تراژدی تاسف‌بار استقرار واحدهای آلاینده انتقالی از کلانشهر تهران و سرازیرشدن معضلات زیست‌محیطی به ری سال‌هاست وجود دارد و انگار قرار نیست جمعیت حدود یک‌میلیون نفری شهرستان از آن خلاصی یابند.
زندگی زیر کابل‌های برق فشار قوی
به گزارش به نقل از روزنامه آرمان ،شب‌ها صدای ویزویز جریان برق را به‌راحتی می‌شنویم. «حالا تنها کاری که از دستمان برمی‌آید این است که بنشینیم و دعا کنیم باران نیاید چون خطر واقعی آن موقع است، بارها هم گلایه کرده‌ایم، رسانه‌ها نوشته‌اند اما هنوز اتفاقی نیفتاده است»؛ این جمله‌ها واقعی و بخشی از درددل‌های ساکنان برخی محله‌های جنوبی پایتخت است که در کنار دکل‌های فشار قوی برق زندگی می‌کنند. سابقه حضور ساکنان این محدوده به بیش از 40سال گذشته برمی‌گردد و طی این سال‌ها بر تعداد ساکنان اضافه شده است؛
اهالی از اقشار کم‌درآمد هستند و براساس آمار، اینک زندگی بیش از چهارهزار نفر از مردم با خطرات ناشی از برق‌گرفتگی، مشکلات و بیماری‌های زیادی در نتیجه زندگی زیر دکل‌های فشار قوی برق جریان دارد.
مدیر شرکت توزیع نیروی برق شهرستان ری در این مورد توضیح داد: اکنون یک‌هزار و 155واحد مسکونی در محدوده‌ای به طول 3.5کیلومتر در نزدیکی کابل‌های برق فشار قوی واقع شده است. داود رحیمی اظهارداشت:
450واحد مسکونی در محله ملک‌آباد به طول 600متر، 610واحد در شهرک علائین به طول 1.5کیلومتر، 40واحد در میدان خالقی به طول 200متر، 50واحد در بلوار قدس به طول 500متر و پنج واحد در خیابان نوبهار به طول 200متر در حریم این کابل‌های فشار قوی قرار دارند.
زندگی با تعفن زباله
بوی بد متصاعدشدن گازهای پسماند زباله در مجتمع آرادکوه به‌همراه بوی بد چربی سوزان، دامداری‌های بدون تصفیه خانه و کارگاه‌های صنعتی تنفس مردم شهرهای باقرشهر، کهریزک در جنوب شهرری و مسیر اطراف فرودگاه امام خمینی (ره) را مختل کرده است و حل این معضل نیاز به سرمایه‌گذاری زیاد و یک عزم ملی دارد. مجتمع پردازش و بازیافت زباله آرادکوه کهریزک در کیلومتر 23 جاده قدیم تهران ـ قم و در جنوب کهریزک واقع شده است.
این مرکز روزانه به‌طور متوسط هشت‌هزار تن انواع پسماندهای مختلف از منابع مختلف تولیدی همچون مناطق 22گانه پایتخت، شهرک‌ها و شهرهای اطراف، مراکز بهداشتی و درمانی، لجن، سرشاخه و غیره را برای امحا و دفع می‌پذیرد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور اسفند سال گذشته در جریان بازدید از محل تصفیه‌خانه واحدهای صنعتی مستقر در جنوب‌غرب استان تهران، مجتمع پردازش و بازیافت زباله آرادکوه در کهریزک را از کانون‌های اصلی بوی نامطبوع جنوب پایتخت برشمرد و گفت: رئیس‌جمهوری به شهرداری تهران دستور داده این مجتمع به مکانی مناسب منتقل شود.
عیسی کلانتری تصریح کرد: به احتمال زیاد این مجتمع به 100کیلومتر پایین‌تر و به مناطق کویری جنوب پایتخت انتقال می‌یابد. وی تاکید کرد: تمامی کانون‌های انتشار بوی نامطبوع در مسیر فرودگاه امام خمینی (ره) شناسایی و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده تا پایان سال 1399 این مشکل زیست‌محیطی در جنوب پایتخت رفع می‌شود. معاون رئیس‌جمهوری بیان کرد:
بر اساس بررسی‌های لازم 100 نقطه از منابع آلوده‌کننده شامل فاضلاب، کارخانجات، کشتارگاه‌ها، دامداری‌ها و مراکز جمع‌آوری پسماند شناسایی شده‌اند و تمهیدات لازم برای اصلاح و انتقال این مراکز اندیشیده شده است. با توجه به صراحت سخنان متولیان مبنی بر ضرورت انتقال مجتمع آرادکوه اما هنوز معلوم نیست که عملیات جابه‌جایی آن چطور و تا چه زمانی قرار است انجام شود.
زندگی زیر بار نخاله‌های ساختمانی
مشکل دیگر تخلیه نخاله‌های ساختمانی در حاشیه مزارع، جاده‌ها و حتی مقابل خانه‌های شهروندان در خیابان‌های شهرهای جنوبی تهران است؛ مشکلی که این تصور را نمایان می‌سازد که در این شهرها، انگار شهر بی‌دروپیکر است و هیچ قانون، ناظر و متولی برای کنترل این مشکلات وجود ندارد.
شهرهای کهریزک، حسن‌آباد و باقرشهر با جمعیتی افزون بر 13هزار نفر در محدوده شهرستان ری در جنوب استان تهران واقع شده‌اند. این شهرها دارای سه هزار کیلومتر راه همسنگ، 190کیلومتر راه فرعی، 175کیلومتر راه روستایی و 65کیلومتر آزادراه هستند که به محل امنی برای تخلیه پسماندهای ساختمانی برخی کامیون‌های حامل این پسماندها تبدیل شده است.
تخلیه نخاله‌ها فقط جنبه اشغال محیط زندگی و محل تردد شهروندان ندارد بلکه خواب را از شهروندان این مناطق نیز گرفته، آلودگی صوتی و هوای منطقه را دامن می‌زند و صبح‌ها وقتی مردم از خانه بیرون می‌زنند باید شاهد کپه‌کپه نخاله‌هایی باشند که کنار آنها رها شده است.
بر اساس آمار روزانه تا 43تن پسماند ساختمانی از پایتخت جمع‌آوری می‌شود؛ مدیران می‌گویند دفع ضایعات ساختمانی در حاشیه خیابان‌ها و مزارع به غیر از مشکلات زیست‌محیطی و گرفتاری‌های دیگر آن، بار مالی زیادی هم بر دوش شهرداری‌ها و اداره حمل‌ونقل و پایانه‌ها به منظور جمع‌آوری آنها می‌گذارد.
معاون خدمات شهری شهرداری کهریزک گفت: بر اساس تبصره 4 ماده 55 قانون شهرداری، شهرداری‌ها مکلفند محل‌های مخصوصی برای تخلیه زباله، نخاله، فضولات ساختمانی و موارد رسوبی فاضلاب‌ها و نظایر آنها تعیین کنند و ضمن انتشار آگهی به اطلاع عموم برسانند. وحید فروغی ادامه داد:
روزانه حدود 4.5تن نخاله و پسماند ساختمانی از سایر نقاط تهران به مجتمع آرادکوه منتقل می‌شود که متأسفانه تعدادی از این کامیون‌ها با سهل‌انگاری نخاله‌های ساختمانی را در جاده‌های اطراف باقرشهر، حسن‌آباد و کهریزک به صورت غیرقانونی تخلیه می‌کنند.
وی انگیزه رانندگان متخلف را طولانی‌بودن مسافت 15کیلومتری محل ورودی مجتمع آرادکوه تا محل تخلیه بار و همچنین دریافت ورودی 15هزار ریالی می‌داند و می‌گوید این عوامل سبب بی‌میلی رانندگان برای ورود به این محل می‌شود.
زندگی در کنار محل تجمع فاضلاب
جنوب تهران قطب اصلی تولید سبزی و صیفی‌جات در استان تهران محسوب می‌شود و بر اساس اعلام مسئولان شبکه بهداشت و محیط زیست تهران سالانه 400میلیون مترمکعب آب آلوده و فاضلاب پایتخت توسط دو رودخانه نهر فیروزآباد و سرخه حصار به جنوب این کلانشهر جاری می‌شود که بخشی از آن محل تغذیه و آبیاری مزارع این منطقه است.
معاون فنی جهاد کشاورزی شهرستان ری در این‌باره گفت: 84هکتار از چهارهزار هکتار اراضی سبزی و صیفی شهرری با آب‌های نامتعارف آبیاری می‌شوند. محسن پناهنده اظهارداشت: سال 92 حدود 500هکتار از اراضی زیر کشت سبزی در این منطقه با آب‌های نامتعارف آبیاری می‌شد که با تدابیری لازم، امسال به 84هکتار کاهش داشته است.
شهرری آلوده‌ترین منطقه پایتخت
مهمترین چالش و اولویت مدیریت شهری در تهران بر اساس نظرسنجی‌ها و دیدگاه‌های کارشناسی، آلودگی هوا است؛ بر اساس سنجش و گزارش‌های شرکت کنترل کیفیت هوا میزان آلودگی در محدوده جنوبی شهر به ویژه منطقه 20 بیشتر است.
میزان آلودگی هوا در شهرری تفاوت محسوسی با دیگر نقاط تهران دارد؛ این محدوده در اغلب مواقع در شرایط ناسالم و هشداردهنده قرار می‌گیرد و در اکثر روزهای سال ناسالم است.
روال آلودگی هوا در اغلب سال‌ها در شهرری پابرجاست، در حالی که با توجه به شرایط محیطی و منابع طبیعی و کشاورزی گسترده که پیرامون این منطقه وجود دارد، نباید میزان آلودگی از دیگر مناطق بیشتر باشد.
حال و با توجه به آن‌همه مشکلات زیست‌محیطی که ساکنان جنوب پایتخت درگیر آنها هستند، ضرورت دارد که برنامه‌های محلی و استانی با حمایت رویکردهای ملی به مدد شهرستان ری بیاید و امکان آنها زودتر فراهم شود.