13 آبان 1343 آیت‌الله سید روح‌الله خمینی از مراجع تقلید شیعیان و رهبر نهضت اسلامی 15خرداد توسط ماموران رژیم شاه در قم دستگیر و با حمایت و همراهی آمریکا، به ترکیه تبعید شد. این اقدام به‌دنبال مخالفت امام خمینی(ره) با کاپیتولاسیون یا حق قضاوت کنسولی (حقی که به اتباع بیگانه مشخصاً آمریکایی‌ها داده می‌شد که در صورت ارتکاب جرم در ایران محاکمه نشوند).
این کاپیتولاسیون مخالف استقلال واقعی کشور و نوعی حاکمیت استعماری بیگانه بر علیه ایران بود. امام خمینی(ره) بعد از این تبعید کوتاه‌مدت به ترکیه سپس به مدت 14سال به عراق تبعید شد.
13 آبان 1357 که اوج دوران مبارزات ضدرژیم پهلوی توسط مردم ایران بود، جمع زیادی از دانش‌آموزان که به‌همراه دانشجویان در برابر دانشگاه تهران تظاهرات می‌کردند، با گلوله ماموران رژیم شاه به خاک و خون کشیده شدند. 13 آبان 1358، جمعی از دانشجویان دانشگاه‌های تهران با هدف وادار کردن آمریکا به استرداد شاه مخلوع و فراری و اموال ملت ایران در برابر سفارت آمریکا دست به تظاهرات زدند و سپس با بالا رفتن از دیوار آن سفارت را که برابر اسناد منتشره از آنجا «مرکز فرماندهی و هماهنگی آمریکا، عمال رژیم شاه و ضدانقلاب علیه مردم و انقلاب بود» را به تصرف در آوردند.
کسی فکر نمی‌کرد که این حادثه 444 روز به درازا بکشد و تاثیرات عمیق و گسترده‌ای بر سیاست داخلی و خارجی ایران بیندازد. درباره این رخداد که موافقان و مخالفان جدی دارد کتاب‌ها و مقالات فراوانی تاکنون منتشر شده است و حتی فیلم سینمایی و تلویزیونی نیز در دنیا ساخته‌اند.
اگر فرصت و مجالی دست داد درباره پیامدها و بازتاب‌های این اقدام در آینده باز خواهم نوشت. اما امروز 13 آبان 1397 و چهار نوامبر 2018 که مرحله دوم تشدید تحریم‌های آمریکا علیه ملت ایران است بایسته و ضروری است در این زمینه چند مساله را به‌خصوص برای آگاهی بیشتر نسل جوان مورد واکاوی قرار دهیم؛ (یکم)؛ آمریکا به همراه متحدان غربی خود در سال 1320 ه‌ـ.ش رضا شاه را از سلطنت برکنار و پسرش محمدرضا پهلوی را که جوانی بی‌تجربه در عرصه مدیریت و کشورداری بود، به قدرت نشاند. و این آغاز علنی و رسمی مداخله آمریکا در امور داخلی ایران بود.
(دوم)؛ با قدرت گرفتن نهضت مقاومت ملی و ائتلاف و هماهنگی میان رهبری مذهبی مردم (آیت‌الله کاشانی) و رهبری سیاسی (دکتر محمد مصدق) نفت ایران ملی و انگلستان خلع ید شد. این پیروزی بزرگ مردم، آمریکا و انگلیس و سایر متحدان غربی را خوش نیامد و با دامن زدن به اختلافات شاه و مصدق، کودتای 28 مرداد1332 را علیه دولت مردمی دکتر محمد مصدق به راه انداختند. شاه فراری به کشور بازگشت و با سقوط دولت مصدق، دستگیری، محاکمه، زندان و تبعید او دخالت‌ها و سیطره آمریکا در امور داخلی ایران بیش از گذشته خودنمایی کرد.
(سوم)؛ 15 خرداد 1342 و آغاز نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی ؟ره؟ که ابتدا در مخالفت با بی‌قانونی‌های دولت ایران آغاز شد و سپس علیه سلطنت پهلوی و نهایتاً در 13 آبان 1343 که لایحه کاپیتولاسیون (مصونیت قضایی مستشاران آمریکایی در ایران) منجر شد. این‌بار استبداد داخلی (رژیم پهلوی) و استعمار خارجی (آمریکا) توامان رهبر مذهبی و مردمی ایران را به تبعید 15ساله (ترکیه - عراق) رهسپار کردند تا منافع استعماری خود را بهتر در ایران تامین کنند. (چهارم)؛ آمریکا در طول دوران سلطنت محمدرضا پهلوی قدرت بلامنازع و سیطره تام و تمام بر ایران داشت.
فقط بیش از 60 هزار مستشار نظامی آمریکایی اختیار ارتش و نیروهای مسلح ایران را که شاه ادعا می‌کرد پنجمین ارتش دنیا را دارد از آن خود کرده بودند! ارتشبد قره باغی آخرین رییس ستاد مشترک ارتش شاهنشاهی در خاطرات خود نوشت: «ما در برابر مستشاران نظامی آمریکا هیچ اختیاری نداشتیم» ! ایران در آستانه انقلاب در سال1357 را آمریکا «حیاط خلوت»خود و از آن به‌عنوان «ژاندارم منطقه» برای تامین منافع آمریکا مورد استفاده قرار می‌داد؟! (ششم)؛ پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357 همزمان به اضمحلال سلطنت 2500ساله و نیز پایان بخشیدن سلطه و سیطره بیگانگان و آمریکایی‌ها بر ایران بود. آمریکا از پیروزی ملت ایران خوشحال نبود و مرتب علیه انقلاب ملت ایران کارشکنی، تهدید، تحریم و توطئه می‌کرد.
حمایت از گروهک‌های تجزیه‌طلب، تلاش برای انجام کودتاهای نظامی که همه با شکست روبه‌رو شد، حمایت از شاه و خاندان سلطنت، تحریم اقتصادی ایران و قطع رابطه یک سویه از طرف آمریکا با ایران در عرصه اقتصادی در همان نخستین ماه‌های پیروزی انقلاب، به‌راه انداختن جنگ تحمیلی هشت‌ساله توسط رژیم بعثی عراق علیه ملت ایران، تداوم تحریم‌ها و تهدیدها و ... از جمله این اقدامات بوده است. (هفتم)؛ سیاست خارجی آمریکا در برابر ایران پس از انقلاب، تهدید، تحریم، کارشکنی، ایران هراسی، تشدید حمایت از رژیم اسرائیل، حمایت از رژیم‌های غیرمردمی و واپسگرا در منطقه و ایجاد ائتلاف میان آن‌ها برای دشمنی علیه ایران از جمله تشکیل شورای همکاری خلیج‌فارس، ایجاد گروهک‌ها و فرقه‌های بدلی چون داعش و طالبان برای بدنام کردن اسلام سیاسی و انقلابی، حمایت از فرقه تروریستی منافقین و ... همه و همه از سوی جمهوری‌خواهان و دموکرات‌های به قدرت رسیده در آمریکا توامان علیه ملت ایران بوده است. آمریکاییان بارها اظهار کرده‌اند که ما خواهان نابودی مردم ایران و رژیم حاکم بر آن هستیم. آمریکایی‌ها از ایران مستقل، مقتدر، بانفوذ ناراضی هستند.
طبیعی است که برای تحقق این اهداف هزینه می‌کنند، آنچه که امروز برای ما ایرانیان از اهمیت درجه یک برخودار است. همانا حفظ هوشیاری، وحدت ، اتحاد و انسجام ملی در برابر آمریکا است. دولت ، مجلس، قوه‌قضاییه، نیروهای مسلح، دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی ما، رسانه‌ها و نهادهای تبلیغی رسمی و غیررسمی همه و همه باید «صدای واحد» از ایران منتشر کنند. ما برای دفاع از انقلاب و دستاوردهای آن ایستاده‌ایم. آمریکا باید بداند دوران زورگویی و قلدری به پایان رسیده است و تشدید تحریم‌های آمریکا بار دیگر با اراده مردم و تلاش شبانه‌روزی مسوولان با شکست روبه‌رو خواهد شد.
منبع: صبح نو
