آویشن قاسمی در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به ساختمان تغییر کاربری داده شدهی کلینیک سینا مهر، افزود: تغییر کاربری اگر تحت ضوابط وزارت بهداشت باشد و ضوابط و استانداردها را رعایت کند اشکالی ندارد ولی موضوع این است که رعایت این استانداردها مانا باشد و به زبان سادهتر زمانی که یک پروژهای تغییر کاربری داده و یا بازسازی شده و تبدیل به یک مکان جدید با کاربری جدیدی شده است نیازمند مدیریت است.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: ارگان نظارتی نمیتواند هرروز یک ساختمان را بررسی کند همچنین از جهتی کارشناسانی که از طرف ارگانهای نظارتی نظیر وزارت بهداشت برای بازرسی ساختمانهای تغییر کاربری داده شده به کلینیک های درمانی میآیند بالطبع افراد متخصصی در حوزهِی ساختمان نیستند.
وی افزود:ارگانهای نظارتی همانند اکیپهای شهرداری در زمان ساخت بنا فعال هستند و در حوزهی مدیریت پروژه، کنترل و نظارت دارند ولی پس از ساخت دیگر کسی بر آن پروژه نظارت ندارد درحالی که «نحوه بهرهبرداری» بسیار مسئله مهمی است و زیرساختهایش در کشور ضعیف و متخصصین این حوزه بسیار کم هستند.
لزوم فعالیت شرکتهایی تحت عنوان «مدیریت ساختهها»
قاسمی افزود: هنگامی که یک واسطهای در بخش خصوصی بین بهره بردار و ارگان نظارتی وجود داشته باشد کمتر شاهد اتفاقات این چنینی خواهیم بود چرا که دربخش خصوصی به علت لزوم ارائه خدمات و کسب درآمد، نظارت با قوت بیشتری شکل میگیرد.
این مدرس دانشگاه با اشاره به انبار نادرست کپسولهای اکسیژن در کلینیک سینا مهر، افزود: این بخشهای خصوصی واسطهگر، تحت عنوان شرکتهایی که در حوزه «مدیریت ساختهها» یا Facility Management تخصص دارند میتوانند به کلینیکها بگویند که برای مثال چه مواردی را برای انبار کپسول اکسیژن رعایت کرده و یا نکردهاند تا باعث بروز حوادث این چنینی نشود و اینها همگی به «مدیریت پس از ساخت» باز میگردد.
به گفته وی، « مدیریت ساختهها» در تعریف سادهاش مدیریت یک ساختمان توسط فرد یا افراد متخصص در بخش های گوناگون ساختمان در راستای کنترل سیستمهای مصرف انرژی، نحوه بهینه بهرهبرداری از ساختمان، حفظ و نگهداری میباشد. شرکت هایی که مسئولیت مدیریت پس از ساخت ساختمان ها را به عهده می گیرند میبایست پاسخگوی اتفاقات این چنینی باشند.
قاسمی معتقد است بدین ترتیب ارتباط نزدیکی بین بهره بردار، نهاد نظارتی و حتی شرکتهای بیمه شکل میگیرد و یک مجموعه واحد میتواند کل این سیستم را مدیریت کند.
جایگزینی پارامترهای تشویقی به جای پارامترهای تنبیهی
این کارشناس ارشد به سیستم مدیریتی کشور که با استفاده از پارامترهای تنبیهی سعی در نظارت دارد اشاره کرد و ادامه داد: نهادهای ذیربط برای نظارت میتوانند از پارامترهای تنبیهی استفاده کنند اما متاسفانه در سیستم اداری کشور ما این رویه کوتاه مدت است به گونهای که این پارامترهای تنبیهی باعث میشوند در یک زمان کوتاهی سازندگان و یا مالکان ساختمان ایرادات و مشکلات را اصلاح کنند و مجوز بازگشایی و فک پلمب را بگیرند و سپس دوباره رویه قبلی خود را ادامه دهند.
قاسمی با بیان اینکه میتوان پارامترهای تشویقی را جایگزین پارامترهای تنبیهی کرد، گفت: با بهره گیری از متخصصان «مدیریت ساختهها» که در دنیا به صورت شرکتها و پارامترهای تشویقی رایج شدهاند ، ما نیز میتوانیم پارامترهای تشویقی را برای نظارت بر ساختمانهایمان در نظر بگیریم؛ برای مثال میتوان برای ساختمانی که تحت نظارت یک شرکت مدیریت ساختهها است و متخصصین هر ماه و یا هر سه ماه این ساختمان را تایید میکنند؛ یک پارامتر تشویقی در نظر بگیریم مانند کاهش عوارض شهرداری و....
به گفته این مدرس دانشگاه، به کمکهای پارامترهای تشویقی، نظارت نهادهای نظارتی به صورت تخصصی انجام میشود نه اینکه کارشناسان نظارتی بدون داشتن تخصص در حوزه ساختمان به نظارت بپردازند؛ همچنین برجهایی مانند پالادیوم که میزان رفت و آمد در آن ها زیاد است و ساختمانهایی مانند پلاسکو که با بروز حادثهای در آنها، آسیبهایی در ابعاد گسترده به جان افراد، صنعت و اقتصاد و... وارد میشود از ابتدای بهره برداری باید توسط شرکت مدیریت ساختهها تحت نظارت باشند.
قاسمی اظهار کرد: این روند باعث نظارت غیرمستقیم توسط دولت میشود و بجای اینکه از ابزارهای تنبیهی استفاده کنیم و نیروی نظارتی اقدام به پلمب ساختمانی به علت رعایت نکردن قوانین و ضوابط کند و افراد را در یک سیکل اداری قرار دهیم میتوانیم به شرکتهای مشاور در مدیریت ساختهها امتیاز دهیم و از لحاظ قانونی از آنها حمایت کنیم تا بتوانند وارد سطح کلان جامعه شوند.
این مدرس دانشگاه درباره نحوه فعالیت این شرکتها تحت عنوان شرکتهای «مدیریت ساختهها» که با حضور دانش آموختگان این رشته که تشخیص صلاحیت شده و مجوز های لازم جهت فعالیت در این زمینه را بدست آورنده اند، بیان کرد: این شرکت ها در حوزه «مدیریت ساختهها» در زمینههای ایمنی، کنترل پسماند، جلوگیری از آسیبهای محیط زیستی و کاهش مصرف انرژی و... در حال فعالیت هستند که به صورت خصوصی ثبت میشوند و البته در حال حاضر فعالیت بسیار محدودی دارند.
این کارشناس ارشد معماری و انرژی معتقد است برای ترویج فعالیت این شرکتهای «مدیریت ساختهها» در سطح جامعه نیازمند بستههای تشویقی و فرهنگ سازی هستیم که برای نمونه اگر ساختمانی توسط شرکتی مدیریت شود میتوان درصدی ازهزینههای برق مصرفی، عوارض و....از آنها را دریافت نکرد.
وی ادامه داد: این شرکتها که به صورت استارت آپ شروع به فعالیت کردهاند و نیازمندند که در زمینه فعالیتشان توسط دولت، شهرداری و نهادهای نظارتی تشویق شده و فرهنگ سازی گسترده در سطح کلان توسط صدا و سیما و.... در سطح جامعه صورت گیرد.
به گفته قاسمی، این فرهنگ سازی باید به گونهای باشد که توجیه اقتصادی برای مالکان و کاربران یک ساختمان داشته باشد که ماهیانه و یا سالیانه مبلغی را به شرکت «مدیریت ساختهها» پرداخت کنند و این شرکتها بر روی «نحوه بهره برداری» از ساختمان نظارت داشته باشند و از مزایای چنین مدیریتی امنیت ساختمان، کاهش مصرف انرژی، نحوه مدیریت پسماندها و بهره برداری بهینه از فضای معماری و .... میباشد که خود در دراز مدت موجب کاهش هزینههای کلی ساختمان می شود.
به گفته این مدرس دانشگاه، در وهله اول این ساختمانهای دولتی هستند که باید توسط شرکتهای «مدیریت ساختهها» تحت نظارت قرار گیرند چراکه تعداد افرادی که آنجا رفت و آمد میکنند و میزان مصرف انرژی، پسماندها و.... در آنها بسیار زیاد است.
حادثه پلاسکو نتیجه عدم وجود «مدیریت پس از ساخت» و در زمان «بهرهبرداری»
وی با اشاره به برگزاری «همایش ملی مدیریت ساختهها» در 30 دی ماه سال گذشته گفت: در کشور ما خلاء فعالیت شرکتهایی که در حوزه «مدیریت ساختهها» فعالیت میکنند بسیار احساس میشود و این همایش در سالگرد آتش سوزی ساختمان پلاسکو برگزار شد تا هرچه بیشتر به اهمیت رشد این رشته مهندسی و مدیریتی در سطح کشور پرداخته شود چرا که معتقدیم پلاسکو نتیجه عدم وجود مدیریت پس از ساخت و در زمان بهرهبرداری است.
رشته دانشگاهی «مدیریت ساختهها»
این کارشناس ارشد معماری انرژی به رشتهای تحت عنوان «مدیریت ساختهها» اشاره کرد و گفت: این رشته یکی از رشتههای مهندسی و مدیریتهای اصلی در دنیاست که در دانشگاههایی نظیر MIT، ETH، پلی تکنیک جورجیا و پلی تکنیک میلان تحت عنوان «مدیریت ساختهها» و یا facility management در حال تدریس است که در کشور ما نیز این رشته در موسسه آموزش عالی معماری و هنر پارس تاسیس شده است. این رشته به تربیت نیرویی میپردازد که بتواند یک پروژه ساخته شده را به لحاظ ایمنی، مصرف انرژی، سلامتی، فرهنگی و... مدیریت کند.