هفته‌ای سیاه برای بازار سهم/ روزهای خوب بازار سرمایه برمی‌گردند؟

اقتصادآنلاین – مهدی فاضل؛ بازار سهام در هفته‌ای که گذشت بیش از 9.2 درصد از ارزش خود را از دست داد و ارزش کل شرکت‌های بورس تهران به کانال 1200هزار میلیارد تومانی بازگشت. امروز چهارشنبه به دلیل کاهش دامنه نوسان شرکت‌ها، شاخص کل بورس کمتر از روزهای قبلی منفی خورد و با 5هزار و 35 واحد کاهش، به مقدار 353هزار و 807 واحدی رسید.

سایه جنگ همچنان بر فراز فضای سیاسی کشور

اقدام تلافی‌جویانه سپاه پاسداران در بامداد امروز موجب شده تا بار دیگر، چاشنی یک جنگ بزرگ میان ایران و آمریکا تنها به جرقه‌ای کوچک نیاز داشته باشد؛ اگرچه به نظر می‌رسد حتی با اتفاق شب گذشته، خطوط قرمز طرف آمریکایی گسسته نشده است و اقدامات محتمل بعدی، مواضع دو طرف را به صورت بهتر مشخص خواهد کرد. با وجود آن که آقای ظریف اظهار کرده: «به دنبال تشدید تنش یا جنگ نیستیم»، اقدام بعدی آمریکایی‌ها به صورت مشخص‌تری معمای پیشامد وقوع جنگ را به سمت حل‌شدن سوق خواهد داد. به هر حال، وحشت بازار سهام از احتمال وقوع جنگ موجب شده تا بسیاری از سهامداران دچار هیجان شوند و سهام بسیاری از شرکت‌ها در صفوف فروش قفل شود. اگر واقع‌بینانه به موضوع نگریسته شود، نمی‌توان در خصوص این اقدام سهامداران به صورت کلی جبهه گرفت و زمان مشخص خواهد کرد که اشتیاق افراد برای نقدکردن سبد سهامشان اقدام درستی بوده یا در تحلیل‌های خود مبنی بر احتمال وقوع جنگ دچار خطا شده‌اند.

دو سناریو بورس بر اساس پیشامدهای سیاسی

دولت ایالات متحده آمریکا هنوز اطلاعات مشخصی از میزان تلفات انسانی و خسارات واردشده به پایگاه نظامی‌اش منتشر نکرده است. از آن‌جایی که آقای ظریف اظهار کرده که پاسخ ایران مطابق با منشور 51 سازمان ملل متحد بوده، حدس برخی صاحب‌نظران مبنی بر آن است که هشدارهای لازم پیش از اصابت موشک‌ها به اطلاع مقرنشینان آمریکایی رسیده است. واکنش اولیه ترامپ در توییتر نیز بسیار ملایم به نظر می‌رسید و ظاهراً پروژه «#انتقام_سخت» سپاه پاسداران بدون دردسرهای متعاقب با موفقیت به انجام رسیده است. در صورت صحت این احتمالات، می‌توان افق روشنی را برای بازار سهام در هفته آینده ترسیم نمود تا پس از ریزشی عمیق، مجدداً به تعادل رسیده و از تنش‌ها و هیجانات معامله‌گران کاسته شود.

سناریو دوم، تلفات انسانی قابل توجه نظامیان آمریکایی است. در این سناریو آمریکا می‌تواند دو رفتار متفاوت را از خود نشان دهد. رفتار نخست، فاش‌کردن علنی تعداد تلفات زیاد جنگی و تحمیل فشار از سوی برخی تندروهای آمریکایی‌ها بر دولت ترامپ خواهد بود که بالقوه می‌تواند موجب تشدید تنش‌ها میان ایران و آمریکا به صورت علنی شود. این خطرناک‌ترین سناریوی ممکن برای بورس ایران خواهد بود و بازار در انتظار اقدامات تلافی‌جویانه طرفین، نظاره‌گر پروپاگانداهای رسانه‌ای خواهد ماند و همچنان به ریزش خود ادامه خواهد داد. 

رفتار دوم ایالات متحده در قبال تلفات نظامی بالا در حمله شب گذشته، مخفی‌کاری و پنهان‌کردن میزان خسارات و تلفات وارده خواهد بود تا هم از تنش‌ها کاسته شده و هم اعتبار بین‌المللی ایالات متحده حفظ شود. در صورت وقوع چنین پیشامدی، التهاب بازارها، حداقل تا حمله و جواب متقابل بعدی، کمی فروکش خواهد کرد. ترس معامله‌گران بورس ایران کم خواهد شد و بازار به تدریج وقایع این هفته را فراموش خواهد کرد. البته پاسخ‌های غافل‌گیرکننده می‌توانند مجدداً التهاب را به کل بازارهای مالی دنیا القا کنند.

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان سیاسی، سناریو نخست با احتمال بیشتری به وقوع خواهد پیوست و پیش‌بینی می‌شود تنش‌هایی در سطح ترور بامداد جمعه‌ و بمباران موشکی بامداد امروز تقریباً به پایان رسیده و از این پس صرفاً مجادلات کلامی مقامات دو کشور در روزهای آینده را شاهد خواهیم بود. اگر این سناریو درست باشد، هفته آینده را می‌توان هفته بازگشت بازار سرمایه نامید.