سرویس اقتصاد مشرق - پس از موفقیت فاز آزمایشی عرضه نفت در بورس و خرید یک میلیون بشکه نفت خام سبک ایران در بورس انرژی در حالی که انتظار می‌رفت عرضه‌های بعدی به طور منظم و هفتگی و در احجام بیشتر صورت گیرد اما اجرای این مدل با وقفه‌ای بیش از یک‌ونیم ماهه مواجه شده است.
بیشتر بخوانید
این اتفاق در حالی است که هفته گذشته شورای عالی هماهنگی اقتصادی مجدداً عرضه نفت در بورس را تصویب کرد. شواهد نشان می‌دهد که از زمان اعمال تحریم‌های نفتی تا کنون صادرات نفت کشور بیش از یک میلیون بشکه نفت کاهش یافته است.
در این راستا صادق مردانی، کارشناس حوزه انرژی درباره اینکه چرا پس از عرضه مرحله اول دیگر نفت وارد بورس نمی‌شود و این مساله چه تأثیری می‌تواند بر بازار بگذارد بیان کرد: پیش از پاسخ به این پرسش، ابتدا باید پرسید آیا وزارت نفت مایل هست عرضه نفت در بورس را به عنوان یک تنوع روش فروش قبول کند؟ با توجه به مصوبه سران قوا، اگر ما فرض را بر این بگذاریم که این اقدام را به عنوان یک تنوع فروش پذیرفته‌ایم، پس باید مجدداً عرضه شود. البته این کار قطعاً ریسک دارد.
این کارشناس مسائل انرژی افزود: اما اگر صرفاً هدفمان دور زدن تحریم باشد، یک هدف سخت و خیلی کوچکی را انتخاب کرده‌ایم که ارزش هیچ کاری هم ندارد. زیرا یک سال دیگر دور زدن به عنوان یک روش عادی می‌شود و طبعاً بورس کنار خواهد رفت.
عرضه نفت در بورس چشم‌انداز فوق العاده‌ای دارد که دور زدن تحریم‌های نفتی تنها بخشی از آن است. بنابراین اگر بورس قرار است در فروش نفت ما تنوع ایجاد کند نیازمند قانون است زیرا همه مجبور به تمکین از قانون هستند و ما را مجبور به فعالیت در بورس می‌کند. اما اگر این قانون فقط برای رفع تکلیف نوشته شد به طور قطع بر بازار اثر منفی می‌گذارد.
مردانی تاکید کرد: اینکه در یک بازه زمانی عرضه باشد و در زمانی دیگر عرضه‌ای صورت نگیرد، باعث می‌شود مشتری این راهکار را موقتی قلمداد کند و بنابراین توجهی هم به آن نخواهد کرد. روش فروش نفت در بورس یک روش جدید است. ما باید به این سمت برویم که بتوانیم از آن برای رفع نیازهایمان و رشدمان در بازار استفاده کنیم؛ به این معنا که طبق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی کار درونزایی و برونگرایی انجام دهیم.
وزارت نفت برای مقابله با تحریم‌های نفتی منفعل عمل می‌کند
وی در خصوص تعلل وزارت نفت برای عرضه دوباره در بورس اظهار داشت: این وزارت خانه خود را عقل کل می‌داند و فکر می‌کند تمام کارهایی که انجام می‌دهد صحیح است. من گمان می‌کنم مدیران وزارت نفت دنبال عادی شدن شرایط در عرصه بین‌الملل هستند.
یعنی همان توهمات اوایل دوران برجام را دارند که فقط در شرایط سفید و عادی و بدون ریسک فعال هستند و در غیر این صورت کاری صورت نمی‌دهد. تفکر آنها این است که دوران کنونی گذرا است و لذا لازم نیست به هر سختی تن بدهند و یا گمان می‌کنند بعد از 20 یا 30 سال حضور در وزارت نفت، وارد ماجراهای ریسک دار نشوند تا در آینده مورد سوال و جواب قرار نگیرند.
این کارشناس مسائل بورس تصریح کرد: براین اساس عدم ریسک پذیری، توهم گذرا بودن این شرایط و نداشتن نگاه کلان به موضوع منجر به آن شده که منفعل عمل کنند به امید آنکه یک نفر کار را درست خواهد کرد و یا اینکه کلاً از خودشان رفع تکلیف کنند که این موضوع باعث شده صادرات نفت کشور افت شدیدی داشته باشد.
خب البته رفتاری که با افراد فعال در دوران تحریم قبل می‌شود را هم لازم است بررسی کنید. این افراد اکنون پیوسته در حال پاسخ دادن به دستگاه‌های نظارتی هستند. اما اینکه ما منتظر تغییر رفتار آمریکا باشیم اشتباه است و ایالات متحده هم این کار را نخواهد کرد و حتی ما را با مشکلات بیشتری مواجه می‌کند.
