با شیوع ویروس کرونا در کشور و ابلاغ توصیههای بهداشتی، در اتفاقی تقریبا قابل پیشبینی، بسیاری از این ملزومات به کالاهایی نایاب تبدیل شدند و در راس آنها «ماسک» قرار دارد؛ کالایی که تا چند روز پیش با قیمتی منطقی در تمام داروخانهها و حتی سوپرمارکتها پیدا میشد و حالا تبدیل به یک کالای نایاب شده که یا توسط دستفروشان به فروش میرسد و یا با قیمتهای نجومی در بازار زیرزمینی. بازار آنلاین نیز از این بازار سیاه مصون نمانده و رد پای آن در سایتهایی چون دیجی کالا و دیوار دیده شد؛ ردپایی که البته هماکنون کاملا حذف شده است.
موجود شدن برخی ماسکها با قیمتهای بسیار بالا در دیجیکالا در عصر دیروز، باعث شد جویندگان این محصول در شبکههای اجتماعی خشم خود را به نمایش کشند و پرسشهایی در این بین مطرح شود که چرا چنین قیمتگذاریهایی در این سایت صورت میگیرد؟ این پرسشها با وجود حذف نسبتا آنی این محصولات در سایت کماکان پابرجاست و برای جواب آن باید به خود دیجی کالا مراجعه کرد.
«امیر حسن موسوی» مدیر روابط عمومی دیجی کالا، در گفتگو با دیجیاتو در خصوص چرایی وجود چنین قیمتهایی برای ماسک میگوید سیستم جلوگیری از قیمتگذاری نامعقول آنها از ابتدای امر ثبت کالا همچنان پابرجاست و لغو نشده. اما مشکل اینجاست که عدهای از فروشندگان این سیستم را با راه و روشهایی نادرست دور میزنند و باعث میشوند که «دیجی کالا شرمنده مشتریان خود شود».
به نظر میرسد در این حالت فروشندگاه از دستهبندیهای دیگری مانند ماسک صورت، ماسک چهره، ماسک اسباب بازی، ماسک صورت آرایشی و... تعریف میکنند و قیمتهای نامتعارفی روی آن میگذارند. دیجیکالا نیز پس از تشخیص این تقلب، از فروش آن جلوگیری میکند.
موسوی میگوید که سیستم نظارت آنها سریع بوده و تنها چند مورد در توییتر و دیگر شبکههای اجتماعی پخش شده و دیگر موارد توسط خود تیم دیجیکالا رصد شده و جلوی فروش آنها گرفته شده است. او میگوید در حال حاضر تصمیم بر این شده تا تیمی بیست نفره به صورت دستی و نه اتوماتیک این محصولات را رصد کنند تا هیچ خطای دیگری در این مورد صورت نگیرد.
به گفته موسوی دیجیکالا تا به امروز سعی خود را کرده تا این محصولات را در بازار پیدا کند و خودش به عنوان تامین کننده به فروش آنها بپردازد و با وجود برقرار کردن کمیسیون صفر درصد روی فروش این محصولات (که عملا هزینه ارسال را بر عهده دیجی کالا میاندازد)، همچنان شاهد سودجویی عدهای از فروشندگان هستیم؛ عملی که البته به گفته مدیر روابط عمومی دیجی کالا خریدار هم داشته است: «قیمت 12 عدد ماسک با نرخ یک و نیم میلیون در مدت زمان اندکی که روی سایت بوده، دو سه خریدار هم داشته که آنها را ضمن عرض پوزش از خریداران کنسل کردیم.»
موسوی میگوید آنها با فروشندگان سودجو برخورد خواهند کرد که حداقل این برخورد بستن پنل فروش آنها و اجازه ندادن فروشندگی به آنها در هر دسته دیگری است و بیشترین برخورد نیز معرفی فروشنده سودجو به مراجع قضایی است. او همچنین در پاسخ به این سوال که اگر وزارت بهداشت خرید و فروش ماسک طبی را رایگان اعلام کند موضع دیجی کالا چه خواهد بود میگوید: «ما با تمام توان خودمان در کنار رسانیدن ماسک رایگان به دست مردم هستیم و حاضر هستیم تیم لجستیک خود را برای رساندن ماسک به دست مردم در کنار شبکه سلامت کشور قرار دهیم.»
از آنسو در سایت خرید و فروش «دیوار» نیز اگر کلمه ماسک تنفسی را جستجو کنید با عبارتی مواجه میشوید که در آن نوشته «موردی برای نمایش وجود ندارد.» پلتفرم دیوار تمامی آگهیهای مرتبط با انواع ماسک را مسدود کرده و با اینکه در نگاه اول این موضوع حذف کردن صورت مساله به نظر میرسد اما روابط عمومی دیوار در این مورد نظر دیگری دارد. او به دیجیاتو میگوید این کار یک اقدام ضروری از سوی مجموعه بوده و بعد از همفکری توسط اعضای خود تیم رخ داده است.
روابط عمومی دیوار به دیجیاتو میگوید: «یک بازار سیاه پیرامون ماسک در کشور ایجاد شد و این بازار سیاه در بستر آنلاین هم رخنه کرد. بحث ما فقط بحث قیمتگذاری نجومی روی این محصولات نبود بلکه به موضوع مهمتر دیگری یعنی کیفیت این کالای بهداشتی نگاه میکردیم و دغدغه آن را داشتیم.»
به گفته مدیر روابط عمومی دیوار، محصولی همچون ماسک طبی و تنفسی یک محصول بهداشتی است و مشخص نیست که تولیدکنندگان دقیقا با چه معیاری این محصول را تولید میکنند. او باور دارد که آنها نمیتوانستند از نظر کیفی به صحت معتبر بودن این ماسکها پی ببرند و ممکن بود خریداری با گرفتن یک ماسک از فروشنده دیوار، تصور کند که ماسک درستی خریده در صورتی که کالای بیکیفیتی را گرفته باشد.
او میگوید این موضوع در محصولی چون محلول ضدعفونی کنندهی دست کمتر به چشم میآید چرا که برندهای معتبر و نشان استاندارد و سازمان دارو در این محصولات به چشم میخورد و همچنین بازار سیاهی در آن ایجاد نشده بود. این تصمیم را خود تیم دیوار اتخاذ کرده و دستوری برای برداشتن این کالاها از سوی نهادی دریافت نکرده است: «ما تصمیم گرفتیم که به این بازار سیاه دامن نزنیم و از رسیدن محصولات بیکیفیت به دست مردم جلوگیری کنیم.»