این شاعر و عضو گروه علمی برونمرزی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در گفتوگو با ایسنا، با بیان دو دیدگاه متفاوت درباره اشتباههای رایج امروز در زبان فارسی گفت: از یک طرف این عقیده وجود دارد که زبان همان چیزی است که مردم به کار میبرند و در زبان و نگارش مردم جاری است و همین مبنای درستی کار است. اگر با این دیدگاه نگاه کنیم و برای ما صرفا کاربرد زبان مهم باشد، نمیتوانیم این غلطنویسیها را سبب آسیب رساندن به زبان بشمریم و همانگونه که جریان طبیعی زبان سیر میکند، این غلطها هم باید سیر کنند.
کاظمی سپس درباره دیگر نگرش موجود درباره غلطنویسیهای رایج در زبان فارسی گفت: نگرش دیگری که وجود دارد مبتنی بر اصالتهای زبان فارسی و سوابق ادبی این زبان است که تحولات موجود در حوزه واژگان و رسمالخط را با سرعت فعلی منجر به تغییر رنگ و چهره زبان میداند که در نهایت باعث از بین رفتن ارتباط ما با بخش عمدهای از فرهنگ مکتوب، متون کهن و متون آموزشی ما که آنها را بهعنوان ذخایر زبانیمان میدانیم، میشود.
او افزود: زبان فارسی برخلاف دیگر زبانها که ممکن است ریشه و سابقه فرهنگی زیادی نداشته باشند، سابقه فرهنگی بسیار طولانی دارد و آثار علمی، ادبی و حتی نمونههایی از آثار خوشنویسی و خط در این زبان پدید آمده؛ بهگونهای که این زبان را با چهره فرهنگی جامعه ما پیوند داده است.
این شاعر و پژوهشگر با بیان اینکه وقتی زبان تغییر کند، ارتباط ما با بسیاری از متون کهن، سنگنوشتهها، کتیبهها و خوشنویسیهای رایج در بناهای تاریخی، و کتابهایی که در گذشته نوشته شده و ما بهعنوان مراجع علمی از آنها استفاده میکنیم قطع میشود گفت: به اینخاطر نمیتوان پذیرفت که زبان در حوزه واژگان و در حوزه رسمالخط با این سرعت تغییر کند و سیمای دگرگونهای پیدا کند. به همین دلیل بسیاری مخالف این هستند که این تحولات بهصورت خودسر و مهارنشدهای بیاید و زبان را تغییر دهد.
او سپس درباره تاثیر شبکههای اجتماعی بر رواج این غلطنویسیها اظهار کرد: حقیت امر این است از زمانی که پدیدهای به نام پیامک رایج شد طبیعتا بخشی از ارتباط ما از صورت شفاهی به صورت کتبی درآمد. قطعا در ارتباط شفاهی تا حدود زیادی لحن کلمات را میشود منتقل کرد اما در حالت مکتوب، انتقال لحن کلمات سخت میشود و این خودش باعث میشود تا افراد برای اینکه به کلماتشان لحن بدهند، آنها را به صورتی دیگر بنویسند تا لحن بیانشان را منتقل کند. بهطور مثال وقتی میخواهند عبارت «به قرآن» را برای زمانی که غیرجدی است استفاده کنند به صورت «به قرعان» مینویسند، که باید تدابیری برای آن اندیشید که البته نقطهگذاریها و علامتگذاریها در همین راستا انجام شدهاند.
کاظمی در ادامه افزود: مشکل دومی که فضای مجازی و فضاهای مشابه آن ایجاد کردهاند به سبب علاقه مردم به سرعت است که این سرعت در مکتوب کردن کلمات با سهلانگاری همراه میشود. بهطور مثال به جای نوشتن کلمه جواب، این روزها خیلیها از «ج» استفاده میکنند. اینها ناشی از تنبلی و بیحوصلگی است چون آنقدری که این موضوع اهمیت دارد ما حاضر نیستیم برایش وقت بگذاریم.
این عضو گروه علمی برونمرزی فرهنگستان زبان و ادب فارسی درباره چگونگی استفاده از فضای مجازی بهعنوان راهی برای کمک به حفظ زبان فارسی و پیشگیری از غلطنویسیها گفت: در صورتی که زمینههای آموزشی خوبی در این فضا تعبیه شود و نهادهای رسمی متولی رسمالخط و زبان فارسی، فضای مجازی را برای استفاده آموزشی آن به رسمیت بشناسند و آن را شایسته ورود بدانند، میتوان از فضای مجازی در جهت حفظ زبان فارسی کمک گرفت.
او افزود: نظام آموزشی ما هنوز بر پایه مشق نوشتن با دست است در حالی که امروزه حتی کودکان هم با کامپیوتر چیزهایی را مینویسند و آموزش تایپ رایانهای در نظام و متون آموزشی ما جایی ندارد. من فکر میکنم نظام آموزشی و نظام رسانهای ما باید تا حد زیادی دگرگون شود تا بهعنوان یک واقعیت بتوان با این آسیبها مواجه شد.
محمدکاظم کاظمی در پایان بیان کرد: موجی که برای غلطنویسیهای امروز از سوی فضای مجازی ایجاد شده است همانند موجی که چند سال قبل در فینگلیشنویسی پیامها ایجاد شده بود از بین میرود.