تحولات تاریخ پزشکی

تاریخ پزشکی در دنیا یکی از مهم‌ترین دوران خود را پشت‌سر می‌گذارد. شیوع کرونا در جهان چالش‌هایی بزرگ را به‌وجود آورده که طی سال‌ها بی‌سابقه بوده است. در تاریخ جهان و در دوره‌های مختلف بار‌ها همه‌گیری‌های وحشتناکی بروز کرده و هزاران انسان را به کام مرگ فرستاده است.

 

آخرین پاندمی یا «بیماری عالم‌گیر» پیش از ظهور کووید-19 «آنفلوآنزای خوکی 2009» بود که در آوریل 2009 از مکزیک به راه افتاد و تا آگوست 2010 بیش از 70 کشور جهان را درنوردید. شمار جان‌باختگان ثبت شده آنفلوآنزای خوکی 2009 را 18500 نفر اعلام کرده‌اند.

اما برپایه مطالعات علمی مشترکی که 9 عضو «مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها» انجام داده‌اند، شمار قربانیان را 8 تا 32 برابر این تعداد تخمین می‌زنند. میزان مرگ و میر در آفریقا و آسیای جنوب شرقی به سبب محدودیت‌های درمانی و اهمال در پیشگیری، بسیار بالا بود. کارشناسان برجسته‌ترین ویژگی آنفلوآنزای خوکی 2009 را مرگ‌و‌میر جوانان و میانسالان می‌دانند. 80 درصد قربانیان آن آنفلوآنزا گروه‌های سنی زیر 65 سال بودند.

 

درحالی‌که در آنفلوآنزا‌های دیگر بیشینه جان‌باختگان وابسته به گروه‌های سنی بالاتر از 65 سال هستند. یکی دیگر از پاندمی‌ها یا بیماری‌های عالم گیر قرن بیستم آنفلوآنزای هنگ کنگی بود که از تابستان 1968 تا بهار 1970 سراسر جهان را درنوردید و در حدود یک میلیون نفر را کشت.

 

یک دهم جان‌باختگان از مردم ایالات‌متحده آمریکا بودند. در هنگ‌کنگ نیم میلیون نفر یعنی 15 درصد از جمعیت آن جزیره به این بیماری مبتلا شدند. از دیگر بیماری‌های عالم‌گیر قرن بیستم باید از «آنفلوآنزای آسیایی سال 1957» نیز یاد کرد. ویروس این پاندمی در فوریه 1957 از سنگاپور به راه افتاد، در آوریل آن سال به هنگ‌کنگ رسید، سراسر چین را درنوردید و در همین مدت 250 هزار نفر را بیمار کرد.

 

سپس وارد بریتانیا شد. در دسامبر آن سال آمار جان‌باختگان آنفلوآنزای آسیایی در سراسر بریتانیا 3550 نفر اعلام شد. ویروس این بیماری سپس رهسپار ایالات‌متحده آمریکا شد و ده‌ها هزار نفر را در آن کشور به کام مرگ کشید. در مارس 1958 شمار قربانیان آنفلوآنزای آسیایی را در ایالات‌متحده 69800 نفر اعلام کردند. اما مرگ‌بارترین بیماری عالم‌گیر قرن بیستم و حتی تاریخ بشر را آنفلوآنزای اسپانیایی می‌دانند که از 1918 تا 1920 طول کشید.

 

ویروس این بیماری بیش از 500 میلیون نفر یعنی در حدود 27 درصد جمعیت جهان را مبتلا کرد. «انستیتو پاستور» شمار قربانیان آنفلوآنزای اسپانیایی را 20 تا50 میلیون نوشته است. اما برپایه مطالعات و بررسی‌های جدید، آن بیماری سبب‌ساز نابودی نزدیک به 100 میلیون انسان شد.

 

به عبارت دیگر، بیش از 5 درصد جمعیت جهان را به کام مرگ کشید. برخلاف کووید- 19 که قربانیانش را بیشتر از گروه‌های سنی 60 به بالا می‌گیرد، آنفلوآنزای اسپانیایی بیشترین قربانیانش را از گروه‌های سنی 20 تا 40 سال می‌گرفت. این بیماری یکی از بزرگ‌ترین همه‎گیری‌های قرن حاضر اعلام شده است.

 

در تمام بیماری‌های همه‌گیری که در دنیا اتفاق افتاد، کادر پزشکی همیشه در صف اول مبارزه با بیماری‌ها ایستاده بودند؛ درست مثل همین روزها. امروز در این صفحه از قاب عکس‌ها بازگشته‌ایم به گذشته و تلاش کادر پزشکی را به تماشا نشسته‌ایم.