انحراف ناگهانی تانکر حمل سوخت در جاده کاشان به نطنز و برخورد با اتوبوس مسافربری 20 نفر از جمله دو کودک را به کام مرگ کشاند.این حادثه ساعت 11 و 30 دقیقه شامگاه دوشنبه در کیلومتر 12 محور بادرود نطنز رخ داد.
براساس گزارش‌های مقدماتی این اتوبوس که متعلق به تعاونی هفت پایانه اتوبوسرانی تهران بود، با 37 مسافر از پایتخت به مقصد کرمان در حرکت بود که به‌دلیل تغییر مسیر ناگهانی راننده تانکر مواد سوختی با آن برخورد کرده و در وسط جاده واژگون و منفجر شد.
بر اثر این انفجار 19 نفر در محل جان باختند و یک مجروح نیز در بیمارستان تسلیم مرگ شد. دیگر مسافران این اتوبوس و راننده نیز مصدوم شدند. این تنها حادثه اتوبوس مسافربری در جاده‌های کشور نبود همین 3 ماه پیش بود که در حادثه‌ای مشابه اتوبوس مسافربری سنندج در نزدیکی پایانه مسافرتی به یک تانکر حمل سوخت برخورد کرد و 13 نفر زنده زنده در آتش سوختند.
چهار روز قبل نیز یک اتوبوس دوو که حامل 38 تبعه کشور پاکستان بود و عازم کربلا بودند در کیلومتر 18 محور جوکار- تویسرکان واژگون شد. در این حادثه یک نفر کشته و یک نفر در بیمارستان بستری شد. بنابر نظر اولیه کارشناسان پلیس راه، علت حادثه تخطی از سرعت مطمئنه بوده است.
تردد بی‌نظارت تانکر‌های مرگ در جاده‌های کشور
سردار حمیدی، فرمانده پلیس راه کشور درباره حادثه برخورد اتوبوس با تانکر سوخت با تأیید قصور صددرصدی راننده تانکر حامل گازوییل در بروز این سانحه دلخراش گفت: «در این حادثه تانکر و اتوبوس هم مسیر بوده‌اند. بررسی‌های کارشناسان نشان داده است این اتفاق بر اثر تغییر جهت ناگهانی راننده تانکر و قرار گرفتن آن در مسیر اتوبوس رخ داده است.
تحقیقات از راننده تانکر ادامه دارد و به نظر می‌رسد این فرد در زمان تصادف تمرکز لازم را نداشته است.» فرمانده پلیس راه کشور در ادامه افزود: «در این سانحه دو دلیل پنهان وجود دارد که تلفات این سانحه دلخراش را تشدید کرده است. نخستین موضوع به ضعف بدنه اتوبوس اسکانیا مربوط می‌شود.
در این حادثه اتوبوس پس از واژگونی روی سقف به‌دلیل ضعف مقاومت ستون‌ها به‌طور کامل مچاله شده و مسافران آسیب دیده در میان آهن پاره‌ها گرفتار شده و راه فرار نداشتند. این مشکل در اتوبوس‌های اسکانیا بویژه مدل‌های قدیمی آن بار‌ها حادثه آفرین شده است. بار‌ها در این باره به مسئولان هشدار داده شده، اما هنوز هیچ اقدامی از سوی شرکت سازنده و وزارت صنعت و معدن برای حل این مشکل انجام نشده است.
دومین معضلی که باید به آن رسیدگی شود بحث کنترل نظارتی بر ساعت تردد رانندگان تریلی است. ما توانستیم این کنترل را با نصب تجهیزات در اتوبوس‌ها به اجرا درآوریم، اما در مورد تانکر‌ها و خودرو‌های باری مسئولان مربوطه همچنان مقاومت کرده و پلیس هیچ کنترلی بر رفتار رانندگان تانکر‌ها ندارد. البته بخشی از این مقاومت‌ها برای نصب سامانه‌های کنترلی به خاطر معضل قاچاق سوخت است.
بسیاری از رانندگان تانکر‌های سوختی و خودرو‌های باری بیش از 15 ساعت در جاده‌ها رانندگی می‌کنند. این در حالی است که استاندارد رانندگی برای آن‌ها 8 تا 9 ساعت است. به همین خاطر هر دو سه روز یک بار شاهد حادثه جاده‌ای مرتبط با این خودرو‌های سنگین حامل سوخت هستیم.
امیدواریم دادستان کل کشور و دادستان اصفهان در این حادثه دستوراتی را صادر کنند تا بتوان از تکرار این وقایع تا حد زیادی جلوگیری کرد.» سردار حمیدی ادامه داد: «پلیس بدون دستور قضایی اجازه ممنوعیت تردد اتوبوس‌های اسکانیا را ندارد. در حال حاضر 2 تا 3 هزار اتوبوس اسکانیا در سامانه حمل و نقل فعالیت دارند که اصلاح ساختار آن‌ها به تصمیم مراجع قضایی، وزارت صنعت و معدن و کارخانه سازنده آن‌ها بستگی دارد.»
ضعف بدنه اسکانیا، عامل افزایش تلفات
اتوبوس‌های اسکانیا که امروزه در شبکه سفر‌های بین شهری فعالیت می‌کنند، به‌گونه‌ای ساخته شده‌اند که در صورت سانحه امکان خروج مسافران از در انتهایی وجود ندارد.
مسئول یکی از تعاونی‌های بین شهری با تأیید ضعف ساختاری اتوبوس‌های اسکانیا و غیرممکن بودن استفاده از در عقبی اتوبوس در زمان سانحه گفت: «اتوبوس‌های ولوو که در گذشته در شبکه بین راهی فعال بود به لحاظ امنیتی قابل اعتمادتر بود چراکه در صورت بروز حادثه امکان خروج مسافران از در انتهایی وجود داشت، اما در اتوبوس‌های اسکانیا این امکان نیست.»
وی در پاسخ به این سؤال که آیا چکش اضطراری برای شکستن شیشه‌ها وجود دارد یا نه، افزود: «در همه اتوبوس‌های جدید چکش شکستن شیشه‌ها وجود دارد، اما وقتی حادثه سنگینی رخ می‌دهد، مسافران فرصت استفاده از این چکش‌ها را برای شکستن شیشه‌ها و خروج پیدا نمی‌کنند.
ضمن اینکه بدنه اتوبوس‌های اسکانیا خیلی مقاوم نیست و در آن‌ها از پروفیل‌هایی استفاده شده که با ضربه محکم کاملاً منهدم می‌شود. در این شرایط وقتی تصادف شدیدی اتفاق می‌افتد، اتوبوس مچاله شده و بسیاری از مسافران تحت فشار بدنه اتوبوس جان خود را از دست می‌دهند.
در این سانحه نیز شاید اگر بدنه قوی‌تر بود برخی از مسافران می‌توانستند با خروج بموقع از مرگ نجات پیدا کنند. به هرحال بهتر است کارخانه‌های تولیدکننده اتوبوس‌ها قدری قدرت بدنه آن‌ها را افزایش دهند تا در صورت بروز چنین سوانحی امکان خروج مسافران و مجروحان در کمترین زمان ممکن باشد.»
آتشی که 9 ساعت شعله ور بود
مجتبی خالدی، سخنگوی سازمان اورژانس کشور گفت: «با توجه به گستردگی حریق این اتوبوس، 9 ساعت طول کشید تا آتش‌نشانان موفق به مهار آتش شدند. امدادگران بلافاصله پس از خاموش شدن آتش وارد عمل شدند و مصدومان را به چند مرکز درمانی در اصفهان و کاشان انتقال دادند.
این اتوبوس در بین راه نیز مسافر سوار کرده بود که در ساعات اولیه برآورد تعداد مسافران را با مشکل مواجه کرد. این تصادف 19 مصدوم داشت که 8 نفر از آن‌ها از بیمارستان مرخص شدند.»
تعیین هویت 19 جانباخته
براساس اعلام پزشکی قانونی استان اصفهان از 19 جسد تحویل داده شده 17 نفر بزرگسال و 2 نفر کودک بودند. علی سلیمان‌پور، مدیر کل پزشکی قانونی گفت: «نمونه‌گیری DNA در اداره‌های کل پزشکی قانونی استان‌های اصفهان، تهران و کرمان انجام شد.
پس از دریافت نمونه DNA از اجساد و بستگان درجه یک جانباختگان و تشخیص هویت، هماهنگی‌های لازم با مراجع قضایی انجام گرفته و دستور صدور جواز و تحویل اجساد داده شده است. همه هزینه‌های پزشکی قانونی و انتقال جانباختگان به زادگاهشان رایگان است.»
بیشتر مصدومان ترخیص شده اند
دکتر محمد صابری، رئیس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیر مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: «6 نفر از مصدومینی که در بیمارستان شهید بهشتی کاشان بستری بودند، با اتوبوس آمبولانس به کرمان منتقل شدند، 7 نفر دیگر نیز که از بیمارستان شهید بهشتی کاشان ترخیص شدند با ماشین شخصی به کرمان انتقال یافتند.
براساس آخرین گزارش‌ها، یک نفر با سوختگی 15 درصد در بیمارستان سوانح سوختگی و یک نفر از مصدومین با سوختگی 20 درصد همراه با عارضه قلبی در بیمارستان شهید چمران اصفهان بستری هستند. یکی از این مصدومان (مریم شهریاری) اهل تهران است که جراحی شده و یک نفر اهل انار است که در اورژانس این بیمارستان بستری است و با وجود وضعیت مطلوبی که دارد، اما غیر قابل انتقال اعلام شده است.
12 مصدوم نیز از بیمارستان فاطمیه بادرود ترخیص شدند. تعداد 4 دستگاه آمبولانس مخصوص حمل جسد از شهرداری‌های انار، امین شهر انار، رفسنجان و شهربابک جهت انتقال اجساد عازم اصفهان شده‌اند.»
گفتگو با مجروحان حادثه
مرد جوانی که در سانحه واژگونی و انفجار اتوبوس دچار سوختگی شده بود، گفت: ساعت 6 عصر از ترمینال بلیت گرفتم و اتوبوس ساعت 6 و نیم راه افتاد. اتوبوس در قم برای شام نگه داشت و 20 دقیقه بعد دوباره وارد جاده شد. من خوابم برده بود که ناگهان با ضربه شدید از جا پریدم.
اتوبوس در هوا می‌چرخید و آتش گرفته بود. بوی گازوییل می‌آمد و لباس‌های من هم آتش گرفته بود. خواست خدا بود که از زیر موتور سمت عقب ماشین روزنه‌ای را پیدا کردیم و با 6 نفر دیگر از مسافران بیرون آمدیم. زمانی که از اتوبوس فاصله گرفتیم 3 یا 4 نفری را دیدیم که ایستاده بودند. چند لحظه بعد هم تانکر آتش گرفت. اتوبوس نو نبود و خیلی بد حرکت می‌کرد. در این تصادف اتوبوس کامل سوخته بود و فقط چند نفری که عقب نشسته بودیم توانستیم فرار کنیم.»
یکی دیگر از مسافران نیز گفت: «ساعت 6 بعد از ظهر سوار ماشین شدم و بین ساعت 11 تا 12 شب تصادف اتفاق افتاد. اتوبوس واژگون شد. ما قسمت انتهایی اتوبوس بودیم آتش از قسمت جلوی اتوبوس شروع شده بود. شیشه‌ها را نمی‌شد شکست، اما ما دریچه‌ای پیدا کردیم و از داخل اتوبوس شعله ور فرار کردیم.»
تشکیل پرونده قضایی برای سانحه نطنز
رئیس کل دادگستری استان اصفهان در این باره گفت: «با توجه به دستور ریاست قوه قضائیه مبنی بر رسیدگی سریع به پرونده حادثه تصادف اتوبوس مسافربری در آزادراه نطنز-بادرود، قاضی ویژه‌ای برای رسیدگی به این پرونده تعیین شده است.»
پیام تسلیت رئیس جمهوری و رئیس قوه قضائیه
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران در پیامی جان باختن مسافران اتوبوس در محور نطنز را تسلیت گفت. در بخشی از این پیام آمده است: «لازم است مسئولان استانی بویژه استاندار اصفهان با همراهی دستگاه‌های ذیربط برای درمان مجروحان و تسکین آلام خانواده‌های داغدیده تلاش کرده و در اسرع وقت نسبت به بررسی علل وقوع این حادثه اقدام کنند.
متأسفانه تکرار چنین حوادث ناگوار و جبران‌ناپذیر جاده‌ای، نشان از وجود ضعف‌های فنی، مدیریتی و نظارتی دارد که باید مورد توجه جدی مسئولان ذیربط قرار گرفته و چاره جویی اساسی صورت گیرد تا شاهد تکرار اینگونه رخداد‌های غم‌انگیز در کشور نباشیم.»
آیت‌الله صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه نیز درگذشت تعدادی از هموطنانمان در حادثه جاده‌ای را به خانواده آنان و ملت ایران تسلیت گفت و از رئیس کل دادگستری استان اصفهان خواست تا نظارت لازم را در رسیدگی سریع به پرونده حادثه به عمل آورده و نتیجه را اعلام کند.
بــــرش
براساس اعلام سازمان پزشکی قانونی استان اصفهان، اسامی جانباختگان به شرح زیر است:
1-عباس نیساری/ فرزند محمد/ جیرفت
2- نزینه گل صفی زاده/ فرزند شمس الله/ جیرفت
3-محمد مهدی نقدی/ فرزند علیرضا/ کرمان
4- لیلا صفی زاده/ فرزند گل محمد/ جیرفت
5- سجاد رحمانی/ فرزند غلام سخی/ ساوه
6- شقایق نقدی نسب/ فرزند علی/ کرمان
7- محمد میرافضلی/ فرزند حسین/ کرمان
8- فروزنده اکبری/ فرزند حسین/ انار
9- مهرانگیز سالاری/ فرزند فتحعلی/ کرمان
10- نرگس خلیلی/ فرزند ابراهیم شاه/ ساوه
11-علیرضا نقدی نسب/ فرزند علی/ کرمان
12-فریبا سادات/ فرزند سید ضیاء/ انار
13- محسن اسماعیلی/ فرزند مهدی/ رفسنجان
14- عصمت عابدی/ فرزند محمد حسن/ رفسنجان
15-مرضیه خلیلی/ فرزند ابراهیم شاه/ ساوه
16-محمدرضا زارع/ فرزند محمد/ یزد-مهریز
17-سامان سنجری فرد/ فرزند محمد/ جیرفت
18- فاطمه عباس زاده/ فرزند رمضان/ کرمان
19- نرجس قادی/ فرزند جلال/ کرمان
منبع: روزنامه ایران
