به گزارش ایسنا، گذرت که به گلزار شهدای قزوین بیفتد؛ سمت راست خود با ساختمانی مواجه میشوی که بالای آن نوشته شده «موزه شهدا»؛ موزهای که بنری از یک عکس دسته جمعی رزمندگان قزوین را نشان میدهد که شاید بیش از نیمی از آن جمعیت آسمانی شده و به شهادت رسیده باشند؛ عکسی بس تأثیرگذار از رزمندههای گردان امام رضا (ع) از تیپ صاحبالامر (عج) که چند روز قبل از عملیات کربلای چهار گرفته شده و در آن از بین شصتوچهار نفر سیودو نفر خلعت شهادت پوشیدهاند که نشان از عمق ایثار و شهادت جوانان این مرزوبوم دارد.
چند باری پیش از این برای بازدید از این موزه اقدام کرده اما هر بار با درب بسته آن مواجه شده بودم چرا که هیچ نشانی از ساعات و روزهای بازدید از موزه شهدا نبود!
اما این بار قسمت شد تا این بازدید میسر شود؛ بسمالله میگویم و از دربی منقش به ققنوسهایی در حال پرواز میگذرم و وارد موزهای میشوم که گفته میشود بعد از تهران دومین موزه دایر شده شهدا در سطح کشور است و در سال 1376 توسط مادر شهید سرافراز عباس بابایی افتتاح شد؛ موزهای کوچک در دوطبقه همکف و منفی یک همراه با دو سالن سرپوشیده در مجاورت آن به مساحت 400 متر که گنجینهای از آثار شهداست.
با دقت بهطرف بخشهای مختلف میروم و از نزدیک نظارهگر آثاری میشوم که روزگاری افتخار همنشینی با کسانی را داشتند که از همهچیز خود دل بریدند و آسمانی شدند.
طبقه همکف را که نگاه میکنی دورتادور شاهد آثار حجمی و مکتوب شهدا میشوی، آثاری از جمله البسه، دستنوشتهها، آثار مکتوب، تصاویر، شناسنامه، وصیتنامه، عکس و هر آنچه متعلق به شهدای دفاع مقدس و بیش از 50 شهید مبارز در رژیم ستمشاهی و وصیتنامه آنان، لباس و وسایل شخصی شهید رجایی بهعنوان اولین رئیسجمهور شهید ایران اسلامی، لباس و وسایل خلبانی، تصاویر به جا مانده، کتاب خاطرات و دستخط ارزشمند مقام معظم رهبری در عظمت شهید بابایی بهعنوان جوانترین ژنرال جهان (2) که در ویترینهایی جداگانه در موزه شهدای قزوین به نمایش گذاشته شده است. در همان گذر کوتاه میتوان متوجه شد این موزه با وجود گنجینهای که در دل خود دارد دچار بیمهری شده است!
طبقات همکف و منفی یک تفاوت فاحشی با هم دارند و همین امر موجب شگفتیام شد، روشنایی در طبقات متفاوت است، نمور بودن بخشهایی از دیوار طبقه پایین، وجود وسایل اضافه و بیربط به موزه و غرفههایی که برخی خالی است و برخی بینظم چیده شده است، همه و همه آدمی را به یاد فرزندانی ناتنی بین طبقات بالا و پایین میاندازد که به یکی مهر ورزیده شده و دیگری در نامهری مسئولان در حال سوختن است!
بودجه و نیرو نداریم
برای پیگیری این موضوع به سراغ مسئول موزه میروم؛ اصغر داداشیان که همه او را به نام حاج اصغر میشناسند و میتوان وی را پای ثابت اکثر برنامههای شهدا دانست، حاج اصغر از کارکنان رسمی بنیاد شهید نیست و 27 سال است بهصورت تقریباً افتخاری در این موزه و گلزار شهدا مشغول خدمت است و خود را خادم شهیدان میداند؛ وی در پاسخ به سؤالم مبنی بر علت آشفتگی و تفاوت رسیدگی به موزه شهدای قزوین از نبود اعتبار برای موزه گلایه میکند و ادامه میدهد: هر جایی که اعتبار و بودجهای نداشته باشد با مشکل روبرو میشود و این واقعیت قابل کتمان نیست. مشکلات مالی و نیرو در موزه شهدا ما را با چالش روبرو کرده است؛ بهجز من یک نفر دیگر بهصورت نیمهوقت در این موزه در حال فعالیت است.
وی با اشاره به اینکه چندی پیش جلسهای با مدیرکل بنیاد و مسئولان آن داشتیم که قولهایی داده شد حال باید دید آیا به نتیجه میرسد یا خیر؟ بیان میکند: طی این جلسه مدیریت بنیاد با اشاره به مطالبهگری «ایسنا» در خصوص موزه شهدای قزوین، مقرر میکند بحث روشنایی آن درست شود و نمور ایجاد شده نیز تعمیر شود، همچنین ویترینها نیز آماده نگهداری وسایل شهدا باشند، البته پیشازاین نیز قولهایی داده شده که به نتیجه نرسیده بود حال باید دید این جلسه به نتیجه میرسد یا خیر؟
تفاوت در رسیدگی به طبقات بالا و پایین موزه
این خادم شهدا در خصوص علت تفاوت بین دوطبقه در موزه شهدای قزوین اعلام میکند: برای طبقه همکف چند سال پیش بودجهای در حدود 90 میلیون تومان اختصاص یافت و توانستیم آن را بهگونهای که اکنون ملاحظه میکنید آماده کنیم، اما برای طبقه پایین موزه بودجهای اختصاص نیافت و همین موضوع موجب تفاوت فضاسازی بین دوطبقه شده است، طبقه پایین روشنایی نداریم و همین سوتوکوری و تاریکی موجب میشود که مردم هم استقبالی از بازدید آن نداشته باشند. همچنین به دلیل نداشتن انباری برخی از وسایل در طبقه پایین موزه نگهداری میشد که چندی پیش آنها را نیز از آنجا خارج کردیم، تقاضایی که از مسئولان داشتیم این بود که انباری در اختیار ما قرار دهند تا دچار مشکل نشویم.
حاج اصغر در خصوص زمان باز بودن درب موزه میگوید: موزه شهدا روزهای پنجشنبه و جمعه از ساعت 16 الی اذان مغرب و عشاء باز است و به دلیل نبود بودجه و نیرو نمیتوان درب آن را هر روز باز کرد.
متولی موزه شهدای قزوین تأکید میکند: اگر مسئولان بنیاد شهید و یا دیگر ارگانها برای موزه اعتباری اختصاص دهند میتوان با آن اقدامات خوبی را انجام داد و فضاسازی مناسبی را برای ترویج هرچه بیشتر و بهتر فرهنگ ایثار و شهادت رقم زد، البته طرح آن را 10 سال پیش ارائه دادهام اما تاکنون قدمی برای آن برداشته نشده است. با کمترین هزینه و بودجه میتوان قدمهای بزرگی را در این راستا برداشت، حتی بحث روایتگری را در موزه شهدا میتوان راهاندازی کرد زیرا قزوین شهدای بزرگی دارد که میتوان آنها را به نسل جوان امروز معرفی کرد.
موزه شهدا نیازمند توجه ویژه است
وی با بیان اینکه از سه هزار شهید استان آثار 570 شهید که تقریباً 5700 قطعه وسیله میشود را جمعآوری کردهایم، میگوید: در موزه تقریباً آثار 140 شهید را میتوانیم چیدمان کنیم و هر شش ماه باید تغییراتی در آن ایجاد شود، برای همین با مشکل داریم و نمیتوانیم وسایل تمام شهدا را به نمایش بگذاریم. در حال حاضر 300 کیف از وسایل شهدا بهصورت دست نخورده باقی مانده و هنوز آن را به نمایش نگذاشتهایم. رطوبت موجود در موزه موجب ایجاد قارچ در وسایل میشود لذا باید مسئولان این موضوع را مورد توجه قرار دهند.
حاج اصغر با اشاره به فعالیت تعدادی از خادمان افتخاری در موزه و گلزار شهدای قزوین بیان میکند: چندین بار بحث تمیز کردن موزه توسط خادمان افتخاری انجام شده اما به دلیل حساسیت موضوع و جلوگیری از هر گونه خدشه در وسایل شهدا نمیتوان اقدام زیادی کرد و از سوی دیگر متولیان بنیاد شهید برای جلوگیری از هر گونه ادعایی زیاد با این موضوع موافق نیست.
وی با تأکید بر اینکه تمیزی موزه مشکل را حل نمیکند بلکه موزه شهدا نیازمند توجه ویژه است، خاطرنشان میکند: باید طبقه پایین تغییر کند و به آن رسیدگی شود تا مردم نیز از آن استقبال کنند. متأسفانه همه فقط انتقاد بلد هستیم و قدمی برای حل مشکل برنمیداریم، در حقیقت قزوین انتقاد خیز است و حرکت خیز نیست.
موزه شهدای قزوین جزو مطرحترین موزههای شهدا در کشور بود
«غلامرضا حقایق پور» مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین، نیز در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه این موزه دومین موزهای است که در کشور تأسیسشده و در زمان خود جزو مطرحترین موزههای شهدا در کشور بود و حتی برای بسیاری از گردشگران خارجی که از موزه بازدید کردند بسیار جالب بود، میگوید: در این موزه بیشتر آثار فرهنگی را نگهداری میکنیم و اصل بسیاری از اسناد در تهران نگهداری میشود و کپی از آن در موزه است.
وی ادامه میدهد: برای تجهیز طبقه همکف موزه چند سال قبل بودجهای دریافت کردیم که با آن توانستیم موزه را بهروز کنیم؛ معمولاً به موزه سرکشی میکنیم و بازدیدهایی داریم. در ایام عید و مناسبتی موزه باز است و علاوه بر آن پنجشنبه و جمعهها نیز سعی میکنیم درب آن باز باشد، در بنیاد شهید 25 درصد تقلیل نیرو داشتیم و مجوزی هم برای جذب نداریم، ازاینرو به دلیل مشکل نیرویی نمیتوان در آن را هر روز باز کرد چرا که استقبال از آن نیز کم است.
رسیدگی به موزه شهدا در دستور کار قرار میگیرد
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین در پایان با تأکید بر اینکه حوزه وسیع ایثار نیاز فعلی جامعه است و میطلبد بسیاری از دستگاههای فرهنگی در این حوزه ورود جدیتری داشته باشند، بیان میکند: وجود مشکلاتی در موزه شهدا را تائید میکنم و بهزودی این موضوع در دستور کار بنیاد شهید قرار داده میشود تا نواقص موزه شهدا هر چه زودتر حل شود.
به گزارش ایسنا، قزوین زادگاه بزرگ سرداران و نخبگان شهید و ایثارگری چون رئیسجمهور شهید «محمدعلی رجایی»، سید آزادگان شهید «سید علیاکبر ابوترابی»، سرلشکر خلبان «عباس بابایی»، سیدالاسرا «حسین لشکری»، سردار فاتح خیبر «رضا حسنپور»، حر انقلاب «طیب حاج رضایی» و سه هزار شهید و هفت هزار جانباز سرافراز است. ایثارگرانی که سرمایههای بزرگ حماسی و ایستادگی مردم این شهر در برابر تجاوز دشمنان ایران هستند و آثار ماندگار آنها در «موزه شهدای قزوین» یادآور لحظهلحظه زندگی و سیره زندگی آنهاست.
هرچند گامهایی برای ساخت باغ موزه دفاع مقدس در استان قزوین در حال انجام است تا شاید قزوین هم مانند 25 استان دیگر مجموعهای فرهنگی کاملی در این راستا داشته باشد، اما تا زمان به بار نشستن این باغ موزه پسندیده است فکری به حال موزه شهدای قزوین شود.
بیشک توجه به این مکان مقدس امری نه مستحب بلکه واجب است و ضروری است هر چه زودتر با عنایت مسئولان استان و تخصیص بودجهای مناسب، صیغه مهر و مودتی بین این طبقات ناتنی خوانده شود و این موزه با ارزش بار دیگر پذیرای اقشار مختلف مردم باشد و گامی در راستای ترویج هر چه بیشتر این فرهنگ والا بردارد.
1) شهیدانی که در عکس مذکور آسمانی شدند: مجید پیلهفروشها، پرویز اسفندیاری، مهرداد خانبان، علی جاویرمهر، فلاح انبوهی، شالباف، رضا وهابی، ابراهیم کرمی، محمدرضا کبیری، حسین اسماعیلی، محسن امامقلی، قاسم جمالی، حسین عبادی، مجید روغنی، محمود احمدی، عبادی، داوود خلیلی، رضا پیله فروشها، رحیم صحراکارنیا، احمد اللهیاری، سید باقر علمی، محمد کیامیری، علیرضا جوادی، اکبر اسدی، اصغر مافی، اسماعیل مرندی، سید علی حسینی، امیر باقریان، محسن زرینی، صادق صالحی، جعفر سقائیان، پرویز اسفندیاری، عباس عطاری.
2) خواهر شهید بابایی در خاطراتش میگوید: وقتی عباس به شهادت رسید، رادیو آمریکا اعلام کرد: «جوانترین ژنرال دنیا کشته شد».