده است . طبق یافته های تاریخی ساخت این سیستم آبیاری در مدت 3 تا 7 سال به طول انجامیده است . 

از لحاظ گردشگری و توریستی این سازه جذابیت های زیادی دارد و از ان ها می توان به آب هایی اشاره کرد که به حوزه ی رودخانه می ریزند . بعد از ریخته شدن آب در این حوزه ها به سمت دشت جنوبی هدایت می شود و در نهایت به مزارع  باغ هایی می رسد که حدود 40000 هکتار وسعت دارند . این سازه ی شگفت انگیز هزاران سال برای مردمان این منطقه کار می کرده است و در کنار ان ها بوده است و تا قرن 19 میلادی مورد استفاده قرار می گرفته است و در نهایت بسوی خراب شدن پیشرفت و رها شد . 

سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر

فهرستی از اجزای این سازه

این سازه از اجزای مختلفی تشکیل شده است و قسمت های مختلفی دارد که عبارت اند از :

1) بند میزان                                                          

2) برج کلاه فرنگی                                                      

3) رودخانه ی دست کند گرگر                       

4) پل بند گرگر                                                        

5) مجموعه آبشار ها و اسیاب های آبی  

6) بند برج عیار و نیایشگاه صابئین

7) بند ماهی بازان شوشتر  

8) قللعه ی سلاسل  

9) کانال داریون  

10) پل بند شادروان  

11) بند خاک

12) پل بند لشکر و پل شاه علی

13) بندر شرابدار

14) بند دارا

 

در ادامه قسمت هایی که درای اطلاعات هستند را بررسی خواهیم کرد . 

سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر

بررسی اجزای سازنده ی این سازه

در این قسمت بررسی قسمت های مختلف این سازه خواهیم پرداخت و خواهیم دید که با چه شاهکاری از لحاظ معماری و مهندسی مواجه هستیم . 

1) پل بند شرابدار

در جنوب شوشتر بر روی نهر داریون که به آن نهر رقت هم گفته میشود بند شرابدار قرار گرفته است . این سازه میان دو سازه ی مهم به نام های پل بند لشکر و پل بند ماهی بازان می توان یافت . حصار شهر در قسمت جنوبی پل بند شرابدار قرار گرفته است . 

در فهرست آثار ملی این پل با شماره ی 4218 به ثبت رسیده است . 

 

سازه های آبی شوشتر

2) بند میزان و کلاه فرنگی

این قسمت از این سازه ی آبی یکی از مهمترین آن به حساب می آید . این قسمت رودخانه ی کارون را به شاخه ی شطیط و گرگر تقسیم می کند . بند میزان و کلاه فرنگی به شماره ی 2331 در فهرست آثار ملی ثبت شده است . 

سازه های آبی شوشتر

3) نهر گرگر

در شمال شهر شوشتر توسط بند مزان نهر گرگر از رود کارون جدا می شود و به سمت جنوب حرکت می کند . این نهر شاخه ای مصنوعی از رود کارون به حساب می آید . 

نهر گرگر با شماره ی 17599 در فهرست آثار ملی به ثبت شده است . 

سازه های آبی شوشتر

4) نهر داریون

این نهر در دوره ی حکومت داریوش اول حفر شده است و نقش آن آبیاری دشت میاناب شوشتر بوده است . نهر داریون با شماره ی 4141 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است . 

سازه های آبی شوشتر

5) بند ماهی بازان

این بند و نقش آن بالا نگهداشتن سطح آب بوده است و در زمین های شهر تاریخی دستوا قرار گرفته است . بند ماهی بازان با شماره ی 4207 در فهرست آثار ملی ثبت شده است . 

سازه های آبی شوشتر

6) بند دختر

در آخرین تنگه ی کوهستانی که رود کارون از ان می گذرد بند دختر قرار گرفته است .

 

سازه های آبی شوشتر

7) بند دارا

در منطقه ی میاناب بر روی رود گرگر بند دارا قرار گرفته است و ساخت آن ب دوره ی هخامنشیان باز می گردد . 

سازه های آبی شوشتر

8) محوطه ی شرقی

در قسمت شرقی سازه های آبی 10 آسیاب قرار گرفته است . از این آسیاب ها می توان به دو برادران ، داراب خان ، حاج مندل ، راتق ، دهانه ی شهر اشاره کرد . هر یک از این آسیاب ها دو سنگ آسیاب دارند . 

اب مورد نیاز این آسیاب ها بوسیله ی تونل دهانه ی شهر تامین می شود . 

 

سازه های آبی شوشتر

9) محوطه ی شمالی

ساختمان و سازه هایی که در قسمت شمالی این منطقه قرار گرفته است عمر نسبتا کمی به دیگر سازه ها دارند . در این ناحیه نیز آسیاب هایی به نام های رضا گلاب یا پنیری ، رضوان و آسیاب های خدایی قرار گرفته است . 

در سال 1332 کارخانه ی برق مستوفی در این قسمت ساخته شد و تاسیسات آن را می توان دید . 

آب این آسیاب ها توسط تونل سه کوره و آب مورد نیاز کارخانه ی برق از طریق تونل دهانه ی شهر مورد استفاده قرار می گیرد . 

سازه های آبی شوشتر

10 ) محوطه غربی

تونل سه کوره 21 آسیابی که در این منطقه قرار گرفته اند را تامین می کند . برای ورود به محوطه ی غربی باید از روی پل دوپلون گذر کرد . دو نوع آسیاب در این قسمت ساخته شده است و امروزه نیز می توان آن ها را دید . به این آسیاب ها شیبی و تنوره ای گفته می شود . 

در کنار آسیاب ها کارخانه ی یخ جولازاده که در سال 1344 ساخته شده است قرار دارد . 

سازه های آبی شوشتر

11) کانال سه کوره 

این کانال یکی از مهم ترین کانال ها به حساب می آید و آب بسیاری از آسیاب ها را تامین می کند . 

سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر

ویژگی های سازه ی آبی شوشتر

از دوران کهن تا به امروز سازه های آبی شوشتر به عنوان یکی از بهترین و نمونه ترین سازه ها به حساب می آمده است . این مجموعه از سد ها ، کانال ها ، آسیاب های ابی و تونل ها تشکیل شده است . از این سازه در بسیاری از کتب های تاریخی یاد شده است و از عظمت و خاص بودنش سخن ها به میان آمده است . گرچه امروزه تبدیل به مکانی گردشگری شده ولی هنوز شکوهمند می باشد . 

تونل ها ی سه گانه آب را به مجموعه می رسانند و سپس به کانال های متفاوتی تقسیم می شوند . یکی از جالب ترین ویژگی ها نزدیک بودن آسیاب ها و #آبشار ها به بافت #تاریخی شهر شوشتر می باشد . 

طبق تحقیقات به عمل آمده در گذشته مهندسین زیادی در این منطقه بر روی سیستم های آب رسانی کار می کرده اند این سازه از شاهکار های آنان می باشد . قدیمی ترین آثار موجود در این منطقه متعلق به دوره ی پارینه سنگی می باشد و به پیش از تاریخ باز می گردد . شوشتر در دوره ی حکومت اشکانیان پایتخت حاکمان #خوزستان به حساب می آمده است و همچنین در دوره ی ساسانیان یکی از مهم ترین مناطق خوزستان بوده است . 

سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر

تاریخچه و بازسازی این سازه ی آبی

در تاریخ آمده است که اردشیر بابلیان سازه و بنا های شوشتر را بازسازی کرده است . در آن دوره شوشتر جزیره ای میان آب ها نامیده می شده است و سپس معماران و مهندسین در گوشه و کنار آن شروع به ساخت تونل و کانال هایی که امروزه می توان آن ها را دید کردند . 

بعد ها و در زمان شاپور ساسانی شوشتر در نهایت ایستادگی قد علم کرده بود و در اوج شکوفایی به سر می برد . امروزه این مکان را می توان موزه ای دانست که متشکل شده است از سازه های آبی ، تونل ها و آسیاب های آبی که با نگاه به آنان می توان در تاریخ سفر کرد .این مکان در کره ی زمین بی مانند شناخته می شود و سالیان سال است محققان بر روی آن تحقیق می کنند . 

در تابستان سال 87 سازه های آبی شوشتر به همراه تمامی قسمت های آن به ثبت آثار جهانی یونسکو و به عنوان دهمین اثر ایران شناخته شد . ثبت شدن این سازه مراحل جالب و قابل توجهی را پشت سر گذاشته است . ابتدا در اطراف این سازه گروه های پژوهشی و تحقیقاتی اقدام به جستجو کردند . 

یونسکو اعلام کرد که آسیاب های آبی تنها بخشی از سازه های بهم پیوسته ی شوشتر هستند و به همین دلیل کار بر روی تحقیق و جمع آوری اطلاعات کاملی از تمامی بخش ها آغاز شد . 

در نهایت در سال 2009 و در 26 ژوئن برابر با 5 تیر ماه 1388 در شهر سویل اسپانیا این منطقه ی باستانی با عنوان نظام آبی تاریخی شوشتر با شماره ی ثبت 1315 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید . 

سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر

سازه های آبی شوشتر از نگاه گردشگران

ابن بطوطه یکی از سفرنامه نویسان به نامی است که به شوشتر در زمان اوج شکوفایی آن سفر کرده است . طبق نوشته های او در این شهر با علمایی ملاقات داشته است و با دانش های آن ها آشنا شده است . 

او در نوشته های خود از نام های عربی شوشتر استفاده کرده است و از این شهر با نام های معرب تستر یا توستر یاد کرده است . 

در نوشته های ابن بطوطه خواهید دید که چگونه از عظمت پل های این شهر یاد کرده است . 

امروزه گردشگران زیادی به این شهر سفر می کنند و از جاذبه های تاریخی آن لذت می برند . 

سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر

به دیدن این سازه های آبی بروید

برای رسیدن به این مکان فقط کافی است به استان زیبای خوزستان سفر کنید و سپس بوسیله ای اتوبوس و یا اتومبیل خود را به شوشتر برسانید . 

آدرس : خوزستان ، شوشتر ، خیابان طالقانی

Address : khuzestan . shooshtar . taleghani st

سازه های آبی شوشتر
نقشه ی سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر

ویدیوی از سازه های آبی شوشتر

در حال بارگذاری ویدئو ...

سخن کارناوال

سفرمان چگونه بود ؟ آیا تا به حال به این مکان سفر کرده اید ؟ تجربه ی خود را با ما در میان بگذارید . 

قیمت بک لینک و رپورتاژ
نظرات خوانندگان نظر شما در مورد این مطلب؟
اولین فردی باشید که در مورد این مطلب نظر می دهید
ارسال نظر
پیشخوان