شکوفه قاسمی؛ کارشناسی ارشد صنایع غذایی، دانشگاه علوم پزشکی تهران
در مطلب قبلی در مورد انواع مزاج‌ها، توضیحاتی داده شد و در این شماره قصد داریم به توضیح و معرفی بلغمی‌مزاج‌ها بپردازیم.
بلغم چیست؟
بلغم خلطی ست سرد و تر مطابق فصل زمستان و آب در طبیعت است که در اثر خوردن برخی غذاها ازجمله سردی بخش‌ها مثل لبنیات، سرکه و ترشی افزایش می‌یابد.
ویژگی‌های گوارشی
دهانشان مرطوب و بی‌مزه و آب دهانشان زیاد است و ممکن است در خواب، آب دهانشان روی بالش بریزد.
در صورت بروز مشکلات گوارشی ممکن است مزه دهانشان شور یا ترش باشد.
زیاد تشنه نمی‌شوند امّا اشتهای زیاد و خوراک فراوانی دارند و معمولاً توانایی زیادی در مهار اشتهایشان ندارند.
توان هضم غذا در آنان کم است. معده نفاخی دارند و آروغ ترش و ریفلاکس (ترش کردن) در آن‌ها شایع است.
گاهی دچار یبوست می‌شوند.
گرایش به شیرینی، شوری، ادویه و گرمی‌ها دارند. ترشی، ماست، دوغ و سایر سردی‌ها را دوست ندارند.
معمولاً بوی بد مدفوع ندارند امّا به دلیل هضم ناقص بوی بددهان دارند که در صورت غلبه زیاد بلغم در بعضی نواحی مانند سینوس‌ها، این مشکل تشدید می‌شود.
شکمشان زیاد قاروقور می‌کند و دفع گاز زیادی دارند.
ویژگی رفتاری بلغمی‌مزاج‌ها
کم انرژی، کم جنب‌وجوش، تنبل و در کارها کند هستند. احساس کسلی و بی‌حالی دارند.
چندان قوی نیستند. حرکات این افراد کند است و حوصله انسان از پرحوصلگی آنان سر می‌رود.
آرام حرف می‌زنند و درراه رفتن معمولاً عقب می‌مانند و زود خسته می‌شوند.
صدایشان باریک و نازک و بعضاً جیغ مانند است. زیاد دچار لکنت زبان می‌شوند که این مسئله به هنگام غم، افسردگی و شرم تشدید می‌شود افرادی راحت و بی‌قید به اکثر مسائل هستند.
همه‌چیز را راحت می‌گیرند و خود را درگیر چیزی نمی‌کنند. توان ریسک ندارند. بی‌اراده و متأثر از دیگران‌اند. دقیق و منظم هستند و در ایجاد نظم، باحوصله عمل می‌کنند.
معمولاً افرادی آرام، صبور، تسلیم‌پذیر، مسالمت‌جو، گذشته‌نگر، ظریف، ریزبین، منطقی، عاقل، میانه‌رو، محتاط و گاهی ترسو هستند و در انجام امور از خود شجاعت نشان نمی‌دهند.
نگرش آن‌ها کوتاه است و توانایی دوربینی و آینده‌نگری در امور را ندارند ولی در همین نگاه محدود خود، واقع‌نگر هستند.
بلغمی‌ها حتی در هنگام عصبانیت هم منافع خود را از یاد نمی‌برند. عمق اندیشه آن‌ها زیاد است اما توان اندیشه فراگیر و ارائه طرح‌های کلان ندارند.
تفکراتشان ناپیوسته و تمرکزشان کم است، زیاد به حاشیه می‌روند و قدرت جمع‌بندی و تحلیل کمی دارند.
منفی گرا هستند و واکنش‌های منفی زیاد نشان می‌دهند و به‌راحتی قهر می‌کنند. بسیاری از واکنش‌های آن‌ها تابع خیال است.
روابط اجتماعی آنان چندان قوی نیست و گوشه‌گیری و تنهایی را بیشتر می‌پسندند. کندذهن هستند و علاقه چندانی به یادگیری نشان نمی‌دهند.
موضوعات و موارد را کلمه به کلمه به خاطر می‌سپارند و حفظ‌کنندگان خوبی هستند اما ابتکار و تحلیل قوی ندارند (حفظ طوطی‌وار).
اگر رطوبت مغزشان زیاد شود دچار فراموشی می‌شوند کینه‌توز، دارای استعداد افسردگی و غمگینی، درون‌گرا، خودخور و منفی‌باف هستند.
نیاز به محبت دیدن دارند اما توان محبت کردن و عاشقی ندارند.
خواب: خواب آن‌ها سنگین و زیاد است و اغلب هنگام برخاستن از خواب همچنان احساس کسالت دارند.
در خواب‌هایی که می‌بینند معمولاً رنگ‌های سفید، آب، برف و باران زیاد دیده می‌شود. به دلیل زیادی بلغم در حنجره، در خواب زیاد خرخر می‌کنند که با مصرف گرمی‌ها بهتر می‌شوند.
ابتلا به بیماری‌ها
مستعد ابتلا به بیماری‌های روماتیسمی، مشکلات گوارشی و افسردگی هستند.
بیماری‌هایی مانند عطسه، آبریزش بینی و سینوزیت؛ سردردهای سرد؛ صرع؛ آسم؛ التهاب و بزرگ شدن لوزه‌ها؛ کاهش حافظه؛ ضعف هضم؛ ریفلاکس؛ شب‌ادراری؛ ترشحات سفیدرنگ زنانه و مشکلات قاعدگی هم در این گروه شایع است.
تأثیر فصل بر بلغمی‌ها
در فصل زمستان، بیماری‌های بلغمی شدت پیدا می‌کند ولذا این افراد، بسیار بد زمستان هستند اگرچه در بهار نیز به دلیل افزایش رطوبت، حال‌وروز چندان خوشی ندارند. همچنین بلغمی‌ها نبض ضعیفی دارند.
کارهای ممنوعه
* خوردن غذاهای سرد و تر: از تمامی غذاها و نوشیدنی‌هایی که دارای مزاج سرد به‌ویژه سرد و‌تر (مخصوصاً در هوای سرد) هستند، پرهیز و در صورت ضرورت و نیاز حتماً با مصلحات آن و به مقدار خیلی کم استفاده کنید.
به‌عنوان‌مثال پنیر را با گردو یا پونه مصرف نمایید.
* در صورت استفاده ازبرنج،حبوبات و یا غلات بهتر است از ادویه‌های گرم مانند زیره سیاه، سبز، زنجبیل، دارچین، هل، زعفران و کمی زردچوبه استفاده نمایید.
* خوابیدن زیاد در صبح مضر است
* از هوا و محیط مرطوب و خواب و استراحت بیش‌ازاندازه بپرهیزید.
* کم‌تحرکی برای بلغمی‌ها بسیار مضراست.
درمان غلبه بلغم (سردی و تری)
* حتی‌المقدور به دلیل داشتن معده ضعیف، 2 وعده‌غذا در طول روز میل شود.
* از خوردن آب قبل و حین غذا و 2 ساعت بعد غذا پرهیز شود، اگر در بین روز گرسنه شدید از سالاد و میوه‌های متناسب با مزاجتان استفاده کنید.
* بعد از شام، کمی قدم بزنید، راه رفتن به مدت 10 تا 15 دقیقه بعد از شام بسیار مفید است.
* از غذاهای گرمی‌بخش مانند گوشت شتر، گوسفند. کبوتر، سار، بوقلمون کباب شده میل نموده و میوه‌جات رسیده و شیرین مصرف کنید.
ادویه‌هایی مانند هل، دارچین، زنجبیل، زعفران، جوز هندی، فلفل سیاه‌وسفید، دانه خردل و سیر و موسیر مفید است.
از چغندر، شلغم، هویج، کلم‌قمری، ترب‌سیاه و سفید و کلم و ساقه کرفس، نعناع، ریحان، جعفری، مرزه ترخون، تره و شوید نیزحتما در کنارغذاها حتماً استفاده شود.
* 8 ساعت خواب شبانه مناسب است. سعی کنید قبل از طلوع خورشید از خواب برخیزید تا از تولید بلغم جلوگیری شود.
همچنین از خوابیدن در طول روز و یک ساعت قبل غروب بپرهیزید.
* دم‌نوش‌ها، عرقی جات و شربت‌های با طبع گرم مانند شیره انگور و خرما، شربت عسل مصرف نمایید.
* لبنیات را به مقدار کم در شب و حتماً با مصلحات آن میل کنید.
* فعالیت ورزشی منظمی داشته باشید.
* حمام گرم و خشک (سونای خشک) برای رفع بلغم بسیار مفید است.
بیشتر بخوانید:
