انسان باید امید به اجابت دعا از جانب خدا داشته باشد. خداوند در چند جای قرآن امید به اجابت دعای دعا کننده‌گان را داده است.
خداوند می فرماید: «واذا سالک عبادی عنی فانی قریب اجیب دعوة الداع اذا دعان فلیستجیبوا لی...» (بقره، آیه186).
و هنگامى که بندگان من، از تو درباره من سؤال کنند، (بگو:) من نزدیکم! دعاى دعا کننده را، به هنگامى که مرا مى‌خواند، پاسخ مى‌گویم! پس باید دعوت مرا بپذیرند، و به من ایمان بیاورند، تا راه یابند.
این آیه درباره امیدوار ساختن بندگان به اجابت دعای آنان از سوی خداوند است.
مهم‌ترین شرط اجابت دعا عبارت از حُسن ظن به خدای متعال و امید به استجابت اوست، و این که انسان از اوّل با ناامیدی به دعا بپردازد یا سوء ظنّ به لطف الهی داشته باشد خود از موانع اجابت دعاست.گاهی از اوقات دیر اجابت شدن دعا به خاطر این است که خدا راز و نیاز و صدای مناجات بنده‌اش را دوست می‌دارد و لذا اجابت او را به تأخیر می‌اندازد تا بیش‌تر صدایش را بشنود.
امام علی(ع) فرمود: خداوند تبارک و تعالی اجابت خود را در دعاها پنهان کرده است، پس هیچ دعایی را کوچک نشمار، چرا که ممکن است اجابت در همان دعا باشد و تو ندانی. امام صادق(ع) نیز فرمودند: هرگاه دعا می کنی با دل (به خدا به خدا) روی آر و چنین پندار که حاجت و خواسته تو بر در خانه است.