وحشت ترامپ از اتحاد پنج ضلعی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از خراسان، آمریکا در شرایطی آنز را به عنوان رئیس‌جمهور موقت بولیوی به رسمیت شناخته که پیش از این نیز این کشور در اقدامی غیرقانونی و مداخله‌جویانه درباره ونزوئلا، «خوان گوایدو» رئیس‌جمهور خودخوانده را به عنوان «رئیس‌جمهور قانونی ونزوئلا» به رسمیت شناخته بود.

حمایت دستیار «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا از اقدام جنینه آنز در شرایطی صورت گرفته که اوو مورالس به شدت از اقدام این سناتور دست راستی و مخالف دولت سابق بولیوی انتقاد کرده و تحولات جاری کشورش را «خیانت‌بارترین و وحشتناک‌ترین کودتا در تاریخ» خوانده است.مورالس که به مکزیک پناهنده شده است، افزود: «سناتور دست راستی افراطی و وابسته به کودتاچیان، بدون به حد نصاب رسیدن قانون گذاران در مجلس و در جمع حامیانش و با کمک نیروهای مسلح و پلیس که مردم را سرکوب می‌کنند، خودش را رئیس سنا و سپس رئیس‌جمهور موقت خواند».

استعفای اوو مورالس، رئیس جمهور  بولیوی از قدرت در حالی صورت گرفت که طی روزهای اخیر، واشنگتن و متحدان آن در آمریکای لاتین (خصوصا سه کشور برزیل، کلمبیا و پرو) از هیچ گونه اقدامی با هدف ایجاد ناآرامی‌های مزمن داخلی در لاپاز و دیگر شهرهای بولیوی دریغ نکردند. مورالس در انتخاباتی پیروز شد که بیش از 200 ناظر بین‌المللی بر آن نظارت داشتند.

درعین حال منتقدان مورالس معتقدند، مشکلات مورالس از سه سال پیش شروع شد.او که سه دوره پیاپی رئیس جمهور شده بود می خواست برای بار چهارم در انتخابات شرکت کند و دوره ریاست جمهوری اش را مادام العمر کند.او خواسته خود را به رای عمومی گذاشت اما اکثریت رای دهندگان مخالفت خود را ابراز کردند.با این حال،مورالس به آرای مردم توجهی نکرد و قضیه را به دیوانعالی کشورش برد.قضات دست نشانده  مورالس در دیوانعالی به نفع او حکم دادند و او با اتکا به همین حکم در انتخابات شرکت کرد.مورالس با فاصله اندکی از رقیب اش خود را برنده انتخابات اعلام کرد.

اما منتقدان معتقدند  که او با تقلب در انتخابات پیروز شده است .در عین حال سوال اصلی این جاست که دلیل اصلی نگرانی ترامپ از استمرار حضور مورالس و به طور کلی چپ‌گرایان در راس هرم قدرت در بولیوی چیست؟جان بولتون قبل از برکناری از قدرت و زمانی که در مسند مشاور امنیت ملی دولت ترامپ مشغول به فعالیت بود، جملات قابل تاملی را در خصوص احیای دکترین "مونروئه" و "انهدام اتحاد مثلث" در آمریکای لاتین به میان آورد: «در دولت ترامپ از به کار بردن عبارت «دکترین مونروئه» ابایی نداریم.

ونزوئلا کشوری است که در نیمکره ما واقع شده و از دوره رونالد ریگان هدف رؤسای‌جمهور ایالات متحده این بوده که نیمکره‌ای کاملا دموکراتیک داشته باشیم. من  قبلا  هم اشاره کردم که ما سه‌گانه استبداد از جمله کوبا و نیکاراگوئه و همچنین مادورو (ونزوئلا) را به دقت تحت نظر داریم.» هم اکنون در اواخر سال 2019 میلادی قرار داریم. اگرچه حدود سه سال از حضور ترامپ در معادلات قدرت در واشنگتن سپری شده اما "اتحاد مثلث" در آمریکای لاتین همچنان به قوت خود باقی مانده است.

ترامپ پیش‌بینی کرده بود که سرانجام تا پایان سال 2018 میلادی به حضور مادورو در ونزوئلا پایان دهد و دولتی غرب گرا (به رهبری خوان گوایدو) را جایگزین وی سازد. با این حال ونزوئلا همچنان به عنوان حلقه اتصال جریان های چپ‌گرا در آمریکای مرکزی و جنوبی در حال ایفای نقشی موثر است. دانیل اورتگا، رئیس جمهور نیکاراگوئه نیز خود یکی از نمادهای مقابله با امپریالیسم کهنه و امپریالیسم نوین در آمریکای لاتین محسوب می‌شود.کوبا نیز به مانند دهه‌های گذشته، در مقابل تحریم‌های سنگینی که این بار از سوی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا علیه هاوانا وضع شده، مقاومت می‌کند. بنابراین، اتحاد مثلثی که واشنگتن از آن به عنوان اصلی‌ترین معضل و نقطه هدف کاخ سفید یاد می‌کند، به اندازه‌ای محکم است که ترامپ و همراهانش قدرت انهدام آن را ندارند.

ضربه چپ‌گرایان بر پیکره آمریکا

به تازگی شاهد وقوع دو رخداد همزمان و تعیین کننده در آمریکای لاتین بودیم. پیروزی دوباره مورالس در انتخابات ، بدترین شوک ممکن را به ترامپ وارد ساخت زیرا رئیس جمهور آمریکا بر پیروزی غرب‌گرایان در لاپاز (پایتخت بولیوی) حساب ویژه‌ای باز کرده بود. در انتخابات ریاست جمهوری آرژانتین نیز نامزد طرفدار آمریکا شکست بسیار سنگینی را تجربه کرد. آلبرتو فرناندز، چپ‌گرا و از مخالفان سیاست‌های مداخله گرایانه آمریکا، توانست حدود 48 درصد آرا را در انتخابات سراسری  کسب کند و در همان دور اول به عنوان رئیس جمهوری جدید آرژانتین معرفی شود.

«مائوریسیو مکری» رئیس جمهوری راست‌گرای مورد حمایت دونالد ترامپ نیز  40 درصد آرا را از آن خود کرد. با پیروزی مجدد مورالس در انتخابات بولیوی از یک سو و حضور فرناندز در راس معادلات سیاسی و اجرایی بوئنوس آیرس از سوی دیگر، "اتحاد مثلث" در آمریکای لاتین به "اتحاد پنج ضلعی" تبدیل شد. این وضعیتی بود که ترامپ دیگر تحمل آن را نداشت.

این در حالی است که چپ‌گرایان در دیگر کشورهای آمریکای لاتین مانند اکوادور، پرو، شیلی و برزیل نیز در آینده‌ای نزدیک از قدرت این پنج ضلعی تاثیر به سزایی خواهند پذیرفت. محصول و نتیجه این تاثیرپذیری، افزایش تصاعدی قدرت چپ‌گرایان در آمریکای مرکزی و جنوبی خواهد بود. در چنین شرایطی اساسا جایی برای احیای دکترین "مونرو" وجود نخواهد داشت.  با این حال برخی ناظران معتقدند برکناری  مورالس از قدرت، نه تنها تاثیری در تحرکات ضدآمریکایی در لاپاز نخواهد داشت، بلکه در آینده‌ای نزدیک شاهد احیای دوباره قدرت سیاسی چپ‌گرایان در این کشور خواهیم بود.