آن‌طور که معاون برنامه‌ریزی امور مشاوره وزارت آموزش و پرورش می‌گوید: «از آنجا که موضوع پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان برای همه دستگاه‌ها مهم تلقی می‌شود، با همکاری 12 دستگاه، امسال طرح نماد (نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان) در همه استان‌های کشور اجرایی می‌شود تا ضمن شناسایی دانش‌آموزان پرخطر در مدارس، سایر دانش‌آموزان نیز بتوانند مهارت‌های زندگی را آموزش ببینند.»
به گزارش به نقل از ایران ،این خبر درحالی از سوی مسئولان آموزش و پرورش اعلام می‌شود که براساس گزارش‌ها، «خشونت»، «مصرف مواد» و «انحرافات اخلاقی» در شمار رفتارهای پرخطر دانش‌آموزان معرفی شده است. اردیبهشت ماه امسال بود که سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر از میان آمارهای مختلفی که از کشفیات مواد مخدر ارائه کرده بود به یک آمار کلیدی هم پرداخت؛ او از پاکسازی حاشیه مدارس تا شعاع 500 متری در سال گذشته خبر داده و گفته بود که در سال 96 در شعاع 500 متری مدارس، سینماها و مراکز آموزش عالی،هزار و 900 کیلوگرم انواع مواد مخدر، کشف شده است. پرویز افشار، سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر البته به یکی از مهم‌ترین دلایل این افزایش هم اشاره کرده و انگشت اتهامش را به سمت دسترسی آسان و ارزان گل (ماده مخدر) نشانه رفت و نسبت به شیوع مصرف این ماده بین دانش‌آموزان هشدار داد. البته این اولین بار نبود که از بین انواع مواد مخدر موجود در بازار، «گل» مورد توجه سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر قرار می‌گرفت.
افشار دی ماه سال گذشته هم در یک نشست دیگر به این موضوع اشاره کرده و گفته بود: «سن شیوع مصرف گل در کشور به 15 سال رسیده است.» با این حال مسئولان آموزش و پرورش خبر از طرحی می‌دهند که می‌خواهد بر توانمندسازی دانش‌آموزان و مقابله با آسیب‌های اجتماعی از طریق مداخله بموقع و مؤثر تکیه کند. گسترش آموزش‌های ریشه‌ای در زمینه «پیشگیری از رفتارهای پرخطر، آسیب‌های اجتماعی و بزهکاری»، «ایجاد نظام شناسایی دانش‌آموزان آسیب‌پذیر با چک‌لیست‌های منظم و علمی» و «طراحی و توسعه مداخله‌های مؤثر و توانمندسازی دانش‌آموزان» از جمله اهداف طرح «نماد» است. موضوعی که محمد مصطفوی، معاون برنامه‌ریزی و امور مشاوره وزارت آموزش و پرورش هم بر آن اشاره کرده و درباره این طرح این‌طور توضیح می‌دهد: «طرح نماد به منظور پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در کشور اجرا می‌شود، البته به علت مشکلاتی که داشتیم در حال حاضر یک منطقه از هر استان را انتخاب کردیم. معیار انتخاب مناطق هم میزان خطرپذیری دانش‌آموزان استان بوده است، بر این اساس نزدیک به 6 هزار و 500 مدرسه در این طرح مشارکت دارند.»
وی تأکید می‌کند: «در این دوره 20 مهارت در «زمینه‌های اجتماعی»، «تربیت فرزند سالم» و «خودکنترلی» به مربیان آموزش داده می‌شود تا نمایندگان اعزامی از همه استان‌های کشور پس از کسب مهارت لازم، دستاوردهایشان را در استان‌هایشان آموزش دهند. روش به‌کار گرفته شده در این دوره مبتنی بر «پیشگیری» است و در این نوع پیشگیری تلاش می‌شود با مداخله سریع و زودرس وقتی کودکی قصد بروز رفتارهای نابهنجار و بزهکارانه دارد، از مزمن شدن آن و احتمال بزهکاری در آینده جلوگیری شود.
مصطفوی با بیان اینکه در طرح نظام مراقبت‌های اجتماعی از دانش‌آموزان (نماد) 14 سازمان و ارگان در حوزه پیشگیری از اعتیاد همکاری می‌کنند، اظهار می‌کند: کمیته امداد، قوه قضائیه، سازمان بهزیستی، وزارت رفاه، وزارت بهداشت و نیروی انتظامی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از مهم‌ترین دستگاه‌هایی هستند که با وزارت آموزش و پرورش در این طرح همکاری می‌کنند. خوشبختانه طرح نماد باعث شد تا همکاری بین بخش‌ها، دستگاه‌های اجرایی و قوای سه گانه اتفاق بیفتد تا بتوانیم از ظرفیت همه دستگاه‌ها در زمینه توانمندسازی با رویکرد اجتماع محوری استفاده کنیم. در طرح نماد همچنین ارتقای مهارت‌های زندگی هم آموزش داده می‌شود.
وی با بیان اینکه در این طرح، غربالگری در چند مرحله انجام می‌شود، می‌گوید: «ما غربالگری اورژانسی هم داریم که مشاور با مربی منتخب که رشته‌اش مرتب با مشاوره است به مدرسه یا منطقه ارجاع داده می‌شود.»وی درباره بسته‌های آموزشی اظهار می‌کند: «برای هر آسیبی یک کتابچه تهیه کردیم که به مدارس ارسال می‌کنیم. این منابع را برای آموزش والدین مدنظر قرار می‌دهیم. دانش‌آموزان نیز آموزش‌های لازم را کسب می‌کنند، البته این بسته‌های آموزشی برای والدین جدا از سه کتابی است که برای سه پایه اول دوره ابتدایی تهیه کردیم تا ابتدا معلمان مدارس آموزش ببینند و پیام‌های کتاب را به دانش‌آموزان منتقل کنند. ما می‌خواهیم همه معلمانمان مهارت‌هایی را یاد بگیرند تا دانش‌آموزان موفقی را تربیت کنند.
او با تأکید بر اینکه 130 هزار مدرسه در کل کشور وجود دارد و حدود 14 میلیون دانش‌آموز در مدارس ما مشغول به تحصیل هستند، می‌گوید: اگر بخواهیم طرح نماد را در تمامی مدارس کشور اجرایی کنیم هر مدرسه 15 میلیون تومان بودجه لازم دارد که در کل رقمی در حدود هزار و 500 میلیارد تومان هزینه می‌خواهد که این بودجه هنوز تأمین نشده است.معاون برنامه‌ریزی امور مشاوره وزارت آموزش و پرورش به کمبود مشاور در مدارس اشاره می‌کند و می‌افزاید: ما فقط 12 هزار و 700 مشاور در مدارس داریم از مجموع نیروهای ما 70 درصد در دوره متوسطه اول، 20 درصد در دوره متوسطه دوم و 10 درصد در دوره ابتدایی مشغول ارائه خدمت هستند و متوسطه اول در اولویت قرار دارد. در حال حاضر به ازای هر 15 دانش‌آموز یک ساعت نیروی مشاوره به مدارس تعلق می‌گیرد.
مصطفوی درباره استان‌های پرخطر می‌گوید: داده‌های آماری ما در زمینه دانش‌آموزانی است که امید، اعتماد به نفس، خوش بینی و برنامه‌ریزی برای آینده ندارند یا ناهنجاری‌های اخلاقی دارند. بر این اساس استان سیستان و بلوچستان، خوزستان، شهرستان‌های استان تهران، کردستان، ایلام و فارس استان‌های پرخطر هستند. البته ما در استان‌های غربی و جنوبی کشور دانش‌آموزان پرخطر داریم که نیاز به کمک دارند.
