با گران‌ترین ناو هواپیمابر جهان آشنا شوید: یو‌اس‌اس جرالد آر. فورد

از لحاظ تکنولوژی، این پیشرفته‌ترین ناو هواپیمابر است که جهان به خود دیده؛ گران‌قیمت‌ترین هم هست؛ به احتمال زیاد بحث‌برانگیزترین هم باشد. با یو‌اس‌اس جرالد آر. فورد آشنا شوید؛ نخستین نمونه از کلاسی کاملاً جدید از ناوهای هواپیمابر.

با طول 337 متر و ارتفاعی معادل 76 متر، نه‌تنها درباره بزرگ‌ترین ناو هواپیمابر جهان صحبت می‌کنیم، بلکه درباره ناوی صحبت می‌کنیم که سه باشگاه بدن‌سازی، فروشگاه‌، کپسول زمان و کافی‌شاپی دارد که دریانوردان می‌توانند در آن یک استارباکس گرم تحویل بگیرند. راستی این را هم اضافه کنیم که این غول می‌تواند بیشتر از هر ناو دیگری هواپیما حمل کند؛ و هر جور هواپیمایی. بیایید با یو‌اس‌اس جرالد آر. فورد بیشتر آشنا شویم.

موتور بخار

علی‌رغم تمام «ترین‌ها» روند ساخت و ساز چندساله این ناو سیاست‌مداران و مالیات‌دهندگان را خشمگین کرده. این ناو هواپیمابر شاید بسیار قدرتمند باشد، اما دیرش شده. به عبارت دیگر، چند سالی از برنامه عقب است. حتی بدتر از این، میلیاردها دلار بودجه را بلعیده است.

به تمام مسائل این را هم اضافه کنید که بسیاری از تکنولوژی‌های نسل بعدی پیشنهاد شده برای کشتی به صورت پی‌درپی شکست می‌خورند. اختلال در عملکرد به شکلی آنقدر گسترده اتفاق می‌افتد که حتی رییس جمهور ایالات متحده هم به شوخی گفت این کشتی باید به استفاده مجدد از تکنولوژی بخار دوران جنگ سرد روی آورد.

چطور شد که این کشتی به موعد مقرر نرسید؟ آیا مشکلاتش قابل رفع هستند؟ اصلاً چطور باید یک کشتی 110 هزار تُنی ساخت؟ و با درنظرگیری مشکلات اقتصادی، آیا اصلاً چنین جنگ‌افزاری ارزشش را دارد؟

در این مقاله به صورت کامل می‌خوانیم که کلاس جدید ناوهای هواپیمابر چطور شروع به کار کرد و چطور به موانعی در مسیر ساخت برخورد.

اتصال پوکمونی

اینطور نیست که هر روز یک کلاس جدید در میان ناوهای هواپیمابر داشته باشیم. این اتفاق حتی هر دهه هم‌ نمی‌افتد. تحقیق و توسعه چنین جنگ‌افزارهایی بسیار هزینه‌بر است: چیزی حدود 4.7 میلیارد دلار.

اما اگر این کشتی ساخته شود، ارتش آمریکا به آخرین تکنولوژی روز دسترسی خواهد داشت. پیشینیان فورد، یعنی کشتی‌های کلاس «نیمیتز» حدوداً 50 سال پیش ساخته شدند و آنقدرها با تکنولوژی‌های جدید سازگار نیستند. آمریکا نیازمند ناو هواپیمابری بود که با تکنولوژی‌های جدید سازگاری بیشتری داشته باشد. اینطور بود که کلاس فورد وارد میدان شد: کلاسی که کشتی‌هایش هم بهتر با تکنولوژی‌های جدید کنار می‌آیند هم 90 سال عمر مفید دارند.

بعد از آغاز به کار USS Nimitz در سال 1975 میلادی، یو‌اس‌اس جرالد آر. فورد نخستین کلاس جدید برای ناوهای هواپیمابر است.

به کمک فورد، ناوهای آمریکایی بسیار پر زرق و برق‌تر از قبل خواهند شد. حتی پروسه طراحی هم مطابق با آخرین تکنولوژی‌هاست. فورد نخستین ناویست که با استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی و واقعیت افزوده ساخته می‌شود.

پیش از اینکه اصلاً روند ساخت آغاز شود، مهندسان Newport News Shipbuilding در ویرجینیا، مدلی سه‌بعدی و مجازی از کشتی در ابعاد کامل ساختند که می‌توانستید در آن قدم بزنید؛ انگار که در واقعیت ساخته شده بود. در فاز ساخت هر کشتی، کارگران می‌توانستند با یک تکنولوژی واقعیت افزوده مشابه به بازی پوکمون گو، متوجه شوند هرچیزی باید کجا برود: چه موضوع دیوارها باشد و چه سیم‌کشی 14 میلیون دلاری برق و فیبر.

طراحی ماژولار

این کشتی ماژولار هم هست. قطعات کوچک‌تر در جایی دیگر اسمبل می‌شوند و سپس به محل ساخت کشتی ارسال تا روی آن سوار گردند. به این طریق، وقتی زمان به‌روزرسانی کشتی می‌رسد، این قطعات ماژولار به راحتی تعویض می‌شوند و تکنولوژی جدید به آسانی در درگاهی که از پیش تعبیه شده جای می‌گیرد.

البته که بسیاری از چیزها هم از نو ابداع شده‌اند. جای آسانسورها تغییر کرده تا دیگر نیازی به حمل بمب‌ها و موشک‌ها از یک سوی کشتی به سوی دیگر نباشد. محل قرارگیری مرکز فرماندهی (که به آن جزیره هم می‌گویند) نیز تغییر کرده و نیاز به مرتب کردن هواپیماها بعد از فرود کمتر شده.

تمام این تغییرات به بهینه‌سازی‌هایی خاص منجر شده: کلاس فورد قادر به حمل 25 درصد هواپیمای بیشتر نسبت به کلاس نیمیتز است. طراحی فورد آن‌قدر بهینه و خودکار است که برای تمام امور، فقط به 4550 نفر خدمه نیاز دارد. این رقم را با خدمه 5500 نفری ناوهای کلاس نیمیتز مقایسه کنید. اما بهبودها همین‌جا به پایان نمی‌رسد.

ورقه‌های آهنین

تا به حال فکر کرده‌اید که چنین سازه‌هایی را اصلاً باید چطور ساخت؟ روند ساخت یو‌اس‌اس جرالد آر. فورد در روز 11 آگوست سال 2005 شروع شد، زمانی که پیمانکاری در امور دفاعی به نام Northrop Grumman نخستین ورقه آهنی 15 تُنی را برای ساخت کشتی برید.

اما هیچ کشتی‌سازی بدون بنا کردن ستون فقرات فلزی کشتی قادر به شروع کار نیست. درباره ستون فلزی مهمی در زیر کشتی صحبت می‌کنیم که عضوی اساسی در ساختار آن به حساب می‌آید. بنابراین گام بزرگ بعدی در روز 14 نوامبر 2009 برداشته شد: زمانی که Nothrop Grumman در یک مراسم، بنا کردن ستون فقرات کشتی را جشن گرفت. به محض پشت سر گذاشتن این مرحله، پروسه واقعی ساخت کشتی رسماً شروع شد

شاید جالب باشد بدانید که روند ساخت و ساز یک هدف مهم را هم دنبال می‌کرد: ساخت ناوی که ارزش نام جرالد فورد، سی و هشتمین رییس جمهور آمریکا را داشته باشد.

مایک پترس، نایب رییس سازمانی Northrop Grumman می‌گوید: «استحکام، تعهد، استواری، صداقت و اخلاق. این‌ها خصوصیت‌هایی هستند که ما هنگام متصل کردن قطعات الکترونیکی و میلیون‌ها قطعه‌ دیگر از آن‌ها پیروی خواهیم کرد تا ادای احترامی به رییس جمهوری کرده باشیم که کشوری نیازمند و درد‌کشیده را تحویل گرفت و در آن حس آرامش و وحدت به وجود آورد».

سپس نوبت به کار رسید و واقعیت آشکار شد.

وزن به طلا

سر هم کردن یک ناو هواپیمابر نیازمند تلاش بسیار است. سنگین‌وزن‌ترین قطعه یو‌اس‌اس جرالد آر. فورد یعنی پلی که عرشه پرواز را به عرشه پایینی متصل می‌کند، وزنی معادل 1131 تُن دارد. سینه بالایی و پایینی کشتی هم به ترتیب 868 و 750 تن وزن دارند. برای قرار دادن تمام این قطعات در کنار هم، Newport News Shipbuilding از جرثقیلی 1157 تنی استفاده می‌کند.

اما این تمام ماجرا نیست. یو‌اس‌اس جرالد آر. فورد نیازمند 1.8 میلیون کیلو فلز است تا اجزای کشتی در کنار یکدیگر باقی بمانند. و وقتی کار ساخت و ساز تمام شد نمی‌توانید با همان ظاهر فلزی رهایش کنید. کشتی باید رنگ شود. برای پوشش دادن تمام سطح کشتی نیاز به 200 هزار گالن رنگ و بین 120 الی 170 نقاش است.حتی لنگر کشتی هم رنگ‌آمیزی می‌شود.

اسپانسر

اسمبل کردن ورقه‌های فلزی و سنگین هم یکی دیگر از لازمه‌های ساخت یک ناو هواپیمابر است. در روز هفتم مه 2013، سه سال بعد از آغاز رسمی روند ساخت، پروژه از لحاظ ساختاری به 100 درصد کار رسیده بود. تا آن زمان کشتی یک اسپانسر داشت: سوزان بیلز فورد، دختر رییس جمهور پیشین آمریکا.

او در پیامی کوتاه خطاب به کشتی‌سازان Newport News گفت «شما یک جواهر ملی هستید».

به عنوان پیروی از سنت همیشگی نیروی دریایی آمریکا، یک کپسول زمان در اتاق کنترل عرشه پرواز قرار می‌گیرد. این کپسول حاوی سکه‌ای منحصربه‌فرد است که توسط سوزان بیلز فورد طراحی شده؛ از سکه‌های مشابهی هم هنگام ساخت کاخ سفید و کاخ کنگره آمریکا استفاده شده است؛ و همینطور 5 مهر که نمادی برای خدمت فورد به آمریکا خواهند بود.

قاتلین پیشرفته

بنابر اطلاعات منتشر شده از سوی نیروی دریایی آمریکا، کشتی‌های کلاس فورد قادر به حمل بیش از 75 هواگرد (و شاید تا سقف 90 هواگرد) در ابعاد گوناگون هستند. از جمله این هواگردها می‌توان به بوئینگ F/A-18E/F سوپر هورنت، EA-18G Growler و C-2 Greyhound و همینطور بالگردهای سیکورسکی SH-60 Seahawk و پهپادهای بدون خلبان اشاره کرد.

اما قدرت تدافعی این ناو هواپیمابر تنها در عرشه بالایی‌اش نیست. این کشتی همراه با موشک‌های RIM-162 Evolved SeaSparrow از راه می‌رسد تا از خدمه در برابر هواپیما و موشک دشمن محافظت کند. این موشک‌های میان‌برد هرکدام سه متر طول، 37 کیلوگرم وزن و اندکی کمتر از 1 میلیون دلار ارزش دارند.

کشتی‌های کلاس فورد قادر به شلیک موشک‌های کوچک‌تر RIM-116 Rolling Airframe هم هستند، درست مانند کشتی‌های کلاس نیمیتز قدیم. علی‌رغم سرعت کمتر و ابعاد کوچک‌ترشان -که معادل 2.7 متر طول و 10 کیلوگرم وزن است- این موشک‌های هدایت‌شونده هم کمی کمتر از 1 میلیون دلار هزینه برمی‌دارند. این موشک‌ها طراحی شده‌اند تا موشک‌های دشمن را پیش از رسیدن به کشتی نابود کنند.

همه‌چیز عالی به نظر می‌رسد؟ اشتباه می‌کنید.

حتی با وجود تمام این جنگ‌افزارهای فوق پیشرفته، حتی با وجود اینکه این معجزه مهندسی مدرن در حال تکمیل شدن بود، مشکلات هم در حال ظهور بودند. و وقتی درباره چنین کشتی غول‌آسایی صحبت می‌کنیم، درباره مشکلات غول‌آسا هم صحبت می‌کنیم.

انرژی خودم، مشکلات خودم

چه چیزی می‌تواند در کار چنین هیولایی اختلال ایجاد کند؟ احتمالا بتوانید کار را با سرزنش برق آغاز کنید. کلاس فورد ناوها دو راکتور اتمی دارند که 250 درصد برق بیشتری نسبت به کشتی‌های کلاس نیمیتز تولید می‌کند.

با دسترسی به این حد از انرژی بیشتر،‌ نیروی دریایی تصمیم گرفت هر تکنولوژی جدیدی که به ذهنش می‌رسد را وارد چرخه توسعه کند. برخی از ایده‌ها حتی قدمت‌شان به دهه 1990 می‌رسید؛ زمانی که سران نیروی دریایی به فلسفه «آنقدر تکنولوژی به کار بگیر تا از کار بیفتد» اعتقاد داشتند.

جری هندریکس، مدیر استراتژی‌های تدافعی در مرکز امنیتی نیو امریکن می‌گوید: «آن‌ها قماری بزرگ روی جدیدترین و پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های ممکن کردند و شرط بستند که تمام آن تکنولوژی‌ها تا زمانی که پلتفرم‌ها شروع به کار کنند به بلوغ خواهند رسید.»

مشخص شد که ایده خوبی نبوده است: «متاسفانه برخی از آن تکنولوژی‌ها به بلوغ نرسیدند».

نقطه ضعف

یکی از این تکنولوژی‌های نابالغ، سیستم پرتاب هواگرد الکترومغناطیسی (EMALS) است که طراحی شده تا هواپیماها را به آسمان پرتاب کند. این تکنولوژی که قرار است ورژنی بهبودیافته از پرتاب‌گرهای مبتنی بر بخار مورد استفاده در کشتی‌های کلاس نیمیتز باشد، دقت بالاتری دارد، فضای کمتری اشغال می‌کند، قادر به پرتاب انواع بیشتری از هواپیماهاست، سریع‌تر شارژ می‌شود و انرژی به مراتب کمتری استفاده می‌کند.

EMALS ضمنا نیازمند مراقبت کمتری است و سوار کردنش هزینه کمتری می‌طلبد. نیروی دریایی آمریکا تخمین زده که EMALS امکان پرتاب 25 درصد هواپیمای بیشتر در روز را مهیا خواهد کرد و در عین حال 25 درصد خدمه کمتری درگیر این پرتاب‌ها خواهند بود. EMALS می‌تواند برای 50 سال، 4 میلیارد دلار از هزینه‌های عملیاتی ایالات متحده بکاهد ... البته زمانی که به بلوغ برسد.

درحالی که EMALS طراحی شده بود تا به مراتب قابل اتکاتر از پرتاب‌گرهای مبتنی بر بخار باشد، تاکنون عکس این ماجرا اتفاق افتاده. پنتاگون انتظار داشت EMALS با نرخ 0.0024 درصد، به ازای هر 4166 پرتاب تنها 1 بار خطا کند اما در عمل این رقم معادل 10 خطا در هر 747 پرتاب است، یعنی با نرخ خطایی معادل 1.34 درصد که چندان خوب نیست.

خارج از سرویس

و این همه‌چیز نیست. دیگر سیستم‌های الکترومغناطیسی یو‌اس‌اس جرالد آر. فورد هم در حال از کار افتادن هستند.

ناوهای جدید سری فورد به گونه‌ای طراحی شده‌اند که آسانسورهایی پیشرفته و الکترومغناطیسی برای انتقال بمب‌ها و موشک‌ها از مخزن کشتی به هواپیماهای منتظر برای پرواز دارند. این آسانسورهای جدید قادر به تحمل وزنی تا دو برابر بیشتر از آسانسورهای کلاس نیمیتز هستند. ضمناً 50 درصد سریع‌تر هم جابه‌جا می‌شوند؛ البته اگر کار کنند.

فلسفه نیروی دریایی در ساخت این آسانسورها هم پیرو همان فلسفه قماربازانه دهه 90 بوده است؛ این آسانسورها قبل از اینکه تست شوند روی فورد سوار شدند. احتمالاً به شکلی قابل پیش‌بینی، نیروی دریایی آمریکا این قمار را باخت. تا روز 27 اکتبر 2019، تنها هفت آسانسور از مجموع 11 آسانسور تعبیه شده در کشتی به درستی کار می‌کنند.

طبیعی است که این موضوع بسیار از افراد را ناراحت کرده.

جیم اینهاف، رییس کمیته نیروهای مسلح مجلس سنای آمریکا معتقد است که این دست از اشتباهات را باید جرم تلقی کرد. او در بخشی از سخنان اخیر خود گفت که «این مثالی دیگر از عدم روراستی رهبران نیروی دریایی است».

نیازی به اشاره نیست که تعمیر این آسانسورها به هیچ‌وجه ارزان نخواهد بود. اما اگر فکر می‌کنید که تا به اینجای کار هزینه‌های کلانی صرف کشتی شده، صبر کنید تا درباره بودجه آن بشنوید.

دیرت شده آقای فورد

ناو هواپیمابر یو‌اس‌اس جرالد آر. فورد قرار بود تا سال 2018 شروع به کار کند. اما حالا به لطف مشکلاتی که بالاتر لیست کردیم، تخمین زده می‌شود که تاریخ آغاز کارش به سال 2024 میلادی نزدیک‌تر باشد.

وقتی ابعاد هزینه‌ها را درک کنید، تاخیرها بیش از پیش به چشم می‌آیند. در ماه اکتبر سال 2006، کنگره آمریکا اعلام کرد که فورد هزینه‌ای 10.5 میلیارد دلاری خواهد داشت، این یعنی در همان زمان دو برابر بیشتر از ناوهای کلاس نیمیتز هزینه داشت.

تا سال 2015، هزینه‌های تخمینی به 12 میلیارد دلار افزایش یافتند و حالا انتظار می‌رود برچسب قیمت آن تا پایان سال مالی 2020 به 13.08 میلیارد دلار برسد؛ و این بدون احتساب هزینه‌های تحقیق و طراحی است.

نظر ترامپ

از کار افتادن سیستم‌های مختلف توجه دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا را هم به خود جلب کرده است. بعد از شنیدن درباره شکست‌های متعدد، او در سال 2017 راهکار خودش را ارائه کرد:

«ما در حال صرف تمام این پول روی قطعات الکتریکی هستند و هیچکس نمی‌داند که این قطعات در شرایط بد چطور عمل خواهند کرد. من فرمان خواهم داد که دوباره از بخار استفاده کنیم.»

البته که در آن زمان، تغییر طراحی ناوی که از لحاظ ساختار کلی به اتمام رسیده بود و 13 میلیارد دلار هزینه برداشته بود غیرممکن بود.

البته که رییس جمهور می‌تواند هر فرمانی که دلش خواست صادر کند، اما بعید است که کنگره آمریکا با صرف میلیاردها دلار برای برداشتن یک گام به عقب و راضی کردن رییس جمهور موافقت کند. حتی اگر موافقت کند هم نیروی دریایی تا پیش از سال 2028 میلادی قادر به بازگشت به تکنولوژی بخار نیست. در آن زمان قرار است روند تولید ناو دیگری در کلاس فورد با نام رمز CVN-82 آغاز شود.

جایی بر فرود نیست

یو‌اس‌اس جرالد آر. فورد مشکلاتی به هنگام پرتاب هواپیماها به آسمان دارد، اما مشکلاتی که هنگام فرود آوردن هواپیماها بروز می‌کند حتی از آن هم بزرگ‌تر است.

نیروی دریایی آمریکا سیستمی برای فرود امن و آسان هواگردها روی ناو فورد تدارک دیده است. تکنولوژی Advanced Arresting Gear طراحی شده بود تا امنیت کار را بالاتر برده و تمام پروسه را قابل کنترل‌تر کند. در تئوری، AAG قرار بود امکان فرود جت F-35C Lightning II Joint Strike Fighter را مهیا کند، کاری که کلاس نیمیتز قادر به انجامش نیست.

در اینجا کلمه کلیدی همان «در تئوری» است. به این خاطر که در حال حاضر سیستم AAG نمی‌تواند F-35C را فرود آورد. با نرخ خطای 10 به ازای هر 763 فرود، میزان اشتباه به مراتب از تخمین نیروی دریایی که یک خطا به ازای هر 16500 فرود بود بالاتر است.

بودجه‌خور

سناتور مک‌کین به‌هیچ‌وجه تحت تاثیر عملکرد ناو هواپیمابر جدید آمریکا قرار نگرفته. او AGG را مثال آشکار به‌کارگیری یک تکنولوژی نابالغ خوانده است.

در حال حاضر انتظار می‌رود که این تکنولوژی 1 میلیارد دلار دیگر روی دست مالیات‌دهندگان هزینه بگذارد و این یعنی حالا 600 درصد بیشتر از بودجه ابتدایی. علاوه بر این، روند توسعه AAG هم دو برابر بیشتر از تخمین ابتدایی بوده است.

به خاطر تمام این مسائل، برنامه‌ریزی‌های تعبیه این سیستم در ناوهای قدیمی‌تر کلاس نیتیمز هم لغو شده‌اند. کنگره آمریکا هم حالا خواستار راه حل جدیدی برای فرود آوردن جت‌های F-35C روی ناوهای بعدی کلاس فورد است.

بدون سیب‌ زمینی

وقتی Gerald Ford بالاخره شروع به کار کند، خدمه‌اش برای مدت‌ زمانی طولانی در دریا خواهند بود. هر ماموریت ناوهای نیروی دریایی آمریکا تا 10 ماه به طول می‌انجامد و اخیراً قانونی تازه تصویب شده در راستای اینکه برنامه زمانی کشتی‌ها شکلی غیر پیش‌بینی‌تر به خود بگیرد.

این یعنی خدمه برای مدتی قابل توجه از خانواده خود دور خواهند بود. اما اینطور نیست که مثل خانه خود احساس راحتی نکنند. ناو فورد یک فروشگاه دارد و خدمه می‌توانند با استفاده از کارت اعتباری مخصوص نیروی دریایی از آن خرید کنند. حتی در یک کافی‌شاپ می‌توان به قهوه‌های استارباکس دسترسی داشت.

اتاق‌های ناهارخوری کشتی هم از نو طراحی شده‌اند تا خبری از صف‌های طولانی نباشد. هر روز 15 هزار وعده غذایی سرو می‌شود و برخی مواد غذایی مانند سیب زمینی سرخ کرده از منو حذف شده و جای خود را به مواد غذایی سالم‌تر داده‌اند.

گام بزرگ بعدی

در روز 29 اکتبر سال 2019، شرکت Newport News Shipbuilding عرشه خشک کشتی را با 100 میلیون گالن آب پر کرد تا ناو برای نخستین بار به حالت شناور در آید.

با عبور از Gerald R. Ford، سومین کشتی کلاس فورد که USS Enterprise نام دارد هم اکنون در حال ساخت است و اسپانسرهای آن کیتی لدکی و سیمون بایلز هستند که هر دو در المپیک مدال طلا به دست آورده‌اند. مراسم برش ورقه‌های فلزی این ناو هم در ماه آگوست 2017 برگزار شد.

اما این کشتی نخستین ناوی نیست که Enterprise نامیده شده و در واقع نهمین کشتی است. آخرین ناوی که USS Enterprise نام داشت به اسم CVN-65 نیز شناخته می‌شود و در سال 2012 از رده خارج شد. جالب است بدانید که فلزات به کار گرفته شده در CVN-65 در جدا شدن و استفاده مجدد در Enterprise جدید هستند. کشتی سوم کلاس فورد تا سال 2027 میلادی شروع به کار خواهد کرد.