رشد جواز تاسیس، افت پروانه بهره‌برداری

وضعیت زیرگروه‌های صنعتی در دو ماه نخست امسال حاکی است، صدور مجوز برای پنج گروه «صنعت»، «معدن»، «صنف»، «تجارت الکترونیک»، «پژوهش، فنی و مهندسی، تحقیق و توسعه» و زیرگروه‌های آنها نیز در دو ماه نخست سال‌جاری روند نزولی داشته، به‌طوری‌که برای 11 زیر گروه مورد ارزیابی صدور مجوز منفی بوده، برای چهار گروه مثبت ثبت شده و دو گروه نیز به دلیل نبود اطلاعات در وضعیت نامشخص قرار گرفته‌اند.

آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان‌دهنده گرایش سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در طرح‌های جدید در سال 99 است و با توجه به این آمار می‌توان گفت، صف دریافت مجوز و سرمایه‌گذاری صنعتی جدید در سال‌جاری طولانی بوده و سرمایه‌گذاران سرمایه‌گذاری در طرح‌های جدید را به توسعه و به‌روزرسانی طرح‌های موجود ترجیح داده‌اند. تمایل سرمایه‌گذاران برای دریافت جوازهای جدید صنعتی در حالی است که بسیاری از فعالان اقتصادی تمرکز روی طرح‌های موجود که نیازمند سرمایه هستند را بر صدور جواز تاسیس جدید ترجیح می‌دهند و معتقدند، اولویت دادن به این طرح‌ها می‌تواند روند تولیدات صنعتی را شتاب بدهد و از سوی دیگر راندمان واحدهای موجود را بهبود ببخشد.

روند مجوزدهی

بررسی روند مجوزدهی در مدت زمان مورد بررسی نشان‌دهنده آن است که در دوماه نخست سال‌جاری در مجموع 4هزار و 612 فقره جواز تاسیس در کشور صادر شده است که در مقایسه با صدور 3هزار و 649 فقره جواز تاسیس صادره در مدت مشابه سال 98، شاهد رشد بیش از 26 درصدی صدور جواز تاسیس در کشور بوده‌ایم. از سوی دیگر، براساس داده‌های اعلام شده مجموع سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای جوازهای صادره در مقایسه با مدت مشابه سال قبل نیز رشد بیش از 26 درصدی داشته است که این امر را می‌توان به افزایش تمایل سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در طرح‌های جدید تعبیر کرد. به عبارت دیگر سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای طرح‌های مذکور بیش از 556 هزار میلیارد ریال ثبت شده،‌ در حالی که این رقم در مدت مشابه سال قبل بیش از 396 هزار میلیارد ریال بوده است.  با توجه به آمار اعلام شده برای جوازهای تاسیس صادره، اشتغال بیش از 100 هزار نفری پیش‌بینی شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد بیش از 24 درصدی داشته است.

رشد درخواست صدور جوازتاسیس در دوماه نخست سال‌جاری در حالی است که داده‌های اعلام شده بیانگر آن است که روند درخواست برای «پروانه بهره‌برداری» در مدت زمان مورد بررسی منفی بوده است و با این شرایط می‌توان گفت، تکمیل طرح‌ها نیز در سال 99 نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل افت 17 درصدی داشته است. با توجه به داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در دو ماه نخست امسال در مجموع 702 فقره پروانه بهره‌برداری در کشور صادر شده است که در مقایسه با 846 فقره جواز صادره در مدت مشابه سال قبل شاهد افت 17 درصدی در این بخش بوده‌ایم. سرمایه صرف شده برای پروانه‌های بهره‌برداری نیز رشد حدود 9 درصدی داشته است؛ در مدت زمان مورد بررسی بیش از 50 هزار میلیارد ریال سرمایه برای پروانه‌های بهره‌برداری صرف شده که این رقم در مدت زمان مشابه سال قبل، بیش از4 هزار میلیارد ریال بوده است. با توجه به داده‌های اعلام شده روند ایجاد اشتغال به واسطه طرح‌های به بهره‌برداری رسیده، افت بیش از 16 درصدی داشته است و براساس داده‌های اعلام شده، مجموع اشتغال ایجاد شده برای طرح‌های بهره‌برداری شده برابر با 747 نفر شغل بوده است.

وضعیت 11 زیرگروه

یکی از نکات قابل تامل از وضعیت صدور جواز در مدت زمان مورد بررسی حذف برخی از گروه‌ها و زیرگروه‌های این بخش از آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت است؛ پیش از این وضعیت دریافت مجوز برای هفت گروه به همراه 16 زیرگروه از سوی این وزارتخانه بررسی می‌شد، اما آخرین داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت از حذف دو گروه و پنج زیرگروه در ارزیابی‌های سال‌جاری حکایت دارد و شرح حال صدور جوازهای صادره بیانگر کاهش تمایل برای اخذ جواز است. براساس داده‌های اعلام شده برای بخش معدن زیرگروه‌های «پروانه اکتشاف»، «گواهی کشف» و «پروانه بهره‌برداری» در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 124 پروانه اکتشاف صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افت 2 درصدی داشته است. همچنین مجموع مجوزهای صادره در مدت زمان مشابه سال قبل برابر با 155 فقره بوده است.

جوازهای صادره برای گواهی کشف نیز در مدت زمان مورد بررسی افت بیش از 12 درصدی داشته، به‌طوری‌که در این مدت در مجموع 58 گواهی کشف صادر شده  است، در حالی که در مدت زمان مشابه سال قبل برای این گروه 66 گواهی کشف صادر شده بود. برای زیرگروه پروانه بهره‌برداری نیز در مدت زمان مورد بررسی 76 مجوز صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی 10 درصدی داشته و مجموع پروانه بهره‌برداری معدنی صادره در سال گذشته برابر با 69 فقره مجوز بوده است. از طرفی داده‌های آماری نشان می‌دهد در بخش «پروانه‌های صنفی» در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 96 هزار و 630 فقره پروانه ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد بیش از 77  درصدی را به ثبت رسانده است.

برای گروه «تجارت الکترونیک» نیز زیر گروه «گواهی امضای الکترونیکی» مورد ارزیابی قرار گرفته و روند صدور جواز در مدت زمان مورد بررسی برای این گروه برابر با 30 هزار و 980 فقره بوده که رشد حدود 33 درصدی داشته است. برای گروه «پژوهش، فنی و مهندسی، تحقیق و توسعه» چهار زیرگروه آن ارزیابی شده است. در زیرگروه نخست که «جواز خدمات فنی و مهندسی» جانمایی شده در مدت زمان مورد بررسی 28 فقره جواز صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، افت 30درصدی داشته است. همچنین تعداد «پروانه فنی و مهندسی» نیز در مدت زمان مذکور 14 فقره بوده که در مقایسه با مدت زمان مشابه سال قبل با افت 5/ 12 از سوی دیگر روند صدور «جواز تاسیس مرکز پژوهش‌های صنعتی و معدنی» و «پروانه پژوهش مرکز پژوهش‌های صنعتی و معدنی» نیز در داده‌های اعلام شده قید نشد و وضعیت این دو گروه هنوز نامشخص است.