خطر انقراض گونههای جانوری و گیاهی بر اثر فعالیتهای انسانی روز به روز بیشتر و بیشتر میشود. طبق یافتههای اخیر محققان هشدار دادهاند طی 30 سال آینده نسل همستر، لمور و نهنگ شکار اطلس شمالی نیز منقرض میشوند. سقوط نگرانکنندهی میزان تولید مثل میان همسترهای اروپایی (که با همسترهای خانگی متفاوت هستند) این گونهی جانوری را با خطر انقراض ربرو کرده است. طی قرن بیستم به طور متوسط ماده همستر اروپایی در هربار باروری بیست بچه به دنیا میآورد، رقمی که اکنون به حدود 5 یا 6 بچه کاهش یافته است. بدینترتیب این گونهی جانوری نیز به فهرست قرمز گونههای در معرض خطر اضافه شدهاند.
همستر اروپایی
هنوز مشخص نیست عامل این کاهش باروری دقیقاً چیست اما محققان بر این باورند که توسعهی صنعتی و آلودگی نوری میتواند جزئی از دلایل بروز چنین خطری باشند. دکتر میخاییل روسین، یکی از محققان و نویسندگان فهرست قرمز میگوید: «پس از اعمال معیارهای کنترل جمعیت گونههای جاوری در برخی مناطق خاص که به کاهش جمعیت آنها منجر شد، همسترها دیگر نتوانستند همچون گذشته تولید مثل کنند. باید سریعاً تحقیقات بیشتری صورت پذیرد تا دلیل اصلی کاهش جمعیت این گونهی جانوری مشخص شود و آنها را از خطر انقراض نجات دهیم.»
لمور
لمورها نیز از دیگر گونههای جانوری در معرض خطر انقراض هستند. یک سوم این گونهی جانوری در آفریقا ساکن هستند و اکنون به شدت در معرض انقراض قرار گرفتهاند، به نحوی که میتوان بیشترین خطر انقراض را میان جانواران دیگر به آنها نسبت داد. لمور موشی مادام بِرت که یکی از 13 گونهی متفاوت لمورها به شمار میرود از باقی گونههایش بیشتر در خطر قرار گرفته و شرایطش را میتوان بحرانی توصیف کرد. بسیاری از جنگلها که زیستگاه این گونه بوده به واسطهی کشاورزی زمینسوزی و قطع درختان به منظور تأمین چوب و زغال از بین رفتهاند.
لمور موشی بزرگ – ماداگاسکار
دادههای اخیر نیز نشان میدهند بیش از نیمی از گونههای جانوری در آفریقا در معرض خطر قرار گرفتهاند که در میان آنها میتوان به 17 گونهی میمون شستبریدههای سرخ اشاره کرد که از یکسو در پی شکار آنها به منظور گوشتخواری رخ داده و از سویی دیگر نیز به دلیل آنکه زیستگاهشان نابود شده.
گرِتِل آگیلار، جانشین مدیر کل اتحادیهی بینالمللی حفاظت از طبیعت، میگوید: «فهرست گونههای در معرض انقراض پس از بهروزرسانی اخیرش نشان میدهد نخستین ساکنان قارهی آفریقا با چه میزان تهدید جدی روبرو شدهاند. همچنین میتوان از این فهرست دریافت که انسان خردمند باید رفتارش با گونههای نخستین و همچنین کل طبیعت را دگرگون کند.» او در ادامه میگوید: «در دل این بحران حقیقتاً نیازمند روشهایی جایگزین و پایدار برای امرار معاش هستیم تا دیگر نیازی به جنگلزدایی و بهرهکشی بیرویه از حیات وحش نباشیم.»
از میان 120٫372 گونهای که اتحادیهی بینالمللی حفاظت از طبیعت ارزیابی کرده است، 32٫441 گونهی جانوری در سه دستهی «شرایط بحرانی»، «در معرض خطر» و «آسیبپذیر» طبقهبندی شدهاند.
نهنگ شکار اطلس شمالی
قارچ کرم ابریشم که ارزشمندترین و گرانقیمتترین قارچهای شناختهشده است در چین باستان بسیار مهم بوده و ارزش دارویی داشته اما اکنون به دلیل کشت بیرویه در این فهرست گونههای درحال انقراض قرار گفته. نهنگ شکار اطلس شمالی نیز که در دستهی «در معرض خطر» این فهرست قرار داشته اکنون جایگاهش به دستهی «شرایط بحرانی» تقلیل یافته و طبق تخمین محققان هماکنون کمتر از 250 قطعه نهنگ شکار اطلس شمالی زنده ماندهاند. این گونه نهنگها به دلیل نرخ پایین باروری، برخورد با کشتیها و شکار در خطر انقراض قرار گرفتهاند و همچنین تغییرات آب و هوایی نیز آنها را به سمتی سوق داده که احتمال آسیبپذیریشان از سوی انسان بیشتر شده است.
دیگر مطالب خواندنی:
سرو کلان ویلیام؛ بازمانده عصر یخبندان در معرض خطر انقراض
راز انقراض ماموت ها کشف شد؛ نه تغییرات آب و هوایی نه انسان های شکارچی
رمزگشایی از راز سرنگونی حکومت دایناسورها؛ دقیقاً چه چیزی باعث انقراض دایناسورها شد؟
توله پلنگی در معرض انقراض در روسیه؛ شیر خوردن از سگ و بازی با توله های ببر و شیر
50 کتاب خواندنی درباره تاریخ ایران باستان: از زمان های قدیم تا انقراض ساسانیان
تصاویر بینظیر از حیواناتی که در خطر انقراض قرار دارند